Esengül HATUN, Yusuf SÖYLEMEZ, BAYRAM ARICI

SATRANC-I UREFA OYUNUNUN OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE DEĞERLER EĞİTİMİNDE KULLANIMINA YÖNELİK ÖRNEK BİR ÇALIŞMA (*)

Bu çalışmanın amacı; Satranc-ı Urefa oyununu, okul öncesi dönemdeki öğrencilerin değer eğitiminde kullanılabilecek eğitsel bir oyun şeklinde uyarlamak, geliştirilen oyunun öğrencilere değerleri öğretmedeki etkisini ve öğrencilerin oyun hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Araştırmada yaklaşık 1500 yıl önce Hindistan'da bulunmuş ve Osmanlı İmparatorluğu'nda tasavvuf kültürünü benimsetmek amacıyla kullanılmış bir oyun olan Satranc-ı Urefa oyununun temel kuralları esas alınarak, okul öncesi öğrencilerinin değerler eğitiminde kullanılabilecek bir oyun geliştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında Erzurum il merkezinde bulunan özel iki okul öncesi eğitim kurumunda öğrenim gören 5-6 yaş arasındaki 16 öğrenci oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılan araştırmada, verilerin toplanmasında doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Veriler; yarı yapılandırılmış mülakat formu, yapılandırılmamış gözlem ve araştırmacılar tarafından geliştirilen oyun ile elde edilmiştir.Araştırma sonucunda geliştirilen oyunun, öğrencilerin değerleri benimsemelerine ve değerleri davranışa dönüştürmelerine destek olan eğitsel bir oyun olarak uygulanabileceği kanısına varılmıştır.

An Examplary Study on the Use of the Game of Satranc-ı Urefa in the Values Education During Preschool Period

The aim of this research is to adapt the game of Satranc-ı Urefa in the values education of preschool children; to identify the influence of this game in values education as well as to determine the students' views on this game. In this research, an educational game has been developed in order to use it in the values education of preschool students by incorporating the foundational principles of Satranc-ı Urefa which was a game founded in India 1500 years ago and had been used to appropriate Islamic mysticism in the Ottoman Empire. The sample of study consisted of 16 students aged 5 to 6 from two private preschool institutions that were based in the provincial centre of Erzurum during the academic year of 2013-2014. The qualitative research method was used in this research along with the document analysis method to collect data. The data was collected by semi-structured interviews, unstructured observations as well as the game developed by the researchers. As a result of the study, it is concluded that the developed game can be applied as an educational game to aid the students to appropriate values and adapt these values into behaviour.

___

Altuntaş, İ. H. (2012). Satranc-ı urefa (Arifler Satrancı), Erişim: 10 Mayıs 2014, http://ismailhakkialtuntas.com/2012/05/23/satranc-i urefa-arifler-satranci/ Aydın, Z. ve Gürler, A. (2013). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Nobel Yayınevi.

Bilgin, N. (2007). Sosyal psikoloji sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.

Demircioğu. İ. H., Tokdemir, A. M. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6, 69-88.

Türk Dil Kurumu (2014). Güncel Türkçe sözlük. Erişim: 10 Mayıs 2014, http://www. tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.53d2 5227ce13c4.53326857

Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları.

İzgören A. Ş. (2003). Dikkat vücudunuz konuşuyor. Ankara: Elma Yayınevi. Koçyiğit S., Tuğluk M. N., Kök M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, P.16, 324-342.

On Sekizinci Millî Eğitim Şûrası Kararları (2010), Erişim: 12 Mayıs 2014, www.meb. gov.tr/duyurular/.../ttkb/18Sura_kararlari_tamami.pdf

Schick, I. C. (2010). Tasavvuf felsefesi ve Markov zincileri. Su Dergi, 9, 8-10. Yeşil, R., Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. TSA, 11(2), 65-84.

Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.

Zengin, H.K. (2002). Eğitsel oyunlar ve ilköğretim DKAB dersinde kullanımı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.