İRAN’DA SOKAKTA ÇALIŞAN VE SOKAKTA YAŞAYAN ÇOCUKLAR UZERİNE SAYISAL BIR İNCELEME
Son dönemlerde sokakta çalışan ve yaşayan çocuklar sorunu, dünya genelinde sömürünün üzücüve insanlığa aykırı yönleri ile sergilenmektedir. Çocukların maruz kaldığı hastalıklar, ağır işlerdeaz ücretle çalıştırılması, kötü muamele görmeleri ve çocuk haklarının görmezlikten gelinmesibu sorunun sonucudur. Küreselleşmeye kapalı muhafazakâr toplumlardan küreselleşmeyeaçık toplumlara kadar birçok toplumda görülen çocuk istismarı eğitim alanının en temelsorunlarından biri olarak ve tüm diğer sorunların önüne geçebilecek önemde görülmelidir.Ekonomik--toplumsal sistem içinde yoksulluk, adaletsiz gelir dağılımı, işçi çocukların ortayaçıkmasının asıl nedenleri olarak belirtilebilir. Piyasa politikaları, sorumlu yetişkinler tarafındanherhangi bir koruma, denetleme ya da yönlendirmenin olmaması çocukların çalışmasınıartırmakla birlikte, fiziksel, psikolojik sorunlara da ivme kazandırmaktadır.İran'da bir milyondan fazla işçi çocuğun varlığı yoksulluğun yanı sıra demokrasi yokluğundanda kaynaklanmaktadır. Böylece ailesinin ya da onlara bakmakla yükümlü kişilerin geçiminekatkı sağlamak için hırsızlık yapan, uyuşturucu madde kullanan ve satan, dilencilik yapansokak çocuklarının sayısı gittikçe artmaktadır. Bu bağlamda, bu çalışmada İran'da ki sokaktayaşayan ve çalışan çocukların durumu eleştirel bir bakışla sayısal analize tabi tutmakta ve buanalizin sonuçları sunulmaktadır.
Quantitatif Inquiry on the Children who Work and Live in the Streets in Iran
Nowadays, the problem regarding the children who works or lives in streets are being observedwith the barbarously and disstressing side of exploitation in world wide. Illness of children, forcing to be worked in heavy jobs with low payments, facing with bad practices at work,ignoring right of the children are sides which can be met. In all countries, from conservativecountries which are close for globalisation to countries which open to globalisation, these kindchild abuse and ignorance should be accepted as main educational problem.Iran is also country where this kind problems have been occured. Emerging more than onemillion worker children is based not only to poverty but also absence of democracy. The numberof the children living in street who contribute to their family or the people own them, addicteditem (drug etc.) sells or uses, begging are arising in the world. In this research, with this context,the situation of street children who live in Iran are being quantifically analysed with criticalperspective and the results of this analysis are being presented.
___
- Adaş, ve Yıldız Ö. (2007), “Gaziantep’te Sokakta Çalışan ve Yaşayan Çocuklar”. 5. Sokakta Çalışan ve Yaşayan Çocuklar Sempozyum Bildirileri. (Der. Özkan Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Matbaası; 25-32.
- Altuntaş, B. (2003), Mendile, Simite, Boyaya, Çöpe....Ankara Sokaklarında Çalışan Çocuklar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Asedbeygi, H. (2004), İranian Students News Agency. www.isna.ır.
- Atauz, S. (1998 ), Ankara ve Şanlıurfa ’da Sokak Çocukları. UNICEF Yayınları.
- Beazley, H. (2003). Vocices from the Margin: Street Children’s Subcultures in Indonesia. Childrens Geographies. Vol (2), pp: 181—201.
- Bekel, A. Bayden, Jo. (1991), Telash Beraye Kaheshe Kare Kodekan. Tahran: Chekavek, Entesharate Sazmane Beynolmeleliye Kar,Tercomeye Mohemede Rezapore aferi (az). Neshre. [Orjinali Farsça].
- Birink, B. (1997), Rehnemodhayi der Cehete Terrahiye Merakezi Beraye Bechehaye Khiyabani. Tercome Negin Abdollah Zade, Tehran: Neshre UNICEF .[Orjinali Farsça].
- UNICEF. (2002), Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu.“Dünya Çocuklarının Durumu. UNICEF Raporu”, Ankara.
- Blanc, C, (1992), “Urban Children in Distress; An IntroductiontoTheIssues”. The Urban Child Series 2, Florance İtalya.
- Committee of Human RightsReporters, (2005), WWW. schır.net.
- Doanlu, A. (2001), KodekaneKhiyabani bombe Saeti, Neshriye Horasan. [Orjinali Farsça].
- Eglima, M. (2006), PedideyeKodekaneKhiyabani der Tahran, Fesl Nameye Egtesadi ve Siyasi, Shomare 239—40 [Orjinali Farsça].
- Erkan, R. Bağlı, M. Sümer, F. Ünver, b. (2002). Sosyal Çevrenin Sokak Çocukluğuna ve Çocuk Suçluluğuna Etkisi”, I. Ulusal Çocuk ve Suç: Nedenler ve Önleme Çalışmaları Sempozyuma, s.51—78: Ankara.
- Gozareshhaye Vaziyete ToseyeEnsani.(2001), Sazmane Melele Mottehde. [Orjinali Farsça].
- Gozareshhaye Vaziyete Toseye Ensani.(2003), Sazmane Melele Mottehde, Farklı Yıllar.[Orjinali Farsça].
- Güneş, ve Kalaycı, R. (2004), “Sokakta Yaşayan/Çalışan Çocuklar: Tespitler ve Çözüm Önerileri ”, Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, http://Www.aile.gov.tr/.
- Hüseyni, H. (2001), Vaziyete Kodekane Kar ve Khiyaban Der Iran, esl Name Elmi Pejoheshi Refahe Echtemai, Sale Penjom, Shomare 19.[Orjinali Farsça].
- Karnik, N. (2003), CategoriesHaV consequences: Street Children as Hümanitration Object, DissertationAbstract International: Section A, Vol 64 (3-A). P: 1084.
- Kasımzade, F. (2002), “Kodekane Kar”, Mah Nameye Andishe ve Came, Shonıare 7.[Orjinali Farsça].
- Kasımzade, F. (2001), KodekaneKhiyabani, Fesl Nameye Almi Pejoheshi Refahe Echtemayi, Saledovonı, Shonıare 7. [Orjinali Farsça].
- MehdeVi, B. (2001), Negahi be Veziyet Nagovare Kodekane Khiyabani (Zandegi be Revesh Khiyabani), Tahran: Monderec der Roznameye Entekhab. [Orjinali Farsça].
- Merkeze Arnare Iran. (1988), Salnameye Amariye Kale Keshver.http://arnar. sci.0rg.ir/ [Orjinali Farsça].
- Merkeze Amare Iran. (2002), Salnameye Amariye Kalle Keshver. Tahran. http://amar.sci.org.ir/ [OrjinaliFarsça].
- Moesseseye Aliye Pejoheshe Ternine Echtemayi. (200 ), MolahezatiDerbareyeFegr ve ShekafeEchternayi. Gozareshe Asli, Tahran: Moesseseye Aliye Pejoheshe Temine Echtemayi.[Orjinali Farsça].
- Necmaragi, L. (2002), Donyaye Rengareng Kodekane Khiyabani, Sayte Khaberi, Roznameye Etemad. [Orjinali Farsça].
- Özen, F.; Aksoy, H. (2008). Eğitime İlişkin Boyutları ile Çocuk İşçiler ve Sokakta Çalışan Çocukların Karşılaştıkları Riskler. abece Eğitim ve Ekin Dergisi. Sayı 266: 12-16.
- Rarneşk, M. (2001), Berresiye Vaziyete Ferdi, Khanevadegi ve Egtesadiye Kodekane Khiyabaniye Shehre Bender Abbas, Bendere Abbas: Entesharate Sazmane Behzistiye Ostane Hormozgan. [OrjinaliFarsça].
- Reise Dana, F. (2002), Berresihayi der Asibshenasiye Iran. Enteşarateulume Behzisti ve Tevanbekhshi.[Orjinali Farsça].
- Reise Dana. F. (2004), Vakariye Kodekane Kar Der Iran.Fesl nameye Elmi Pejoheshiye Refahe Ectemayi, Sale Dovonı, Shornare 7.[OrjinaliFarsça].
- Sazrnane, B. (2000), Terhe Merakeze Şenasyi, Teşhis ve Caygoziniye Kodekane Khiyabani. Deftere Umure Asib Didegane Ectemayi, Tehran: Saznıane Behzisti. [Orjinali Farsça].
- Sazmane, B.(2001), Kholaseye Gozareshe Amelkerde Merakeze Kodekane Khiyabani. Deftere Umure Asibdidegane Ejtemayi. Tahran: Sazmane Behzisti. [Orjinali Farsça].
- Sazmane, B. (2002), Terhe Sazrnane Bist Hezar Kodeke Khiyabani, Tehran: Sazmane Behzisti. Deftere Umure Asibdidegane Ectemaı'. [Orjinali Farsça].
- Sazmane, B. (2004), Terhe Hemayet az Kodekane Kar. (Merhale Aval, Kodekane Kar Khiyabani) Deftere Umure Asibdidegane Ectemayi, Tehran: Sazmane Behzisti. [Orjinali Farsça].
- Şahrodi, T. (2003), Negahi be Vaziyete Kodekane Khiyabani Der İran ve Elel ve Avamele An, Mecmueye Megalate Avalin Hemayeshe Melliyeasibhaye Echtemayi der İran,Celde Pencom, Rospigeri, Kodekane Khiyabani ve Tekeddi, Tehran: Entesharate Agah. [Orjinali Farsça].
- Şişman, Y. (2004), Sokakta Çalışan Çocukların Yaşam Koşulları ve Gelecekten Beklentileri: Sorunlar ve Çözüm Önerilerine Yönelik Eskişehir Örneği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İktisat ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları.
- UNICEF. (1993), Street and Working Children. Innocenti Global Seminar, Summary Report, s.20.
- Vezarete, K. ve Umure, A. (1999), Gozareshe Komite Kare Koded. Tahran: Deftere Revabete Beynolmeleli, Heshtado Shishomı'n Eclase Beynolmeleliye Kar. [OrjinaliFarsça].
- Zare Mehrcordi, M. (2001), Negahi be KodekaneKhiyabani, Neshriye Eslah ve Terbiyet, Sale Haftom, Shomare Haftado Heftom.[ Orjinali Farsça].
- ISSN: 1303-9202
- Başlangıç: 2003
- Yayıncı: EĞİTİM VE BİLİM EMEKÇİLERİ SENDİKASI