TÜRKİYE’DE İÇSEL BÜYÜME MODELİNE KADEMELİ BİR BAKIŞ: KANTİL REGRESYON YAKLAŞI

Bu çalışmada, Türkiye ekonomisinin dinamiklerinin 1990-2020 dönemleri arasında izlenmesine olanak sağlayacak bir içsel büyüme modeli tahminlemek ve kademesel yapıyı ortaya çıkarmak amaçlanmaktadır. Araştırmaya kapsamındaki makroekonomik göstergelerin doğrusallık davranışları Harvey, Leybourne ve Xiao (2008) testiyle; durağanlık yapıları ise ADF (1979, 1981), Lee ve Strazicich (2004) ve Hepsağ (2019) birim kök testleri ve KPSS (1992) durağanlık testi aracılığıyla ayrıntılı bir şekilde araştırılmıştır. Tahminlenen makroekonometrik modelin teorik problemlerinin üstesinden gelmek amacıyla ilk aşamada RALS tekniğine başvurulmuştur. Bu modelden sağlanan bütünsel çıkarımlar Ar-Ge harcamaları ve ihracat hacminin Kişi Başı GSYİH üzerinde arttırıcı etkisi olduğu yönündedir. Daha ayrıntılı ve kademeli bir bakış için ise kantil regresyon yaklaşımından faydalanılmış ve böylelikle içsel büyüme değişkenlerinin, Kişi Başı GSYİH’nin farklı kantilleri üzerindeki etkisini gözlemlemeye olanak sağlanmıştır. Bulgular, Ar-Ge harcamalarının, düşük kantillerde Kişi Başı GSYİH değerleri üzerindeki etkisinin giderek arttığını ancak yüksek kantiller üzerinde istatistiki bir anlamlılığı olmadığını göstermektedir. İhracat hacminin ise Ar-Ge ile tam tersi bir etki alanı olduğu, Kişi Başı GSYİH’nin düşük kantilleri üzerinde istatistiki bir anlamlılığı bulunmazken yüksek kantiller üzerinde arttırıcı bir etkisi olduğu kaydedilmiştir. Böylelikle Ar-Ge harcamalarının, Kişi Başı GSYİH’ye ivme kazandırması beklenirken yüksek kantillere geçişte hızlandırma etkisini ihracat yüklenmektedir. Ampirik bulgular Ar-Ge'ye dayalı içsel büyüme ve ihracattan beslenen büyüme teorisinin geçerliliğine ilişkin kanıtlar sunmaktadır

A Gradual View of the Endogenous Growth Model in Turkey: The Quantile Regression Approac

This study aims to estimate an endogenous growth model that will allow the dynamics of the Turkish economy to be followed in the 1990-2020 period and to reveal the gradual structure of this model. The linearity behavior of the macroeconomic indicators, which are the subject of the research, was determined by the Harvey, Leybourne and Xiao (2008) test; stationarity structures were investigated in detail through ADF (1979, 1981), Lee and Strazicich (2004) and Hepsağ (2019) unit root tests and KPSS (1992) stationarity test. In order to deal with the theoretical problem of the estimated macroeconometric model, the residual augmented least squares (RALS) technique was applied in the first step. The overall inferences from this model are that R&D expenditures and export volume have an increasing effect on GDP per capita. For a more detailed and graduated view, the quantile regression technique was used and it was possible to observe the effect of endogenous growth variables on different quantiles of GDP per capita. Findings show that the effect of R&D expenditures on GDP per capita values in lower quartiles is increasing, but it is not statistically significant in the upper quartiles. It has been noted that the export volume has the opposite effect with R&D, and while there is no statistical significance on lower quartiles of GDP per capita, it has an increasing effect in the upper quartiles. Thus, while R&D expenditures are expected to accelerate the GDP per capita, exports are burdened with the acceleration effect in the transition to upper quartiles. Empirical findings provide evidence for the validity of R&D based endogenous growth and export supported growth theo

PDF

___

Aghion, P. and Howitt, P. (1992). A model of growth through creative destruction. Econometrica, 60(2), 323-351. doi:10.3386/w3223
Altin, O. ve Kaya, A. A. (2009). Türkiye’de Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki nedensel ilişkinin analizi. Ege Academic Review, 9(1), 251-259. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/eab
Dickey, D. A. and Fuller W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431. https://doi.org/10.1080/01621459.1979.10482531
Dickey, D. A. and Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49, 1057-1072. https://doi.org/10.2307/1912517
Genç, M. C. ve Atasoy, Y. (2010). Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel veri analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2), 27-34. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/beyder
Gittleman, M. and Wolff, E. N. (1995). R&D activity and cross-country growth comparisons. Cambridge Journal of Economics, 19, 189-189. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.cje.a035303
Göçer, İ. (2013). Ar-Ge harcamalarının yüksek teknolojili ürün ihracatı, dış ticaret dengesi ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri. Maliye Dergisi, 165(2), 215-240. Erişim adresi: https://www.hmb.gov.tr/maliye-dergisi-sayi-165-temmuz-aralik-2013
Granger, C. W. J. and Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics. Journal of Econometrics, 2(2), 111-120. https://doi.org/10.1016/0304-4076(74)90034-7
Grossman, G. M. and Helpman, E. (1990). Trade, innovation, and growth. The American Economic Review, 80(2), 86-91. Retrieved from https://www.jstor.org/
Grossman, G. M. and Helpman, E. (1991). Innovation and growth in the global economy. London: The MIT Press.
Grossman, G. M. and Helpman, E. (1994). Endogenous innovation in the theory of growth. Journal of Economic Perspectives, 8(1), 23-44. doi:10.1257/jep.8.1.23
Gülmez, A. ve Yardımcıoğlu, F. (2012). OECD ülkelerinde Ar-Ge harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi (1990-2010). Maliye Dergisi, 163(1), 335-353. Erişim adresi: https://sesam.sakarya.edu.tr/
Harvey, D. I., Leybourne, S. J. and Xiao, B. (2008). A powerful test for linearity when the order of integration is unknown. Studies Nonlinear Dynamics and Econometrics, 12(3), https://doi.org/10.2202/1558-3708.1582
Hepsağ, A. (2019). A unit root test based on smooth transition and nonlinear adjustment. Communications in Statistics-Simulation and Computation, 50(3), 625-632. https://doi.org/10.1080/03610918.2018.1563154
Howitt, P. and Aghion, P. (1998). Capital accumulation and innovation as complementary factors in long- run growth. Journal of Economic Growth, 3(2), 111-130. https://doi.org/10.1023/A:1009769717601
Im, K. and Schmidt, P. (2008). More efficient estimation under non-normality when higher moments do not depend on the regressors, using residual-augmented least squares. Journal of Econometrics, 144, 219–233. https://doi.org/10.1016/j.jeconom.2008.01.003
Khraief, N., Shahbaz, M., Heshmati, A. and Azam, M. (2020). Are unemployment rates in OECD countries stationary? Evidence from univariate and panel unit root tests. The North American Journal of Economics and Finance, 51, 1-15. https://doi.org/10.1016/j.najef.2018.08.021
Koenker, R. (2005). Quantile regression. USA: Cambridge University Press.
Koenker, R. and Basset, G. (1978). Regression quantiles. Econometrica, 46(1), 33-50. Retrieved from https://www.jstor.org
Kruse, R. (2011). A new unit root test against ESTAR based on a class of modified statistics. Statistical Papers, 52(1), 71–85. https://doi.org/10.1007/s00362-009-0204-1
Kwiatkowski, D., Phillips, P. C. B., Schmidt, P. and Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root: How sure are we that the economic time series have a unit root? Journal of Econometrics, 54, 159-178. https://doi.org/10.1016/0304- 4076(92)90104-Y
Lee, J. and Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082–1089. Retrieved from https://www.jstor.org/
Lee, J. and Strazicich, M. C. (2004). Minimum LM unit root test with one structural break (Department of Economics Appalachian State University Working Paper No. 04-17). Retrieved from https://ideas.repec.org/a/ebl/ecbull/eb-13-00296.html
Lichtenberg, F. R. (1992). R&D investment and international productivity differences (NBRE Working Paper No. w4161). Retrieved from https://www.nber.org/papers/w4161
Özel, H. A. (2012). Ekonomik büyümenin teorik temelleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 63-72. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ckuiibfd
Perron, P. (1989). The great crash, the oil price shock, and the unit root hypothesis. Econometrica, 57(6), 1361-1401. Retrieved from https://www.jstor.org/
Phillips, P. C. B. and Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346. https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
Romer, P. M. (1986). Increasing returns and long-run growth. Journal of Political Economy, 94(5), 1002- 1037. Retrieved from https://www.jstor.org/
Romer, P. M. (1990). Endogenous technological change. Journal of Political Economy, 98(5, Part 2), 71- 102. Retrieved from https://www.nber.org/
Schlitzer, G. (1995). Testing stationarity of economic time series: Further Monte Carlo evidence. Ricerche Economiche, 2, 125–144. https://doi.org/10.1016/0035-5054(95)90019-5
Seyidoğlu, H. (2006). İktisat biliminin temelleri. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
Türedi, S. (2013). Bilgi ve iletişim teknolojilerinin ekonomik büyümeye etkisi: Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için panel veri analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik
Dergisi, 4(7), 299-322. Erişim adresi: https://app.trdizin.gov.tr/ Yanyun, Z. and Mingqian, Z. (2004, July). R&D and economic growth-panel data analysis in ASEAN+ 3 countries. Paper presented at the Korea and the World Economy III. Seoul Conference, Korea. Retrieved from https://www.kdi.re.kr/upload/7293/30.pdf
Yeldan, E. (2002). Neoliberal küreselleşme ideolojisinin kalkınma söylemi üzerine değerlendirmeler. Praksis, 7, 19-34. Erişim adresi: https://www.praksis.org/
Yıldırım, S. (2009). Aghion-Howitt büyüme modeli çerçevesinde ekonomik özgürlük ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin panel veri analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 259-268. Erişim adresi: https://app.trdizin.gov.tr/
Zivot, E. and Andrews, D. W. K. (1992). Further evidence on the great crash, the oil price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 10(3), 251-270. https://doi.org/10.1198/073500102753410372