Sezen Bayhan, Canan Aratemur-Çimen

3912

2017 MÜFREDAT REFORMU SONRASI DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ

2017 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından odağında değerler olması ile öncekimüfredatlardan farklılaştığı belirtilen bir müfredat reformu gerçekleştirildi ve ders kitaplarıyeni öğretim programları ile uyumlu olacak şekilde kademeli olarak yenilendi. Bu makale,müfredat reformu sonrası yenilenen kitaplar ile bir önceki dönem kitaplarını karşılaştıraraktoplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında bir değişim olup olmadığını tartışmayı amaçlamaktadır.Tüm yenilenen ders kitaplarına genellenebilecek bir değişiklik görülmemekle birlikte özellikleyeni Türkçe kitaplarında spor konusunun daha cinsiyetçi bir şekilde ele alındığı ve erdemliliğinerkeklere özgü bir nitelik olarak işlendiği görülüyor. Aile içi cinsiyetçi iş bölümü konusundakitaplar arasında bir çok ortaklık bulunmakla birlikte, reform sonrası kitapların eski dönemkitaplarda az da olsa bulunan, cinsiyetçi kalıpyargıları kırma potansiyeline sahip içeriktenbüyük ölçüde arındırıldığı ve bazı yeni dönem kitaplarında cinsiyetçi unsurların arttığıgörülüyor. Karşılaştırılan kitapların basım tarihi arasında yalnızca bir yıl gibi bir zaman farkıolması açısından müfredat sonrası kitapların bir geriye gidişin habercisi olduğu ve müfredatreformunun toplumsal cinsiyet duyarlılığından yoksun bir şekilde gerçekleştirildiği çıkarımlarıyapılabilir.

Gender Equality in the Textbooks of 2017 Curricula

The Ministry of National Education adopted a new curriculum in 2017, and it was stated in policy documents that its focus on values distinguished the new curriculum from the previous ones. As expected, textbooks were re-written in a way to accord with the new curricular programs. Comparing the new textbooks with those belonging to the previous curricular period and published only one year before the new ones, this article aims to discuss whether any change is observed between the textbooks of the two periods in terms of gender equality. Although it is not possible to argue that there is a single pattern of difference characterizing all textbooks; we argue that the new Turkish language textbooks deal with the issue of sports from a more sexist perspective and present the trait of virtuousness largely as an attribute found in men. While the textbooks of the two periods have a great deal in common in terms of gendered division of labour at home, the new textbooks seem to have been stripped off from the content that contradict gender stereotypes, which existed in the textbooks of the previous period, albeit in a limited number. Also, some of the new textbooks include more sexist examples in relation to division of labour at home. Considering that there is only one-year time gap between the textbooks of the two periods, it can be said that the textbooks of the new curriculum herald a shift away from promoting gender equality in textbooks and the new curricular reform was carried out with little concern for gender equality.
PDF

___

  • Akşit, N. (2007). Educational reform in Turkey. International Journal of Educational Development, 27, 129-137.
  • Apple, M. (1990). Ideology and curriculum. New York: Routledge.
  • Aratemur-Çimen, C. ve Bayhan, S. (2018). Değişen ders kitaplarında sekülerizm ve toplumsal cinsiyet eşitliği raporu. Erişim, http://bepam. boun.edu.tr/wp-content/uploads/2018-De%C4%9Fi%C5%9Fen-DersKitaplar%C4%B1nda-Sek%C3%BClerizm-ve-Toplumsal-CinsiyetE%C5%9Fitli%C4%9Fi-Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1- Sonu%C3%A7-Raporu-I.pdf
  • Başcan, G. (2017, Eylül). Kadınlardan yeni müfredata tepki: Cinsiyetçi eğitim istemiyoruz, Birgün Gazetesi, Erişim, 20 Eki 2018, https://www. birgun.net/haber/kadinlardan-yeni-mufredata-tepki-cinsiyetci-egitimistemiyoruz-179739.
  • Blommeart, J. ve Bulcaen, C. (2000). Critical discourse analysis. Annual Review of Anthropology, 29, 447– 667.
  • Bock, A. (2018). Theories and methods of textbook studies. E. Fuchs ve A. Bock (Ed.), The Palgrave handbook of textbook studies (ss. 57-70). New York: Palgrave McMillan.
  • Chouliaraki, L. ve Fairclough, N. (1999). Discourse in late modernity: Rethinking critical discourse analysis. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  • Çayır, K. (2014). Biz kimiz? Ders kitaplarında kimlik, yurttaşlık ve haklar, ders kitaplarında İnsan Hakları III Projesi: Tarama sonuçları, Erişim http:// secbir.org/images/haber/2014/06/DKIH-3-Tarama- Sonuclar%C4%B1- Raporu.pdf
  • Çelik, H. (2004, 25 Mayıs). Öğrenci merkezli çağdaş müfredat. Erişim tarihi 25 Mayıs 2017, https:// www.yenisafak.com/gundem/ogrenci-merkezlicagdas-mufredat-2683340
  • Eğitim-Sen, (2017). Müfredat değişikliği toplum mühendisliğinin son aşamasıdır [Basın açıklaması] http://egitimsen.org.tr/wp-content/uploads/2017/01/E%C4%9Fitim-Sen-m%C3%BCfredattasla%C4%9F%C4%B1-bas%C4%B1n-metni.pdf
  • Foroutan, Y. (2012). Gender representation in school textbooks in Iran: The place of languages. Current Sociology, 60 (6), 771-787.
  • Gilbert, R. (1989). Text analysis and ideology critique of curricular content. S. Castell, A. Luke ve C. Luke (Ed.), Language, authority and criticism: Readings on the school textbook (ss. 63-71) London: The Falmer Press.
  • Goodson, I. F. (ed.) (1987). International perspectives in curriculum history. London: Croom Helm.
  • Gümüşoğlu, F. (2008). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 39-50.
  • Güneş, Ö. (2008). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet ayrımı (1990-2006). Toplum ve Sosyal Hizmet. 19, 81-95.
  • Güvenli, G. ve Tanrıöver, H. U. (2009). Ders kitaplarında toplumsal cinsiyet. G. Tüzün (Ed.), Ders kitaplarında insan hakları II tarama sonuçları (ss. 97-114). İstanbul: Tarih Vakfı.
  • Helvacıoğlu-Gümüşoğlu, F. (1994). 1928’den 1994’e ders kitaplarında cinsiyetçilik (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Johnsen, E. B. (1992). Are we looking for it in the same way? Some remarks on the problem of ideological investigations of textbooks and methodological approaches. K. P. Fritsche (Ed.), Schulbücher auf dem Prüfstand: Perspektiven der Schulbuchforschung und Schulbuchbeuerteilung in Europa (Workshop zu Grundfragen der Schulbuchforschung im September 1990 im Georg-Eckert-Institut) (ss. 79-96). Frankfurt a. M.: Verlag Moritz Diesterweg.
  • Jones, T. M. (2009). Framingthe framework: Discourses in Australia’s national values education policy. Education Research Policy Practice, 8, 35-57. Doi: 10.1007/s10671-008-9058-x
  • Kancı, T. (2007). Imagining the Turkish men and women: Nationalism, modernism and militarism in primary school textbooks, 1928-2000 (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sabancı Üniversitesi, İstanbul.
  • Kancı, T. ve Altınay, A. (2007). Educating little soldiers and little Ayşes: Militarised and gendered citizenships in Turkish textbooks. M. Carlson, A. Rabo, ve F. Gök (Ed.), Education in multicultural societies: Turkish and Swedish perspectives (ss.51-70). Londra; New York: I. B. Tauris.
  • Kandiyoti, D. (1991). Introduction. D. Kandiyoti (Ed.), Women, Islam and the State (ss. 1-21). London: McMillan Press.
  • Klerides, E. (2010). Imagining the textbook: Textbooks as discourse and genre. Journal of Educational Media, Memory, and Society. 2(1), 31-54. doi: 10.3167/jemms.2010.020103
  • Koşar-Altınyelken, H. (2010). Changing pedagogy: A comparative analysis of reform efforts in Uganda and Turkey (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Amsterdam Üniversitesi, Amsterdam. Erişim, https://dare.uva. nl/ search?identifier=2f8e412b-f6a3-4380-9c56-f02cfff45637
  • Morgan, K. ve Henning, E. (2013). Designing a tool for history textbook Analysis. Forum Qualitative Sozialforschung/Forum: Qualitative Social Research. 14(1), Art.7, Erişim, http://nbn-resolving.de/ urn:nbn:de:0114- fqs130170.
  • Nohl, A-M. ve Somel, R. N. (2016). Education and social dynamics: A multilevel analysis of curriculum change in Turkey. New York; London: Routledge.
  • Otto, M (2012). International research on textbooks and educational media. Challenges and perspectives. J. Duartes (Ed.), Os manuais escolares e os jovens: Tedio ou curiosidade pelos (ss. 87-92). Lisbon: Ediçoes Universitarias Lusofonas.
  • Pingel, F. (2010). Unesco guidebook on textbook research and textbook revision (2.nd revised and updated edition). Retrieved from, https:// unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000117188
  • Posner, G. J. (2004). Analysing the curriculum. New York: McGraw Hill.
  • Schissler, H. (1990). Limitations and priorities for international social studies textbook research, The International Journal of Social Education, 4(3), 81-89.
  • Scollon, R. (2001). Action and text: towards an integrated understanding of the place of text in social (inter)action, mediated discourse analysis and the problem of social action. R. Wodak ve M. Meyer (Ed.) Methods of critical discourse analysis (ss.139-183). London: Sage Publications.
  • Steiner-Khamsi, G. (2003). The politics of league tables. Journal of Social Science Education, 2 (1), 1-6. Erişim, http://www.sowi-onlinejournal. de/2003-1/tables_khamsi.htm
  • Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2017). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. Ankara, 18 Temmuz 2017, Erişim, https://ttkb. meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_ aciklamasiprogram.pdf
  • Taneri, P. O. (2010). Implementation of constructivist life sciences curriculum: A case study. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. Erişim, https://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12612257/ index.pdf
  • Tanrıöver, H. U. (2003). (2003). Ders Kitaplarında Cinsiyet Ayrımcılığı. B. Çotuksöken, A. Erzan ve O. Silier (Ed.), Ders Kitaplarında İnsan Hakları Projesi (ss.106-121). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
  • Thornberg, R. (2008). The lack of professional knowledge in values education. Teaching and Teacher Education. 24, 1791-1798.
  • Tunçel (2017). AKP dönemi eğitim politikalarına ilişkin bir örnek: Değerler eğitimi, Kültür ve Siyasette Feminist Yaklaşımlar, 33. Erişim http://www. feministyaklasimlar.org/sayi-33-ekim-2017/akp-donemi-egitimpolitikalarina-iliskin-bir-ornek/
  • Wodak, R. ve Weiss (2007). Analysing European Union discourses: Theories and applications, R. Wodak ve P. Chilton (Ed.), A new agenda in (Critical) Discourse Analysis: Theory, methodology, and interdisciplinarity (s.121- 135). Amsterdam; Philedelphia: John Benjamins Publishing Company.
  • Whitty, G. (1987). Curriculum research and curricular politics. British Journal of Sociology of Education. 8(2), 109-117.
  • Wodak, R. ve Meyer, M. (2016). Critical Discourse Studies: History, agenda, theory and methodology. R. Wodak ve M. Meyer (Ed.), Methods of Critical Discourse Studies (ss. 2-22). Los Angeles; Londra; New Delhi; Singapur; Washington: Sage.
Eğitim Bilim Toplum-Cover
  • ISSN: 1303-9202
  • Başlangıç: 2003
  • Yayıncı: EĞİTİM VE BİLİM EMEKÇİLERİ SENDİKASI
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

2017 MÜFREDAT REFORMU SONRASI DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ

Sezen Bayhan, Canan Aratemur-Çimen

ERKEN DÖNEM TOPLUM KURAMLARINDA KENT DÜŞÜNCESİ

Cemal Salman

TÜRKİYE’DE KÜRTÇE KONUŞAN İNSAN OLMAK-BİR “YAŞAM ALANI” OLARAK KÜRTÇE

Kemal İnal

METRO HATTI KONUT FİYATLARINI ARTTIRIR MI?: İSTANBUL M5 ÜSKÜDAR – ÇEKMEKÖY HATTI ÖRNEĞİ

Mustafa Kahveci