HATIRLAMA KÜLTÜRÜ BAĞLAMINDA AFİŞ SANATI: YOSSİ LEMEL AFİŞLERİ
20. yüzyılın hızla ivme kazandırdığı teknoloji, beraberinde yaşam pratiklerini, kültürel ve sosyolojik yaklaşımları da etkilemiş; düşünme ve algılama biçimlerinde de köklü değişimler meydana getirmiştir. Bu değişim ve dönüşüm olgusuyla birlikte entelektüel ve günlük yaşam pratiklerinde de yazınsal düşünmenin, görsel düşünmenin gerisinde kaldığı gözlemlenmektedir. Görsel iletişimin önemli unsurlarından biri olan afiş tasarımı, son iki asra yakın görsel kültürün önemli kitle iletişim aracı olarak günümüz dijital dünyasında da dikkat çekiciliğini ve önemini korumaktadır. Afiş, bir tanıtım aracı olmanın ötesinde üretildiği dönemin veya bölgenin toplumsal, kültürel, üslupsal, sosyal ve politik olarak aynası olmakla birlikte kitleleri de etkileyen önemli bir araç olarak göze çarpmaktadır. Temel amaçlarından biri de anlam iletimi olan afiş, anlam bütünlüğü bağlamında sanat ürünü olarak da değerlendirilmektedir. Afiş, içeriğinde bulundurduğu fotoğraf, illüstrasyon, tipografi, simge-sembol gibi görsel unsurlar ile bir mesajı estetik olarak kurgulayarak ve izleyicisi ile buluşturur. Bu bağlamda afiş sanatı, birçok sanat ürünü gibi toplumun tarihsel deneyimlerinin korunması, saklanması ve bu deneyimlerinin hatırlanması açısından önemli bir iletişim aracıdır. Dolayısıyla afiş sanatı, hatırlama kültürü bağlamında, bireysel ve toplumsal bellek için hafıza tetikleyicisi rolüne sahip olduğu söylenebilir. Bu çalışma ile bellek üzerinden grafik tasarım çalışmalarını şekillendiren, günümüzün önemli grafik sanatçılarından biri olan Yossi Lemel’in ‘’İsrail-Filistin’’ adlı sosyal-siyasal afiş tasarımları incelenecektir. Sanatçının afişleri ‘’bellek’’ ekseninde Sassure’ün göstergebilimsel çözümleme yöntemi ile incelenecektir. Bu bağlamda bellek, depolama, hatırlama ve hatırlatma kavramları üzerinden ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler:
Afiş, Yossi Lemel, Bellek, Hatırlatma Kültürü, Grafik Tasarım
POSTER ART IN THE CONTEXT OF REMINDER CULTURE: YOSSI LEMEL POSTERS
Technology, which gained momentum rapidly in the 20th century, also affected life practices, cultural and sociological approaches; It has also brought about radical changes in the way of thinking and perception. With this change and transformation phenomenon, it is observed that literary thinking lags behind visual thinking in intellectual and daily life practices. Poster design, which is one of the important elements of visual communication, maintains its attractiveness and importance in today's digital world as an important mass communication tool of the visual culture of the last two centuries. Beyond being a promotional tool, the poster stands out as a social, cultural, stylistic, social and political mirror of the period or region in which it was produced, as well as an important tool that affects the masses. The poster, one of the main purposes of which is to convey meaning, is also considered as a product of art in the context of meaning integrity. The poster, with its visual elements such as photography, illustration, typography, symbol-symbol, constructs a message aesthetically and brings it together with the audience. In this context, poster art, like many art products, is an important communication tool in terms of preserving, preserving and remembering the historical experiences of the society. Therefore, it can be said that poster art has the role of a memory trigger for individual and collective memory in the context of the culture of remembering. In this study, the social-political poster designs of Yossi Lemel, one of the important graphic artists of our time, who shape the graphic design studies through memory, will be examined. The posters of the artist will be examined on the axis of "memory" with Sassure's semiotic analysis method. In this context, the concepts of memory, storage, recall and reminder will be discussed.
Keywords:
Poster, Yossi Lemel, Memory, Reminder Culture, Graphic Design,
___
- ANONİM (1992) Büyük Meydan Larousse Ansiklopedi, Cilt 1, İstanbul: Meydan Yayınevi.
- ASSMANN, J. (2018) Kültürel Bellek, Çev. Ayşe Tekin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BECER, E. (2007) Modern Sanat ve Yeni Tipografi, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- DAVID, D., ANOKI, C. (2011) Graphic Desing School, London: Thames&Hudson Press.
- DEVECİ, M. (2010) Afiş̧ Tasarımında Göstergelerin Kullanımının Eğitimsel Açıdan Yeri̇ Ve Önemi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- DÜLGEROĞLU YAVUZ, S. (2007) Politik İçerikli Grafik Tasarım, Grafik Tasarım Dergisi, Sayı 7.
- ONAT, A. (2006) “Değişim Savaşçısı”, Milliyet Gazetesi, Yaşam-Kültür Sanat Haberleri, http://www.milliyet.com.tr/pembenar/degisim-savascisi-532361, Erişim : 28/10/2020.
- QUIROGO, R. Q. (2017) Borges ve Bellek, Çev. Ferit Burak Aydar, 1. Baskı, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- RİFAT, M. (1996) Göstergebilimin Kitabı. İstanbul: Düzlem Yayınları.
- SAAR, Y. (2009) In th Beginning Was the World, Haaretz İsrail News/Israeli Culture, https://www.haaretz.com/israel-news/culture/1.5464726, Erişim: 27/10/2020
- TANRIKULU, M. (2009) Grafik Tasarım Ürünlerinden Afişin Bir Propaganda Aracı Olarak Kullanılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- UBANKE, R. (2000) Map Design: Graphic Design Basics, Germany: Deutsche Gesellschaft für Kartographie.
- ÜNALAN, H. T. (2001) Modernizmi Hazırlayan Sanat Hareketlerinin Afiş Tasarımına Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- WEBER, M. (2012) Ekonomi ve Toplum, 1. Baskı, İstanbul: Yarın Yayınları.
- YAVUZ, S.D. (2007) “Sosyal İçerikli Grafik Tasarım-II”, Grafik Tasarım Görsel İletişim Kültürü Dergisi, Sayı: 6, s.42-44.
- YAYLA, H. (2014) Afiş̧ Sanatının Görsel İletişim Sanatlarındaki̇ Yeri̇, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ISSN: 1306-1003
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Ege Üniversitesi