ANAYASAL KURUM OLAN TRT’NİN “ÖZERKLİĞİ”
TRT(Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu)uzun yıllar yayıncılık tekelini elinde bulundurmuştur.1990 yılına gelindiğinde teknolojinin gelişimi ile birlikte özel radyo ve televizyonların sayısının hızla arttığını görmekteyiz.1993 yılında Anayasa da yapılan değişiklik ile kamusal alandaki TRT’nin yayın tekeli sona ermiş,özel radyo ve televizyonlara yayın serbestisi getirilmiştir.Bu gelişim ile birlikte hukuki metinlerde de birtakım değişiklikler yapılmıştır.Böyle olmakla birlikte Türkiye’de TRT uzun yıllar siyasi otoritelerin etkisi altında kalmış ve onların propaganda aracı olmuştur.Böyle bir durumda da kurum birçok eleştiriye maruz kalmıştır.TRT kamusal alanda yayın yapan önemli bir kuruluştur.Kanal sayısı ve ulaştığı alanın genişliği,kamu hizmeti yayıncılığı,Kürtçe yayın yapan TRT 6 onu hep gündemde tutmuştur. Bu çalışmada kamu yayıncılığı alanında faaliyette bulunan TRT kurumunun 1961 Anayasasından bu yana “özerkliği”konusundaki hukuki gelişmeler incelenmiş ve birtakım tespit ve değerlendirmelerdebulunulmuştur.
A Constitutional Institute, The Turkish Radio and Television Corporation Autonomy
The Turkish Radio and Television Corporation (TRT)held broadcasting monopolity for a long time. When reaching the year 1990’s, the numbers of private radio and television channels increased rapidly. After constitutional amendment at 1993, TRT public broadcasting monopolity ended and permision was given for private channels broadcasting. Some changes in law were carried out in parallel to this development. TRT has been under power of political authority for a long time and this authorities used TRT for making their propaganda. In this case, TRT has been faced to too many complaints and critiques.TRT is an important public broadcasting body. The aim of this study was to investigate legal advancement in related to TRTautonomy since 1961 Turkish constitution.
___
- AKARCALI, Sezer : "Türkiye'de Kamusal Radyodan Özel Radyo ve Televizyona Geçiş Süreci" (Punto Matbaacılık) 1.Basım Ankara-1997.
- AKSOY, Muammer : "Partizan Radyo ve Demokrat Parti" (Forum Yayınları), Ankara 1960.
- AYİTER, Kudret: "Anayasanın Özerk Kuruluşları" AÜHFD, C.25, 1968.
- AZİZ, Aysel: "2954 Sayılı Türkiye Radyo - Televizyon Yasası" Amme İdaresi Dergisi, C.17, S.1, Mart 1984.
- AZİZ, Aysel: "Prof.Dr.Muammer AKSOY ve Türkiye'deki Radyo - Televizyon Yayınları" AÜSBFD, C.XLVI, (Ocak-Haziran 1991) No: 1-2.
- AZİZ, Aysel: "TRT Siyasal Yapı İlişkisi Dünü Bugünü, Yarını" İLEF YILLIK 92, AÜ. İletişim Fak. Yay. No: 1, Ankara 1993.
- AZİZ, Aysel: "YENİ TRT YASASI", AÜSBFD, C.XVII, No: 4'ten AYRI BASI (Sevinç Matbaası) Ankara 1973.
- BEŞİROĞLU, Akın :"Recent devolopments in the Turkish broadcasting system", (in EBU Review, Programmes, Administration, Law, Vol: XXXVII, No: 1, January 1986.
- BİLGEN, Pertev.:“İdare Hukuku Ders Notları-İdari Yargıya Giriş” İÜSBF Yay. İst.-1995
- GÖLCÜKLÜ, Feyyaz: "Haberleşme Hukuku” (Basın-Radyo TV) AÜSBF Yayınları No: 232, BYYO Yayınları, No: 1, Sevinç Matbaası, Ankara 1970.
- GÖZÜBÜYÜK, Şeref: "Türkiye - Radyo - Televizyon Kurumu", SBFD, C.XXIV, Ankara 1969.
- GÜRAN, Sait: "İfade Hürriyeti Üzerine İdarenin Yetkileri", İÜ. Yayınları, No: 1337, Hukuk Fakültesi Yayınları, No: 289 (Cezaevi Matbaası) İstanbul 1969.
- İÇEL,Kayıhan: “Türkiye’de Radyo-Televizyon Rejimi” İÜHF Mecmuası S:3-4 1975 İstanbul 1976
- İÇEL, Kayıhan: “Kitle Haberleşme Hukuku” İÜ yayınları No: 3302 (2.Bası) İstanbul 1985.
- İLAL, Ersan: "Radyo Hürriyeti, Özerklik ve 1961 Anayasası" AÜ. Yay. No: 1766, İstanbul 1972.
- KABALİOĞLU, V./YILDIRIM, T: "Türkiye'nin İdari Teşkilatı", (İlgili Anayasa Mahkemesi ve Danıştay Kararları) (Kazancı Yayınları), İstanbul 1995.
- MUTLU, Erol: "Televizyonla İletişimin Denetlemesi", AÜSBF, BYYO Yıllığı, 1979-1980, Ankara 1981.
- ONAR, Sıddık Sami: "İdare Hukukunun Umumi Esasları", C.II, İstanbul, 3. Baskı 1966.
- ÖNGÖREN, M.T./TOPUZ, N. : "Türkiye'de Radyo ve TV Politikaları" (YARININ RADYO VE TELEVİZYON DÜZENİ, İLAD Yayınları, İstanbul 1990, içinde)
- ÖZTÜRK, Kazım: "Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Şerh ve Uygulaması", (Anayasa Mahkemesi Kanunu İle Birlikte) İstanbul 1969, (Sulhi BARAN Matbaası).
- SARMAŞIK, Jale : "Radyo ve Televizyon Yayınlarının Denetimi ve Radyo - TV Yüksek Kurulu" (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İÜ. Sos. Bil.Ens. İstanbul 1988.
- SOYSAL, Mümtaz: "Anayasa Diyalektiği Açısından Özerk Kuruluşların Görevi", AÜ. SBFD, C.XXIV, S.4.
- SOYSAL, Mümtaz: “100 Soruda Anayasanın Anlamı” (Gerçek Yayınevi) İstanbul 1986, (6.Bası).
- TANİLLİ, Server: "Devlet ve Demokrasi - Anayasa Hukukuna Giriş", 5. Bası, İstanbul 1988.
- TAŞER, Cengiz: "Radyonun Organizasyonu ve Özerkliği -Mukayeseli Bir Anayasa
- TİKVEŞ, Özkan: "Kitle Haberleşme Araçları İle İlgili Hükümler", HAD, Yıl: 3, S.4, 1969.
- TOKGÖZ, Oya: "Türkiye ve Ortadoğu Ülkelerinde Radyo-Televizyon Sistemleri” (Mukayeseli BirAraştırma) AÜSBF Yayınları No: 343, Ankara 1972.
- TORTOP, Nuri:"Özerk, Üretken ve Katılımcı Mahalli İdare Anlayışı”, Amme İdaresi Dergisi (Tacettin KARAER'e Armağan) C.24, S.4, Aralık 1991.
- ULUCAKAPTAN, Uğur,: "Türkiye'de Yayınların Denetimi" (Radyo ve TV Yayınları Hakkında Türk-İtalyan Sempozyumu içinde) İÜ. İletişim Fakültesi Yayınları, No: 44, İstanbul 1995.
- UZELTÜRK, Sultan (Tahmazoğlu): “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin 10. Maddesi: İfade Özgürlüğü” Yeni Türkiye Dergisi Yıl: 4 S. 22
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Yayıncı: Cahit AYDEMİR