Neriman ÖZTÜRK, Banu ERGİN

446130

Türkiye’deki Üniversitelerde Lider Hesap Verebilirliği ve Etik İklimin Belirlenmesi

Bu çalışma ile etik liderliğin hesap verebilirlik boyutu ile etik iklim ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada tekil ve ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Marmara Bölgesi’nde yer alan üniversitelerin mühendislik fakültelerinde görev yapan akademisyenlerden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında “Lider Hesap Verebilirliği ve “Etik İklim” ölçekleri kullanılmıştır. Veriler, Survey Monkey programı aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analiz edilmesinde betimsel istatistikler, korelasyon, regresyon analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre üniversitelerde lider cevap verebilirlik davranışları, sorumluluk davranışları ve açıklık davranışları orta düzeyde algılanmaktadır. En fazla algılanan örgütsel etik iklim tipleri “kanunlar ve kodlar” ve “kurallar”, en az algılanan örgütsel etik iklim tipleri “örgütsel çıkar” ve “arkadaşlık” etik iklim tipleridir. Algılanan etik iklim tipleri üniversitenin devlet-vakıf olma durumuna göre anlamlı şekilde farklılaşmaktadır. Algılanan lider hesap verebilirlik davranışları düzeyi ile algılanan örgütsel etik iklim düzeyi arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki vardır. Algılanan örgütsel etik iklim düzeyini lider hesap verebilirlik davranışlarından sorumluluk davranışı yordamaktadır. Etik iklim tiplerinden “kanunlar kodlar”, “arkadaşlık” ve “bireysel çıkar” etik iklim tipleri lider hesap verebilirlik düzeyini yordamaktadır.
Anahtar Kelimeler:

Lider hesap verebilirliği, Etik iklim, Liderlik, Etik, Yükseköğretimde etik

Determining Leader Accountability and Ethical Climates in Universities in Türkiye

The aim of this study is to determine the leader accountability and ethical climates perception levels and the relationship between accountability dimension of ethical leadership behaviors and ethical climate in universities. The research was designed in quantitative model, correlational and single-subject research was conducted. The population of the research was composed of academicians from engineering faculties in universities of Marmara Region. In the research, a survey form involving “Personal Information Form”, “Leader Accountability Scale” and “Ethical Climate Scale” was used as the data collection tool. Data was collected via Survey Monkey. Data analysis was performed with descriptive statistics, appropriate difference tests, and regression analyses According to results, leader responsibility, answerability and openness behaviors are perceived in moderate level. “Laws and codes” and “Rules” ethical climates were most perceived climate types while the “organizational interest” and “caring”. Ethical climate types perception levels differ significantly according to status (state/foundation) of university. Furthermore, it was revealed that there is a moderate level relationship between perception level of leader accountability behaviors and perception level of ethical climate. The perception level of ethical climate predicts the perception level of “responsibility” behavior of leader. Furthermore, it is determined that perception level of “laws and codes”, “caring” and “instrumental” ethical climates predict the perception level of leader accountability.
Keywords:

Leader accountability, Ethical climate, Leadership, Ethics, Higher education ethics,

PDF

___

  • Appelbaum, S., Deguire, K., J., & Lay, M. (2005). The relationship of ethical climate to daviant workplace behavior. Corporate Governance, 5(4), 43-55.
  • Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action. Englewood Cliffs: Prentice-Hall Inc., New Jersey.
  • Brown, M., E., Trevino, L., K., & Harrison, D., A. (2005). Ethical leadership: A learning perspective for construct development and testing. Organisational Behavior and Human Decision Processes, 97(2),117-134.
  • Brown, M., E.ve Trevino, L., K. (2006). Ethical leadership: A review and future directions. Leadership Quarterly, 17(6), 595-616.
  • Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (8.Baskı), Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2010). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Cohen, J. (1988). Statistical power analyses for the behavioral sciences. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Earlbaum Associates.
  • Çevik, S., K. (2011). Üniversitelerde öğretim elemanlarının yıldırma davranışlarına maruz kalma düzeyi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • DiSorbo, B. (2017). Job satisfaction, organizational commitment, and ethical climate of higher education administrators in Maryland colleges and universities. (Unpublished Doctoral Thesis), East Tennessee State University.
  • Elmore, R. (2005). Accountable leadership. The Educational Forum, 69(2), 134-142.
  • Enwereuzor I. K., Onyishi I.E., Oparaocha F.C.A., & Amaeshi K. (2020). Percieved leader integrity as a mediator between ethical leadership and ethical climate in a teaching context. BMC Psychology,8.
  • Foy, C., C., N. (2019). The influence of role models of ethical leadership behaviors. (Unpublished Doctoral Thesis), Grand Canyon Univesity, Arizona.
  • Gini, A. (1998). Work, Identity and self: How we are formed by the work we do. Journal of Business Ethics, 17, 707–714.
  • Green, S. B., & Salkind, N, J. (2004). Using SPSS for windows and macintosh: analyzing and understanding data. Pearson Prentice Hall, New Jersey.
  • Guarin, F. (2019). The relationship between ethical leadership, ethical climate, and salesforce organizational citizenship behavior. (Unpublished Doctoral Dissertation), Capella University, Minnesota, USA.
  • Hair, J., F., Anderson, R.E., Tatham, R.L., & Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis, (5th Edition). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
  • Kanungo, R., N. (2009). Ethical values of transactional and transformational leaders. Canadian Journal of Administrative Sciences/Revue Canadienne Des Sciences De L’Administration, 18(4), 257–265.
  • Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi (25. Baskı). İstanbul: Nobel Yayıncılık.
  • Kılıç, S. (2013). Algılanan etik iklim ile üretkenlik karşıtı iş davranışları arasındaki ilişkiler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
  • Laratta, R. (2011). Ethical climate and accountability in nonprofit organizations, a comparative study between Japan and the UK. Public Management Review, 13(1), 43-63.
  • Martin, K., D., & Cullen, J., B. (2006). Continuities and extensions of ethical climate theory: A meta- analytic review. Journal of Busieness Ethics, 69 (2), 175-194.
  • Moore, H., L. (2012). Ethical climate, organisational commitment and job satisfaction of full time faculty members. (Unpublished Doctoral Dissertation), East Tennessee State University, USA.
  • Nei, K., S., Foster, J., L., Ness, A., M., & Nei, D., S. (2018). Rule breakers and attention seekers: Personality predictors of integrity and accountability in leaders. International Journal of Selection and Assessment, 18-26.
  • Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
  • Öztürk, N. ve Celep, C. (2009). Okul müdürlerinin hesap verebilirliği. IV. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
  • Randall, D. M. (2012). Leadership and the use of power: Shaping an ethical climate. Journal of Applied Christian Leadership, 6(1), 28-35.
  • Shin, Y., Sung, S., Y, Choi, J., N., & Kim, M., S. (2015). Top management ethical leadership and firm performance mediating role of ethical and procedural justice climate. Journal of Business Ethics, 129(1), 43-57.
  • Simha, A. & Cullen, J. (2011). Ethical climates and their effects on organizational outcomes: Implications from the past and prophecies for the future, Academy of Management Prespectives, 26(4), 20-34.
  • Sims, R. (1992). The challenge of ethical behavior in organizations. Journal of Business Ethics, 11(7), 505-513.
  • Steinbauer, R., Renn, R., W., Taylor, R., R., & Njoroge, P., K. (2014). Ethical leadership and followers’ moral judgmenet: The role of followers’ percieved accountability and self-leadership, Journal of Business Ethics, (120), 381-192.
  • Thompson, L. (2013). A quantitavie comparative study of organizational culture and leadership accountability whitin public and private organizations. (Unpublished Doctoral Dissertation), University of Phoneix, USA.
  • Victor, B., & Cullen, J. B. (1987). A theory and measure of ethical climate in organizations. Research in Corporate Social Performance and Policy, 51–57.
  • Victor, B., & Cullen, J.B. (1988). The organizational bases of ethical work climate. Administrative Science Quarterly, 33(1),101-125.
  • Wood, J., A., & Winston, B., E. (2005). Toward a new understanding of leader acoountability: Defining a critical construct. Journal of Leadership&Organizational Studies, 11(3), 84-94.
  • Wood, J., A., & Winston, B., E. (2007). Development of three scales to measure leader accountability. Leadership&Organizational Development Journal, 28(2), 167-185.
Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 2149-7702
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: Sabri SİDEKLİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye’deki Üniversitelerde Lider Hesap Verebilirliği ve Etik İklimin Belirlenmesi

Neriman ÖZTÜRK, Banu ERGİN

Girişimci STEM Eğitiminde Dijital Biçimlendirici Değerlendirme

Sıla KAYA-CAPOCCI

Sınıf Öğretmenlerine Yönelik Matematiksel Kavram Yanılgısı Farkındalık Ölçeğinin Geliştirilmesi: Güvenirlik Çalışması

Veli TOPTAŞ, Büşra USLUOĞLU

Fen Okuryazarı Vatandaş Olmanın 21. Yüzyılda Günlük Yaşama Etkisi: Elektrik Devreleri Örneği

Selçuk ŞAHİNGÖZ

48-84 Aylık Çocukların Cinsiyete Göre Renk Beğenileri ve Nesne Renk Tercihleri

Aysel FERAH ÖZCAN, Hilal İlknur TUNÇELİ