Tolga KABAŞ

A. Sen'in Kapasite Yaklaşımına Göre Türkiye'de Yoksulluğun Boyutları

Yoksulluk çok boyutlu bir kavramdır. Bu yüzden yoksulluğun tanımı yapılırken bu boyutlar göz önünde bulundurulur. Örneğin, yoksulluğu açıklarken kullanılan parasal (monetary) yaklaşım yoksulluğu bir boyut ile gelir-tüketim noksanlığı olarak inceler. Ancak, Sen 'in liderliğinde gelişen kapasite yaklaşımında ise yoksulluk temel kapasitelere ulaşamamak olarak tanımlanır. Kapasite bir insanın ne olabileceğini veya ne yapabileceğini içerir: iyi beslenebilmek, ölümden kaçabilmek, okuyabilmek ve yazabilmek, haberleşebilmek, toplum içerisinde bulunabilmek, utanmadan insanlar arasında bulunmak. Temel ihtiyaçlar bunun bir kısmını oluşturur. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP) tarafından kapasite yaklaşımından yararlanılarak hazırlanan insani yoksulluk endeksi örnek olarak alınabilir. UNDP tarafından hazırlanan bu endekste insani yoksulluk insan hayatı için gerekli üç unsurun yoksunluğu olarak tanımlanır, insani yoksulluğun ölçülmesinde kullanılan üç unsur yaşam süresi, bilgi düzeyi ve yaşam kalitesidir.

The Dimensions of Poverty in Turkey According to the Capability Approach of A. Sen

Poverty is a multidimensional concept. In order to define poverty, those dimensions should be taken into consideration. For example, monetary approach defines poverty as lack of income or consumption. However, according to capability approach which is led by Sen, poverty is defined as lack of main capabilities. Capabilities are defined as being in good health, being schooled and educated, being able to appear in public without shame and being able to take part in the life of the community etc. The Human Poverty Index (HPl) which is estimated by UNDP is an example of the application of capability approach. According this index, İnanan poverty is defined as lack of longevity, knowledge and quality of life.

PDF

___

Anand, Sudhir ; Sen, Amartya (2005) : " Concepts of Human Development and Poverty: A Multidimesional Perspective", edi. Fukuda-Parr, Sakiko ; Kumar, A.K. Shiva, Readings in Human Development, pp. 228-244, Oxford University Pres.
Baliamoune-Lutz, Mina (2004) : "On the Measurement of Human Well-being", World Institute for Development Economics Research, Research Paper No. 2004/16.
Clark, David A. (2006): "The Capability Approaches Development, Critiques and Recent Advances", Global Poverty Research Group, GPRG-WPS-032, Erişim: www.gprg.org. Ziyaret Tarihi, Ocak, 2006.
Fukuda-Parr, Sakiko (2003): "The Human Development Paradigm: Operationalizing Sen's Ideas On Capabilities", Feminist Economics, 9(2-3), pp. 301-317.
Jahan, Selim (2005) : "Evolution of Human Development Index", edi. Fukuda-Parr, Sakiko ; Kumar, A.K. Shiva, Readings in Human Development, pp. 152-163, Oxford University Pres.
Laderchi R. C; Saith Ruhi; Stewart Frances (2003): "Does it Matter that we do not Agree on the Definition of Poverty? A comparison of Four Approaches", Oxford Development Studies, Vol. 31, No. 3.
Mabughi, Nyiwul ; Selim, Tarek (2006) : "Poverty as Social Deprivation: A Survey", Review of Social Economy, Vol. LXIV, No. 2.
Neumayer, Eric (2004) : "Sustainability and Well-being Indicators", World Institute for Development Economics Research, Research Paper No. 2004/23.
Nussbaum, Martha (2000) : Women and Human Development, The Capabilities Approach, Cambridge, UK Cambridge University Pres.
Pressman, Steven; Summerfield, Gale (2000): "The Economic Contributions of Amartya Sen", Review of Political Economy, Volume 12, Number 1.
Rawls, John (1971) : A Theory of Justice, Oxford: Clarendon Pres.
Sen, A. K. (2004): Özgürlükle Kalkınma, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1. Baskı.
Sen, A.K. (2005) : "Development As Capability Expansion", edi. Fukuda-Parr, Sakiko ; Kumar, A.K. Shiva, Readings in Human Development, pp. 3-16, Oxford University Pres.
Sen, A.K. (2006) : "Conceptualizing and Measuring Poverty", edi. Grusky, David B. ; Kanbur, Ravi, Poverty and Inequality, pp.30-46, Standford University Press.
Thorbecke, Erik (2005) : "Multi-dimensional Poverty: Conceptual and Measurement Issues", Paper prepared for The Many Dimensions of Poverty International Conference, UNDP International Poverty Centre, Brasilia.
UNDP (2005b) :Human Development Report 2005:Erişim: http://hdr.undp.org/ reports/. Ziyaret Tarihi: Kasım, 2005.
UN (2005): Millennium Indicators Database, Department of Economic and Social Affairs, Statistics Division
World Bank (2006) : Millenium Development Goals, Goal Tables By Region, Erişim: http://ddpext.worldbank.org/ext/GMIS/=Content goals by region. Ziyaret Tarihi: Ekim 2006.