Farklı Oranlarda Karıştırılan Yem Bezelyesi (Pisum sativum L.) ve Arpa (Hordeum vulgare L.) Hâsıllarının Silaj ve Yem Kalitesine Etkisi
Amaç: Farklı oranlarda karıştırılan yem bezelyesi (Pisum sativum L.) ile arpa (Hordeum vulgare L.) hâsıllarının silaj ve yem kalitesine etkisinin araştırılmasıdır.Materyal ve Yöntem: Denemede bitki materyali olarak, Altıkat arpa (Hordeum vulgare L.) çeşidi, GAP Pembesi yem bezelyesi (Pisum sativum L.) çeşidi kullanılmıştır. Araştırma; GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü deneme tarlasında kışlık olarak 2015-2016 yılında yürütülmüştür. Çalışmada; yalın olarak %100 yem bezelyesi, %100 arpa silajından oluşurken, karışım oranları ise %75 yem bezelyesi + %25 arpa, %50 yem bezelyesi + %50 arpa, %25 yem bezelyesi + %75 arpa karışım silajından oluşmuştur.Bulgular: Silajlar fiziksel özellikleri yönünden incelendiğinde; en yüksek puanı 19.25 ile %100 arpa silajından elde edilirken, en düşük puan ise 14.00 ile %100 yem bezelyesi silajından elde edilmiştir. Nitelik sınıfı bakımından tüm silajlar “iyi” ve “çok iyi” sınıfına dâhil olmuştur. Kimyasal özellikler açısından incelendiğinde; pH değeri 3.91-4.11, kuru madde %27.50-32.75, ham protein %12.10- 18.75, ham kül oranı %8.21-8.38, flieg 103.80-111.50 puan, asit deterjanda çözünmeyen lif %32.34- 35.53, nötr deterjanda çözünmeyen lif %42.48-50.90, sindirilebilir kuru madde %62.10-63.71, kuru madde tüketim %2.36-2.83 ve nispi yem değeri 111.92-139.03 arasında değişim göstermiştir.Sonuç: Tüm özellikler yönünden incelendiğinde; yüksek ham protein oranı, düşük asit deterjanda çözünmeyen lif ve nötr deterjanda çözünmeyen lif oranları ve yüksek nispi yem değeri ile %75 yem bezelyesi + %25 arpa karışım silajı önerilmektedir.
Investigation of the Effect of Fodder Pea (Pisum sativum L.) and Barley (Hordeum vulgare L.) Herbages Mixed at Different Rates on Silage and Feed Quality
Objective: This study was aimed to investigate the effect of fodder pea (Pisum sativum L.) and barley (Hordeum vulgare L.) herbages, mixed on different proportions, on silage quality.Material and Methods: Altıkat barley (Hordeum vulgare L.) and GAP Pembesi fodder pea (Pisum sativum L.) cultivars were used in the experiment as plant material. The research was carried out in 2015-2016 in the experimental field of GAP International Agricultural Research and Training Center. In the study, 100% feed pea and 100% barley silages, as well as 75 % feed pea + 25% barley, 50% feed pea + 50% barley, 25% feed pea + 75% barley mixture silages were used.Results: When the silages were examined in terms of their physical properties, the highest score was obtained from 19.25% on 100% barley silage, while the lowest score was 14.00% on 100% fodder pea silage. In terms of quality class, all silages were rated in the “good” and “very good” classes. When examined in terms of chemical properties; pH value of 3.91-4.11, dry matter 27.50-32.75%, crude protein 12.10-18.75%, crude ash 8.21-8.38%, flieg 103.80-111.50 points, acid detergent insoluble fiber 32.34-35.53%, neutral detergent insoluble fiber 42.48-50.90%, digestible dry matter 62.10-63.71%, dry matter consumption 2.36-2.83% and the relative feed values ranged between 111.92-139.03.Conclusion: When examined in terms of all features; 75% fodder pea + 25% barley mixture silage with high crude protein content, low acid detergent fiber and neutral detergent fiber content, and high relative feed value is recommended.
___
- Akyıldız, A.R. 1984. Yemler Bilgisi Laboratuvar Kılavuzu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 893, Uygulama Kılavuzu: 213, Ankara.
- Altınok, S. 2002. Farklı karışım oranlarındaki arpa, koca fiğ ve tüylü fiğin silaj kalite özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 8 (3): 232-237.
- Anonim, 1987. Bewetung von grünfutter, silage und heu. dlg-merkblatt, No.224. Dlg-Verlang, Frankfurt/M.
- Anonim, 1993. Bestimmung des pH-Wertes. In: Die chemischen Untersuchungen von Futtermitteln. Teil 18 Silage. Abschnit 18.1 Bestimmung des pH-Wertes. Methodenbuch Bd. III., VDLUFAV Verlag, Darmstadt.
- Anonim, 2015a. http://www.amasyadsyb.org/besleme/lif.html. Erişim: Kasım 2018.
- Anonim, 2015b. http://www.amasyadsyb.org/besleme/lif.html. Erişim: Kasım 2018Anonim, 2018. http://www.diyarbakir.mgm.gov.tr/. Erişim: Kasım 2018.
- Arslan, M., Cakmakci, S. 2011. Farklı karışım oranlarında hazırlanan sorgum ve mısır silajlarının kalite özelliklerinin karşılaştırılması. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 24 (1): 47-53.
- Arslan, M. Erdurmuş, C. Öten, M. Aydınoğlu, B. Çakmakçı, S. 2016. Farklı oranlarda hazırlanan mısır ve soya karışım silajlarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31: 417-422.
- Arslan, M. Erdurmuş, C. Öten, M. Aydınoğlu, B. Çakmakçı, S. 2017a. Farklı karışım oranlarında hazırlanan sorgum, soya, Leucaena leucocephala L, kapari ve çayır düğmesi silajlarının silaj kalite özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 14 (02): 34-41.
- Arslan, M. Erdurmuş, C. Öten, M. Aydınoğlu, B. Çakmakçı, S. 2017b. Farklı karışım oranlarında hazırlanan mısır ve Leucaena leucocephala L. silajlarının silaj kalite özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54 (1): 101-106.
- Aydoğan, S. Şahin, M. Göçmen, Akçacık. A, Ayrancı, R. 2011. Konya koşullarına uygun yüksek verimli ve kaliteli arpa genotiplerinin belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25 (1): 10-16.
- Aykan, Y. 2018. Farklı oranlarda yem bezelyesi (Pisum sativum L.) ve arpa (Hordeum vulgare L.) karışımlarının silolama ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
- Bulgurlu, Ş. Ergül, M. 1978. Yemlerin fiziksel, kimyasal ve biyolojik analiz metotları. Ege Üniversitesi Basımevi Yayın No: 127, İzmir. 176s.
- Comberg, G. 1974. Gärfutter: betriebswirtschaft, erzeugung, verfütterung, verlag eugen ulmer stuttgart, gerokstraße 19, Printed in Germany, ISBN:3-8001-4321-6, 260s.
- Demirel, R. Saruhan, V. Baran, M.S. Andiç, N. Demirel, D.Ş. 2010. Farklı karışım oranlarda ki ak üçgül ve arpanın silolanma özelliklerinin tespit edilmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 20 (1): 26-31.
- Ergün, A. Tuncer, Ş.D. Çolpan, İ. Yalçın, S. Yıldız, G. Küçükersan, M.K. Küçükersan, S. Şehu, A. Saçaklı, P. 2013. Yemler, yem hijyeni ve teknolojisi. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genişletilmiş 5. Baskı, Ankara.
- Fayetörbay, D. Gül, Z.D. Tan, M. 2011. Farklı oranlarda hazırlanan yem bezelyesi, buğday ve yem bezelyesi, çayır otu silajlarının kalite parametrelerinin saptanması üzerine bir çalışma. IX. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi 12-15 Eylül 2011, Bursa. Cilt III. S, 1990-1993.
- Gelir, G. 2018. Diyarbakır koşullarında yetiştirilen yem bezelyesi (Pisum sativum subs arvense L.), tritikale ve karışımlarıın silaj kalite özelliklerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi (Basılmış).
- Güney, E. Tan, M. Gül, İ. 2007. Erzurum şartlarında silajlık amacıyla yetiştirilen bazı sorgum çeşitlerinin verim, bitkisel özellikler ve silaj kalitesi yönünden değerlendirilmesi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, Erzurum. 353-356.
- Güre, E. 2016. Farklı karışım oranlarında hazırlanan tatlı darı ve börülce silaj karışımlarının kalite özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek lisans tezi.
- Kadıoğlu, S. 2011. Fosforlu gübre ve fosfor çözücü bakteri uygulamasının iki farklı yem bezelyesi çeşidinde verim ve verim unsurlarına etkisi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum.
- Junior, F. Paulino, V.T. Possenti, R.A. Lucenas, T.L. 2009. Aditives silage of paraisograss. Archivos de zootecnia, (58): 194-222.
- İptaş, S. Avcıoğlu, R. 1995. Farklı zamanlarda hasat edilen yemlerin farklı oranlarda tuz ilavesiyle silolanması üzerine etkisini araştıran bir çalışma. Gaziosmanpaşa Ziraat Fakültesi Dergisi, (12): 213-223.
- Kalaycı, M. 2005. Örneklerle jump kullanımı ve tarımsal araştırma için varyans analizi modelleri, Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, yayın no:21
- Kılıç, A. 1986. Silo yemi öğretim, öğrenim ve uygulama önerileri. Bilgehan Basımevi, İzmir.
- Morrison, J.A. 2003. Hay and pasture managment, chapter 8. extension educator, crop systems rock ford extension center. (http://iah.aces.uiuc.edu/pdf/ Agronomy_HB/08chapter.pdf), (Erişim tarihi: 19.11.2018).
- Ngongoni, N.T. Mwale, M. Mapiye, C. Moyo, M.T. Hamudikuwanda, H. Titterton, M. 2008. Inclusion of lablab in maize and sorghum silages improves sheep performance, Tropical Grasslands, 42: 188-192.
- Öten, M. Kiremitçi, S. Çınar, O. 2016. Farklı oranlarda hazırlanan bazı yem bitkileriyle yapılan silajlarda kalite parametrelerinin belirlenmesi amacıyla yapılan bir çalışma. Anadolu, J. of AARI, 26(2): 33- 43.
- Petterson, K. 1988. Ensiling of forages: factors affecting silage fermantation and quality. swedish university of agricultural sciences, Department Of Animal Nutrition And Management, Uppsala, 46p.
- Sulas, C. Ruda, P. Salis, M. Atzori, A.S. Correddu, F. Cannas, A. Carroni, A.M. 2012. Legume-cereal mixtures ensiling in Sardinia. Options Meiterraneennes, (102): 489-492.
- Tan, M. 2018. Baklagil ve buğdaygil yem bitkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Yayınları No: 190, Erzurum, 286 s.
- Uygur, A.M. 2016. Fermentasyon sürecini tamamlamış silajların kalitesinin kimyasal ve fiziksel yöntemlerle belirlenmesi. http://arastirma.tarim.gov.tr. Erişim: Kasım 2018.
- Yılmaz, Ş. Şanverdi, M. Kaya, Ş. 2007. Silaj sorgumxsudanotu melezlerinde ekim zamanının silaj kalitesine etkisi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, 289-292. Erzurum.