Çiftçi algılarına göre bitkisel ürünlerin risk haritası: Bayındır ilçesi örneği

Üretimden pazarlamaya kadar geçen süreçte, çiftçiler çeşitli risklerle karşılaşmaktadır. Bu risklerin olumsuz etkilerinin azaltılmasında tarım sigortasından yararlanılabilmektedir. Ancak tarım sigortası, Türkiye’deki üreticiler arasında yaygın değildir. Bu çalışmanın amacı, tarımsal ürün sigortası için rehber niteliği taşıyabilecek bir ürün risk haritası hazırlamaktır. Bu çerçevede, çiftçilerin bitkisel ürünlere atfettikleri risk düzeyleri, Çok Boyutlu Ölçekleme analizi sonucu “Risk Haritası” olarak ifade edilmiştir. Araştırmanın ana materyalini İzmir ili Bayındır ilçesinde 162 işletmede yapılan 538 ürün anketi oluşturmuştur. Üreticilerin algıladığı en yüksek risk %51.8 ile pazar riski ve en düşük risk %.0.1 ile finans riskidir. En riskli ürün %15.4 ile domates ve en az riskli ürün ise %1.6 ile yoncadır. MDS analizi ile elde edilen risk haritasından, politika yapıcılar, bitkisel ürün piyasasındaki aktörler ve sigorta şirketleri yararlanabilir.

Farmer based risk map for crops: The case of bayındır district

Farmers face several risks from production to marketing of crops. The paper aims at eliciting risk levels for the crops imputed by the farmers in order to provide basic data to the agricultural insurance works of the government which might minimize the unexpected effects of risks using Multidimensional Scaling (MDS). Data of the study were obtained from 538 plots of 162 farmers in Bayındır, Izmir. The farmers revealed that marketing risk is the most risky (%51.8) while finance risk is the least risky (1.6%). Tomato is perceived as the most risky crop (15.4%) and clover as the least risky crop. The risk map can be benefited by policy makers, all the actors engaged in crops and insurance companies.

PDF

___

Amador R.E., S.A. Starbird. 1989. The evaluation of international agribusiness investment locations using multidimensional scaling. Agribusiness, 5(2):139-151.
Anonim. 2004. Bayındır Tarım İlçe Müdürlüğü DGD Kayıtları, İzmir. Atan, M. ve F. Özağ. 2003. AB'nin genişleme sürecinde Türkiye ve diğer aday ülkelerin ekonomik/sosyal performanslarının karşılaştırılması. Gazi Üniv. İ.İ.B.F Dergisi, 5(2):9-27.
Aytaç, M. ve N. Bayram. 2001. Öğretim elemanlarının kariyer tutumlarının gruplandırılması. V. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu (19-22 Eylül 2001, Adana) bildirileri.
Binici T., A. Koç, A. Zulauf, R. Carl, A. Bayaner. 2003. Risk attitudes of farmers in terms of risk aversion: a case study of lower seyhan plain farmers in Adana province, Turkey. Turkish Journal of Agriculture & Forestry, 27(5):305-312.
Bozoğlu, M., V. Ceyhan ve H.A. Cinemre. 2004. Süt sığırcılığı üretim dalında risk ölçümü ve risk yönetimi stratejileri: Tonya örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi (Turkish Journal of Agricultural Economics), (9): 4-18.
Casal J., A. De Manuel, E. Mateu ve M. Martín. 2007. Biosecurity measures on swine farms in Spain: Perceptions by farmers and their relationship to current on-farm measures. Preventive Veterinary Medicine, 82(1-2):138-150.
Ceyhan, V., H.A. Cinemre ve K. Demiryürek. 1997. Samsun İli Terme İlçesinde Çiftçilerin Risk Davranışlarının Belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Ünversitesi Ziraat Fakültesi, Araştırma Serisi No.3, Samsun, 45s.
Cunningham L.F., C.E. Young, W. Ulaga, M. Lee. 2004. Consumer views of service classifications in the USA and France. Journal of Services Marketing, 18(6):421-432.
Doğan, İ. 2003. Kuzularda büyümenin çok boyutlu ölçekleme yöntemi ile değerlendirilmesi. Uludağ Üniv. J.Fac. Vet. Med., 22(1-2-3): 33-37.
Dura, C., H. Atik, ve O. Türker. 2004. Beşeri sermaye açısından Türkiye’nin Avrupa Birliği karşısındaki kalkınma seviyesi. 3. Ulusal Ekonomi ve Yönetim Kongresi (25-26 Kasım 2004, Eskişehir) bildirileri.
Everitt, B. and G. Dunn. 2001. Applied Multivariate Data Analysis. 2nd Edition, Oxford Uni. Press, New York, 342p.
Fındıkkaya, A. 1995. Çok Boyutlu Ölçekleme Analizi ve Bir Uygulama Denemesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı İstatistik Bilim Dalı, 74s (yayınlanmamış).
Günden, C. 2005. Bireysel İşletme, Grup ve Bölge Bazında Uygulamaya Elverişli Esnek Üretim Planlarının Bulanık Çok Amaçlı Doğrusal Programlama Yöntemiyle Elde Edilmesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Torbalı İlçesi Örneği. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 441s (yayınlanmamış).
Hair, J.F., R.E. Anderson, R.L. Tahtam, and W.C. Black. 1998. Multivariate Data Analysis. Prentice-Hall International, New Jersey, 730p.
Hossain S., N.H.N. Mustapha, L.T. Chen. 2002. A quadratic application in farm planning under uncertainty. International Journal of Social Economics, Volume:29(4):288-298.
Huirne R., M. Meuwissen ve M. Van Asseldonk. 1999. Importance of whole-farm risk management in agriculture. Pages 3-15, in Handbook of Operations Research in Natural Resources, Ed. A.Weintraub, C.Romero, T. Bjørndal, R. Epstein and J. Miranda, USA.
Ingersent K. A. 2004. A comprehensive assessment of the role of risk in US agriculture. Journal of Agricultural Economics, 55(1):149-451.
İpekçi Çetin, E. 2003. Çok değişkenli analizlerin pazarlama ile ilgili araştırmalarda kullanımı: 1995-2002 arası yazın taraması. Akdeniz Üniv. İ.İ.B.F. Dergisi, (5):32-47.
Johnson, R. and D. Wichern. 1992. Applied Multivariate Statistical Analysis. 3th ed., Prentice Hall, USA, 573p.
Jovan, S. ve B. Mccune. 2006. Using epiphytic macrolichen communities for biomonitoring ammonia in forests of the Greater Sierra Nevada, California. Water, Air, and Soil Pollution, 170: 69–93.
Karahan, Ö. 2002. Tarımda Üreticilerin Risk Karşısındaki Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Ege Bölgesinden Örnek Bir Olay. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 163s (yayınlanmamış).
Kurtuluş, K. 1996. Pazarlama Araştırmaları. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları,28, İstanbul, 852s.
Lien G., B.J. Hardaker, O. Flaten. 2007. Risk and economic sustainability of crop farming systems. Agricultural Systems 94 (2): 541–552.
Malhotra, N.K. 1999. Marketing Research, Prentice-Hall International, New Jersey, 864p.
Miran, B. 2002. Temel İstatistik. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 288s. Newbold, P. 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall International, New Jersey, 867p.
Oğuzlar, A. 2001. Çok boyutlu ölçekleme ve kümeleme analizi arasındaki ilişkiler. V. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu (19-22 Eylül 2001, Adana) bildirileri.
Özdamar, K. 1999. Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 2( Çok Değişkenli Analizler). Kaan Kitabevi Yayınları, 2, Eskişehir, 502s.
Patrick, G.F. 1985. Variability and Risk in Indiana Agriculture. Purdue University Cooperative Extension Service, West Lafayette, 1-10.
Price L. L. 2001. Demystifying farmers’ entomological and pest management knowledge: A methodology for assessing the impacts on knowledge from IPM-FFS and NES interventions. Agriculture and Human (18): 153–176.
Saner, G. 1999. Tarımda Riskin Ölçülmesine İlişkin Bir Deneme Süt Sığırcılığı Örneği. E.Ü. Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, ISBN:975-96867-0-8, İzmir, 40s.
Sayılı, M. ve M. Uzunöz. 1998. Türkiye’de önemli tarla ürünlerinde risk analizleri ve belirsizliğe karşı alınacak önlemler, s.274-285. Türkiye 3. Tarım Ekonomisi Kongresi (7-9 Ekim 1998, Ankara) bildirileri, T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları No:35.
Şahin, A., C. Abay, ve B. Miran. 2006. Tarımsal ve sosyo ekonomik özellikler açısından Türkiye’nin AB’ne uyum olanaklarının değerlendirilmesi: bir MDS uygulaması. Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi (13-15 Eylül 2006, Antalya) bildirileri.
Tatlıdil, H. 1996. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Akademi Matbaası, Ankara, 424s.
Vuruş Akçaöz, H. 2001. Tarımsal Üretimde Risk, Risk Davranışları; Çukurova Bölgesi Uygulamaları. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 141s (yayınlanmamış).
Watson P., G. Wardell-Johnson. 2004. Fire frequency and time-since-fire effects on the open-forest and woodland flora of Girraween National Park, south-east Queensland, Australia. Austral Ecology, 29 (2):225–236.
Yen N.S., F.C. Tsai. 2007. Risk perception in Taiwan. Asian Journal of Social Psychology, 10 (2):77–84.
Yiridoe, E.K. 2000. Risk of public disclosure in environmental farm plan programs: characteristics and mitigating legal and policy strategies, Journal of Agricultural and Environmental Ethics, 13(1-2):101-120.