Mersin İli, Tarsus ve Akdeniz ilçelerinde depolanmış buğday ve mısır zararlılarının belirlenmesi

Amaç: Depolanmış ürünlerde ürünün kalitesini olumsuz etkileyen ve ürün kayıpların yol açan zararlı türlerin ve bunların önemlerinin sürvey çalışmalarıyla ortaya konulması bu çalışmanın amacıdır. Bu çalışmada Mersin İli’nde (Tarsus ve Akdeniz ilçeleri) farklı depolama yöntemleri (adi depolar ve silolar) uygulanan buğday ve mısır ürünlerinde zararlı türlerin belirlenmesi, amacıyla yapılmıştır. Materyal ve Yöntem: Örneklemeler, buğday ve mısır depolama işleminin yoğun yapıldığı Mersin İli’nin Tarsus ve Akdeniz ilçelerinde Mayıs 2019 – Şubat 2020 döneminde yapılmıştır. Örnekleme çalışmaları 6 adet adi ve 3 adet silo depolarda depolanmış buğday ve mısır ürünleri üzerinde yürütülmüştür. Her örneklemede toplam 2 kg dane buğday veya mısır örnekleri sonda aleti kullanılarak alınmıştır. Araştırma Bulguları ve Sonuç: Depolanmış buğday ve mısır ürünlerinde yapılan örnekleme çalışması sonucunda; 9 adedi Coleoptera takımına, 1 adedi Lepidoptera takımına ve 1 adedi Psocoptera takımına bağlı olmak üzere 11 böcek türü saptanmıştır. Adi ve silo depolarda depolanmış buğday ve mısırlarda en yaygın türler olarak Sitophilus oryzae (L.) ve Sitophilus granarius (L.) (Coleoptera: Curculionidae) saptanmıştır. Depolanmış dane buğday ve mısırda zarar oranı en fazla %2 olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Böcek, depo, Mersin, zarar

Determination of pests in stored wheat and corn in Tarsus and Akdeniz districts of Mersin Province, Turkey

Objective: The objective of this study was to reveal the harmful insect species that affect the qualty and quantatiy of the stored wheat and corn. In order to meet this objective, a survey study was carried out in two different types of storage structures (ordinary warehouses and silos) in Mersin Province (districts of Tarsus and Akdeniz), Turkey. Material and Methods: A sampling study was carried out between May 2019 and February 2020 in Tarsus and Akdeniz districts of Mersin Province, where wheat and corn storage is intensive. Samples from wheat and corn products stored in 6 ordinary and 3 silo warehouses were taken. Each sample weighing 2 kg wheat or corn was obtained by using a probe during the surveying studies. Results and Conclusions: According to the results of the sampling study conducted in the stored wheat and corn. Eleven different insect species were identified. Nine of these insects belonged to the order of Coleoptera, while one belonged to the order of Lepidoptera and 1 belonged to the order of Psocoptera. Sitophilus oryzae (L.) and Sitophilus granarius (L.) (Coleoptera: Curculionidae) were determined as the more common species in wheat and corn stored in the ordinary and silo warehouses The maximum damage rate was found to be 2% in stored wheat and maize in this study.

Keywords:

Insect, warehouse, Mersin, damage,

PDF

___

Alkan, B., 1961. Trabzon hububat silosunda bulunan Türkiye için yeni bir böcek türü, Troctes (Liposcelis) entomophilus Enderlein. Koruma, 2 (8): 4-5.
Anonymous, 1986. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı. Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bitki Koruma Araştırma Dairesi Başkanlığı, Ankara, 120 s.
Aydın, M. & P. Erdoğan,1996. Orta Anadolu Bölgesi’nde Depolanan Arpada Zararlı olan Böceklerin Neden Olduğu Ürün Kayıpları Üzerine Araştırmalar. Tarım Bakanlığı, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Ankara, 99 s.
Aydın, V., 2011. Edirne İli Uzunköprü İlçesinde Çeltik ve Pirinç Fabrikalarında Saptanan Zararlı Böcekler Üzerine Araştırmalar. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ, 39 s.
Bağcı, F., A. Yılmaz & S. Ertürk, 2014. Ankara ili hububat depolarında bulunan zararlı böcek türleri. Bitki Koruma Bülteni, 54 (1): 69-78. https: //doi.org/ 10.13140/RG.2.1.1337.4883
Çankaya, B., 1998. Adana İlinde Çiftçi Şartlarında Depolanmış Ürünlerde Zararlıların Tespiti. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, Adana, 27 s.
Doğanay, İ., 2019. Doğu Akdeniz Bölgesinde Tribolium castaneum (Herbst) ve Tribolium confusum Jac Du Val Popülasyonlarında Fosfin Direncinin Belirlenmesi ve Genetik İlişkisinin Ortaya Çıkarılması. Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Doktora Tezi, Kahramanmaraş, 121 s.
Ekecan, Ö. & A. F. Özgür, 1990. Çukurova Bölgesinde depolanmış ürünlerde zararlı olan böcek türlerinin saptanması. Çukurova Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimlerin Dergisi, 4 (1): 107-116.
Ergül, C., A. Dörtbudak & A. Akülke, A., 1972. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde hububat ve mamulleriyle bakliyat ambar zararlıları üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 12 (2): 129-143.
Esin, T., 1971. Hububat ve Bakliyat Ambar Zararlıları Mücadele Talimatı. Ayyıldız Matbaası, Ankara, 145 s.
Işıkber, A., 2005. Kahramanmaraş ve Adıyaman illerinde depolanmış buğdaylar üzerinde rastlanan böcek türleri ve bulaşma oranları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 8 (1): 107-113.
Işıkber, A., İ. Ş. Doğanay, H. Tunaz & M. K. Er, 2016. Türkiye’nin farklı coğrafi bölgelerinde depolanmış mısırlar üzerinde rastlanan böcek türlerinin bulaşma oranları ve yoğunlukları. Türkiye Entomoloji Bülteni, 6 (4): 349-356. http: //dx.doi.org/10.16969/teb.13658
Karman, M., 1971. Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları. Türkiye Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, Mesleki Kitaplar Serisi, İzmir, 276 s.
Kucerova, Z., 2002. Weight losses of wheat grains caused by psocid ınfestation (Liposcelis bostrychophila: Liposcelididae: Psocoptera). Plant Protection Science, 38 (3): 103-107. https: //doi.org/ 10.17221/4858-PPS
Mert, A., 2012. Adana İlinde Depolanmış Mısırlarda Zararlı Böcek Türlerinin Araştırılması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Ana Bilim Dalı, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, Adana, 74 s.
Mills, J. T., R. N. Sinha & C. J. Demianyk, 1992. Feeding and multiplication of a psocid, Liposcelis bostrychophilus Badonnel (Psocoptera: Liposcelididae), on wheat, grain screenings and fungi. Journal of Economic Entomology, 85 (4): 1453-1462. https: //doi.org/10.1093/jee/85.4.1453
Obr, S., 1978. Psocoptera of food-processing plants and storages, dwellings and collections of natural objects in Czechoslovakia. Acta Entomologia Bohemoslov, 75 (4): 226-242
Özer, İ. & A. Yücel, 1982. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ambarlanan hububat ürün zararlıları üzerinde sürvey çalışmaları. Bitki Koruma Bülteni, 22 (2): 93-98.
Özer, M., 1957. Türkiye’de Depo, Ambar ve Silolarda Muhtelif Hububat Taneleri Un ve Mamulleri ile Kuru Meyvelerde ve Tütünlerde Zarar Yapan Böcek Türlerinin Morfolojileri, Kısa Biyolojileri ve Yayılışları Üzerine Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 125. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 136 s.
Özgür, A. F., 1984. Depolanmış Ürün Zararlıları. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Basım Atölyesi, Adana,110 s.
Prevett, P. E., 1975. Stored product pests causing losses of stored food. FAO Plant Protection Bulletin, 234 (5): 115-117.
Rees, D., 2004. Insects of Stored Products. CSIRO Publishing, Collingwood, Australia, 181 pp.
Retief, E., A. Nicholas & H. Baijnath, 1995. The Psocid Liposcelis bostrychophilus Badonnel (Psocoptera: Liposcelididae) an occasional herbarium pest. Bothalia, 25 (2): 247-253.
Tingiş, A., 2017. Konya ve Mersin İllerindeki Tahıl Depolarinda Bulunan Sitophilus oryzae (L.) Popülasyonlarının Fosfine Karşi Dayaniklılık Durumunun Belirlenmesi. Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş, 39 s.
Turner B. D., 1987. Forming a clearer view of L. bostrychophilus. Environmental Health, 95 (5): 9-13.
TÜİK, 2020. Buğday ve mısır ürünleri, Türkiye ve Mersin ili ekili alan ve üretim miktarı. (Web sayfası: https: //www.tuik.gov.tr) (Erişim tarihi: Ocak, 2021).
Yücel, A., 1982. “Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ambarlanmış buğdaylarda ambar böceklerinin neden olduğu ürün kayıpları, 473-480” Hasat Öncesi ve Hasat Sonrası Ürün Kayıpları Seminer Bildirileri. T.G.T.O.B. Zir. İşl. Md., Merkez İkmal Müdürlüğü Basımevi, Ankara 559 s.
Yücel, A., 1988. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde un fabrikaları ve un değirmenlerinde bulunan zararlılar ve zarar durumları üzerinde ön çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni, 28 (1-2): 57-77.
Zengin, E. & İ. Karaca, 2019. Uşak ilinde depolanmış buğdaylarda bulunan zararlı ve yararlı böcek türleri ve yaygınlıklarının belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Dergisi, 23 (3): 738-742. https: //doi.org/10.19113/sdufenbed.530218