Bahadır AYDIN

8896

Tarımda Sözleşmeli Üretim Modeli

Uygulanmaya başlaması oldukça eskiye dayanmakla beraber, özellikle 1990'h yıllarda yaygınlaşmaya başlayan "sözleşmeli üretim modeli" önemli farklılıklar göstermektedir. Geçmişte şeker pancarı üretimi ile tarımsal üretimde önemli yer tutan model, günümüzde sanayi tipi tarım ürünlerinin önemli bir kısmında uygulanır hale gelmiştir. Ancak, kamu kesiminin de dahil olduğu bu model, günümüzde yerini hiçbir yasal dayanağı olmayan tek taraflı, sadece üretici firmaların koşulları belirlediği sözleşmelerle yapılan bir uygulamaya bırakmıştır. Modelde kamu ayağı tamamen devre dışı kalmış ve küçük çiftçi ile büyük tarım işletmelerinin taraf olduğu bir yapıya dönüşmüştür. Bu yapı değişikliği, bir yandan küçük çiftçinin mağduriyetine yol açarken, diğer yandan makro çerçevede tarımsal üretimde planlamanın önünü kesen özellikler taşımaktadır. Çalışmada bu olumsuzluklar üzerinde durulmaktadır.

Contractual Production Model in Agriculture

Although it has been a long time since the start of its implementation, "contractual agricultural production model" which especially began to spread in nineties, has crucial differences than other contractual agricultural production models. In the past, it had a large share in production with its application to sugar beet production. Today, the model has its applications in a large part of the industrial type agricultural products. In the beginning, this model included the public sector participation. Nowadays, the initial model has been replaced by a practice based on private contracts that have no legal foundation at all. In the transformed model, the public sector is excluded and the model is transformed into a structure in which the main sides are small farmers and big agricultural enterprises. This structural transformation resulted in both the unjust treatment of small farmers and obstacles to the planning of agricultural production at macro level. This study aims at emphasizing the negative aspects that are created by the contractual agricultural production model.
PDF

___

  • Aydın, Bahadır (2004a), Bolu İl Gelişme Planı "Tarım Sektörü", DPT, Ankara
  • Aydın, Bahadır (2004b), Düzce İl Gelişme Planı "Tarım Sektörü ", DPT, Ankara
  • Aydın, Bahadır (2005), Ölçek Büyüklüğü, Toprak Parçalılığı ve Arazinin Tasarruf Şekline Göre Tarımsal İşletmelerin Analizi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Tarım Politikaları Yayın Dizisi No.5, Ankara
  • Aysu, Abdullah (2002), "Sözleşmeli Üreticilik / Çiftçilik" http://www.bianet.org BİA Haber Merkezi 30.08.2002
  • Baumann, Pari (2000), "Equity and Efficiency in Contract Farming Schemes: The Experience of Agricultural Tree Crops" Overseas Development Institute, London.
  • DPT, (2000), Beş Yıllık Kalkınma Planı Tarımsal Politikalar ve Yapısal Düzenlemeler Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
  • DPT, (2006), Dokuzuncu Kalkınma Planı, Bitkisel Üretim Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
  • DPT, (2006), Dokuzuncu Kalkınma Planı, Hayvancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
  • Duymaz, İsmail (1985), "Türkiye 'de Kooperatiflerin Verimli Çalışması Açısından Yatay ve Dikey Bütünleşme Hareketleri", Türk Kooperatifçilik Kurumu Yayını, No.60, Ankara.
  • Güler, Birgttl A. (1996), Yeni Sağ ve Devletin Değişimi, TODAİE No:266, Ankara.
  • Kansu, Işık (2000), Suyla Gelen Suyla Gider (GAP Bölgesinden İzlenimler), Cumhuriyet, 16-18 Temmuz.
  • Kaymakçı, Mustafa (2001), "Hayvansal Üretimde Hedefler", Türk Tarımında 2010 Yılı Hedefleri Sempozyumu 21-23 Şubat İzmir
  • Oral, Necdet (2006), ürk Tarımında Kapitalizm ve Sınıflar, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Tarım Politikaları Yayın Dizisi No.6. Ankara
  • Özçelik, Ahmet, Ahmet Turan ve Harun Tanrıvermiş, (1999), Türkiye'de Tarımın Pazara Entegrasyonunda Sözleşmeli Tarım, TEAE Yayınları No. 14, Ankara.
  • Öztuksavul, Armağan (2000), Tarım Reformu Kimler İçin Yapılıyor MAİ ve Küreselleşme Karşıtı Çalışma Grubu, http://www.antimai.org. 23 Temmuz 1999.
  • Poyraz, Hüsnü (1997) "Tarımda Örgütlenme Komisyonu" Başkanı, I.Tanm Şurası Sonuç Raporu, s. 149-154, 25-27 Kasım, Ankara.
  • Rehber, Erkan (1998) "Sözleşmeli Tarım Üzerine Bir Değerlendirme" Tarım Ekonomisi Dergisi, Sayı: 3, Ocak 1998, İzmir.
  • Resmi Gazete "Sözleşmeli Tarımsal Ürün Yetiştiriciliği ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ" 30 Haziran 1996 tarih ve 22682 sayı.
  • Resmi Gazete "Sözleşmeli Ürün Yetiştiriciliği ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ" 1 Ağustos 1998 tarih, 23420 sayı
  • Resmi Gazete "Hayvancılığın Geliştirilmesi Hakkında Kararın Uygulama Esasları Tebliği" 27 Şubat 1999 tarih, 23624 sayı.
  • Roth, I. Randi (1992), "Contract Farming Breeds Big Problems for Growers" Farmers' Legal Action Report, Winter, www.flaginc.org/topics/pubs/arts/ artcf002.pdf. (20.11.2007)
  • Silva, B.Carlos Arthur (2005), "The Growing Role of Contract Farming in Agri-Food Systems Development: Drivers, Theory and Practise" Agricultural Management, Marketing and Finance Service, FAO, Roma.
  • Tan, Sibel (2003), "Sözleşmeli Üreticilik Modeli" T.A.E.E.-Bakış Sayı. 4 Eylül 2003.
  • Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, (1997), 1.Tarım Şurası Sonuç Raporu, 25-27 Kasım, Ankara.
  • Tatlıdil, Hasan, Coşkun Ceylan (2000), Türkiye'de Tarımsal Yayım Hizmetlerinin Geliştirilmesi. Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi (2 Cilt), Ankara.
Ekonomik Yaklaşım-Cover
  • ISSN: 1300-1868
  • Yayın Aralığı: 3
  • Yayıncı: Ekonomik Yaklaşım Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye'de Kişisel Gelir Dağılımını Belirleyen Makroekonomik Faktörler

Bora SÜSLÜ, Cem DİŞBUDAK

Dünya Fındık Piyasasının Analizi

Zeki BAYRAMOĞLU, Erdemir GÜNDOĞMUŞ

Türkiye'de Bölgeler Arası Gelişmişlik Düzeyi ve Gelir Dağılımı Eşitsizliği: Kuznets Eğrisi Geçerli mi?

Murat ATAN, İbrahim TOKATLIOĞLU

Tarımda Sözleşmeli Üretim Modeli

Bahadır AYDIN

Türkiye Ekonomisi'nde Enflasyonist Süreçte Baskın Otorite Tespitine İlişkin Uygulamalı Çalışma

Fatma ÖZAKTAŞ DAVARCIOĞLU