Muhammed Nesih DEMİRDAĞ, Zübeyde ÖZTÜRK

Balastsız Üstyapılarda Ondülasyon Bakım Maliyetinin Üstyapı Bakım Maliyeti İçindeki Oranının Örnek Hatta İncelenmesi

Demiryollarında altyapının ve üstyapının kalitesine, hat geometrik değerlerine ve teker-ray temas yüzeylerine bağlı olarak ondülasyonlar oluşmaktadır. Raylar üzerinde oluşan ondülasyonlar genel olarak, mantar üzerinde az ya da çok periyodik biçimlerde oluşan düzlemsel bozukluklar olarak tanımlanabilir. Raylarda oluşan ondülasyonlar treninin geçişi esnasında yol üstyapısında, trenlerde ve çevre yapılarda gürültü ve titreşime neden olmaktadırlar. Ondülasyonların da oluşturduğu bu dinamik etkiler üstyapıda birçok sorunlara neden olmaktadır. Özellikle dinamik yüklerin artmasından dolayı yapım maliyetlerinin artmasına, rayın ömrünün kısalmasına, bakım maliyetlerinin artmasına, elastomer pedlerin ve ray bağlantı elemanlarının ömrünün kısalmasına ve çevresel problemlerinin oluşmasına sebep olmaktadırlar. Ondülasyonların üstyapıda neden olduğu bu sorunları minimuma indirmek için mutlaka bakım yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada örnek hat üzerinde yapılan koruyucu ve düzeltici bakımlar sıralanmış ve bu bakımların maliyetleri belirlenmiştir. Koruyucu ve düzeltici bakımlar dışında sadece ondülasyon kaynaklı yapılan veya yapılması gereken bakımlar ortaya konularak bu bakımların maliyetleri bulunmuştur. Ondülasyon kaynaklı bakım maliyetlerinin toplam bakım maliyeti içindeki yeri irdelenmiş ve yüzdesel değerleri hesaplanmıştır. Buna göre ondülasyon kaynaklı bakımın toplam bakım maliyeti içindeki oranı yaklaşık %25 civarında çıkmaktadır. Bu bakımın %75’lik bir kısmını taşlama maliyetleri oluşturmaktadır. Bu da bize gösteriyor ki, taşlama işlemi demiryolu bakımları için olmazsa olmaz bir iştir. Bundan dolayı ki taşlama periyotlarını ve taşlama tipini mutlaka hattın üzerinden geçen yüke göre belli periyotlara bağlayarak, periyodik bir şekilde yapılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Balastsız üstyapı, ondülasyon, demiryolu, ray taşlama, bakım

PDF

___

Erel, A., (1996). Raylı Sistemlerde Dalgalı Aşınma (Ondülasyon), 1. Ulusal Ulaşım Sempozyumu, İETT Genel Müdürlüğü Basım Bürosu, Tünel İstanbul.
Kaess, G., (1983). Ergebnisse von Riffelversuchsstrecken der Deutschen Bundesbahn, Eishenbahntechnische Rundschau 10, s. 701-707
Demirdağ, M.N., (2007). Kentiçi Raylı Sistemlerde Hat Bakım ve Maliyeti, Yüksek lisans tezi,, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Speno (1996), International and Rail Rectification Part 2. Rail Problems and Treatment.
Öztürk, Z., (2010). Demiryolunda Ray Bozulmalarına Bağlı Titreşim ve Azaltma Yöntemleri, Transist 2010, Toplu Ulaşım Haftası, 2-3 Aralık 2010, Haliç Kongre ve Kültür Merkezi, İstanbul.