Currency substitution as a built-in de-stabilizer
Bu çalışmanın amacı, gelişmekte olan ülkelerde yaşanan kredi genişlemesi-daralması süreçlerinin, piyasa aksaklıklarından bağımsız olarak da iktisadi oynaklık yaratabileceğini ele almaktır. Tartışmaya önce mali serbestleşmenin yaşandığı bir ekonomide likitide tercihi ile içiçe geçmiş bir para ikamesi kavramından söz ederek başlyoruz. Daha sonra mali serbestleşmenin ürünü olan mali reformların para ikamesine yol açtığını ve bunun da yerli bankacılık sistemindeki aktif olmayan fonları (inactive balance) yabancı para cinsiden olan mevduatlara yönlendirdiğini ele alıyoruz. Dolayısıyla böyle bir makroekonomik ortamda likidite tercihlerindeki bir değişmenin fiyatlarda değil toplam mevduatların yerli ve yabancı para cinsinden olan hesaplar arasındaki dağılımında bir değişiklikle sonuçlandığını tespit ediyoruz. Ancak aktif ve pasif fonların mevduatlar arası bu hareketinin, aynı zamanda bir para ikamesi yönü olduğunu da vurguluyoruz. Bu tespitlerinden ardında da, yerli bankacılık sisteminde yerli para ve yabancı para cinsinden olan mevduatlara uygulanan zorunlu karşılık oranlarının farklı olduğu durumlarda (yabancı para cinsinden olan mevduatlara uygulanan oran daha yüksektir) para ikamesi sonucu da olan bir likidite tercihi değişikliğinin sözkonusu ekonomide yerleşik (built-in) bir istikrar bozucu olarak işleyebildiğim tartışıyoruz. Teorik tartışmamızı, seçtiğimiz dönem için Türkiye ticari bankacılık sistemindeki kredi genişlemesi değişkeni ve para ikamesi değişkeni arasında yaptığımız bir eşbütünleşme analizi ile destekliyoruz. Ekonometrik analizimiz sonucunda da yapısal kırılmalar olduğu durumda da uzun vadede para ikamesi ile kredi genişlemesi arasında negatif bir ilişki olduğunu ortaya koyuyoruz.
Para ikamesi yerleşik bir istikrar bozma mekanizması olabilir mi?
The main aim of the paper is to show that credit boom-bust cycles in developing countries might reinforce economic volatility even without market imperfections. We first introduce currency substitution as a factor which becomes intertwined with liquidity preference in the case of a financially liberalized country. Next, we argue that financial reforms which accompany financial liberalization brought about currency substitution within deposits. Consequently, changes in liquidity preference lead to quantity rather than price changes in the form of shifts in the composition of total bank deposits between active and inactive balances. However, since we observe shifts between two different currencies the shifts from active to inactive balances involve currency substitution as well. We argue that changes in liquidity preference being entangled with currency substitution under the circumstances described, act as a built-in macroeconomic destabilize because domestic bank's reserve requirements are higher for foreign exchange denominated accounts than for those denominated in home currency. Statistical evidence is provided to support the claim by performing a cointegration analysis under structural breaks between total volume of credits of the Turkish commercial banking system and currency substitution indicator. The results revealed that there is a negative relationship between currency substitution and credit expansion.
___
- BAHMANI-OSKOOEE, M, DOMAÇ, İlker (2003), "On the Link betWeen Dollarisation and Inflation: Evidence from Turkey" Comparative Economic Studies Vol. 45, No. 3, 306-328.
- CALVO, Guillermo,VEGH, Carlos (1992), "Currency Substitution in Developing Countries: An Introduction", IMF Working Papers, No. 92 (40).
- CİVCİR, İrfan (2003), "Money Demand, Financial Liberalization and Currency Substitution in Turkey", Journal of Economic Studies, Vol. 30, No. 5, 514-534.
- EATWELL, John, TAYLOR, Lance (2000), Global Finance at Risk: The Case for International Regulation, New Press, New York.
- EMİRMAHMUTOĞLU, Furkan, Nezir KÖSE ve Yeliz YALÇIN (2005), "Birim Kök Testlerinde Yapısal Kırılma Zamanının İçsel Olarak Belirlenmesi Problemi: Alternatif Yaklaşımların Performansları", VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu , İstanbul Üniversitesi.
- ERTÜRK, Korkut (2005), "Economic Volatility and Capital Account Liberalization in Emerging Economies", International Review of Applied Economics, Vol. 19, No. 4, 399-417.
- HARRIS, Richard (1995), Using Cointegration Analysis in Econometric Modeling. UK: Prentice Hall, London.
- GUJARATI, Damodar (2007), Basic Econometrics, New Delhi: Tata McGraw-Hill.
- KEYNES, John Maynard (1937), "The General Theory of Employment", Quarterly Journal of Economics, Vol. 51, No. 2, 209-223.
- KRUGMAN, Paul (1979), "A Model of Balance of Payments Crises" Journal of Money Credit and Banking, Vol. 11, No. 3, 311-325.
- KRUGMAN, Paul (1999), "Balance Sheets, the Transfer Problem and Financial Crises", International Tax and Public Finance, Vol. 6, No. 4,459-472.
- McKINNON, Ronald, I, PILL, Huw (1998), "The Over Borrowing Syndrome: Are East Asian Economies Different?" In Exchange Rates and Capital Flows in the Pacific Basin, ed. R. Glick, Cambridge University Press, Cambridge, pp 187-212.
- NILSSON, Isabelle (2009), "Unit Root Tests and Structural Breaks in the Swedish Electricity Price", Unpublished Masters's Thesis.
- RANGVID, Jasper (2002), "Second Generation Models of Currency Crises", Journal of Economic Surveys, Vol. 15, No. 5, 613-646.
- SELÇUK, Faruk (1994), "Currency Substitution in Turkey", Applied Economics, Vol. 26, No. 5, 509-518.
- ZIVOT, E., ANDREWS, W.K. (1992), "Further Evidence on the Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit-Root Hypothesis", Journal of Business and Economic Statistics, Vol. 10, No. 3, 251-70.
- ISSN: 1300-1868
- Yayın Aralığı: 3
- Yayıncı: Ekonomik Yaklaşım Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
"Mağdur" milliyetçilik kürt siyasetinin "demokratik" zaafiyeti ve ulus açmazı
Türk otomotiv sektöründe yoğunlaşma: Binek ve hafif ticari araçlar üzerine bir uygulama
Yılmaz Onur ARİ, Selahattin KAYNAK
Currency substitution as a built-in de-stabilizer
Avrupa karbonatlı içecekler piyasasında firma büyüklüğü ve büyüklük genişleme oranı ilişkisi