ZİHİNSEL SAĞLIK UYGULAMALARININ İKNA TEKNOLOJİLERİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRMESİ: VAKA İNCELEMESİ

Covid-19 pandemisi esnasında insanların internet tabanlı zihinsel sağlık uygulamalarına yönelmesi sonucu en popüler 10 meditasyon uygulamasının indirilme sayısı 2020’nin ilk çeyreğinde toplam 2 milyon artmıştır ve bu pazarın 2027 yılında 3,7 milyar dolara kadar büyüyeceği öngörülmektedir. Bu çalışmanın amacı, milyonlarca kullanıcının akıllı cihazlarına indirdiği zihinsel sağlık aplikasyonlarının bu başarısını anlamlandırmak adına kullanılan ikna stratejilerini ortaya çıkarmak ve karşılaştırmalı olarak analiz etmektir. Çalışmanın literatüründe bireylerin kriz zamanlarında yöneldiği zihinsel sağlık aplikasyonları, ikna ve kaptoloji bağlamında incelenmiştir. Çalışmanın araştırma bölümünde ise meditasyon aplikasyonlarında kullanılan ikna stratejilerini ortaya çıkarmak için vaka incelemesi yapılmış, amaçlı örneklem metoduyla seçilen 3 zihinsel sağlık aplikasyonu, Esgin’in; Cialdini’nin 6 ikna prensibini Fogg’un davranışsal modeline uygun sınıflandırdığı Davranış Kodlama Modeli Tablosu’na uyarlanarak incelenmiştir. Seçilen vakalar kaptoloji bağlamında incelendiğinde, 6 ikna prensibinden en az 5 tanesini kullandıkları gözlemlenmektedir. İkna kodlarını en başarılı şekilde kullanan aplikasyonun Meditopia olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

AN EVALUATION OF MENTAL HEALTH APPLICATIONS IN THE CONTEXT OF PERSUASION TECHNOLOGIES: A CASE STUDY

As a result of people turning to internet-based mental health applications during the Covid-19 pandemic, downloads of the ten most popular mental health applications increased by 2 million in the first quarter of 2020, and this market is expected to grow to 3.7 billion dollars in 2027. This study aims to reveal and comparatively analyze the persuasion strategies used in mental health applications downloaded by millions of users to interpret their success. In the literature section of this study, the mental health applications that individuals turn to in times of crisis are examined in the context of persuasion and captology. In the research part, a case study was conducted to reveal the persuasion strategies of the three mental health applications selected by the purposive sampling method. The sample is analyzed through Esgin's Behavioral Coding Model Table, which is an adaptation of Cialdini's six principles of persuasion to B.J. Fogg's behavioral model. When the sample is examined in the context of captology, it is observed that the applications use at least 5 of the 6 persuasion principles, and it was concluded that Meditopia is the one that uses persuasion codes the most successfully.

___

  • Acumen Research & Consulting. (2020) Mental Health App Market. https://www.acumenresearchandconsulting.com/mental-health-app-market
  • Afonso, RF, Kraft, I, Aratanha, MA, Kozasa, EH (2020). Neural correlates of meditation: a review of structural and functional MRI studies. Frontiers in Bioscience (Scholars Edition) 12, 92–115.CrossRefGoogle ScholarPubMed
  • Appinventiv. (2022, Ağustos 5). Top Meditation Apps Statistics To Know In 2022.
  • Aslan, Ş. (Ed.). (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Nicel, Nitel ve Karma Tasarımlar İçin Bir Rehber. Eğitim Yayınevi.
  • Behan, C. (2020). The Benefits Of Meditation And Mindfulness Practices During Times Of Crisis Such As COVID-19. Irish Journal Of Psychological Medicine, 37(4), 256-258.
  • Berger, Arthur Asa, Media and Comunication Research Methods, London, Sage, 2000
  • Bilgin, N. (2003). Sosyal Psikoloji Sözlüğü, Bağlam Yayınları, İstanbul.
  • Borchers, T. (2012). Persuasion in the media age. Waveland Press.
  • Bozkanat, E., & Göksu, O. (2020). Siyasette İknayı Robert B. Cialdını Üzerinden Okumak. Öneri Dergisi, 15(53), 77-104.
  • Chaple, Craig. (2020, Mayıs). Downloads of Top English-Language Mental Wellness Apps Surged by 2 Million in April Amid COVID-19 Pandemic, Sensortower.
  • Chmiliar, l. (2010). Multiple-case designs. In A. J. Mills, G. Eurepas & E. Wiebe (Eds.)
  • Cialdini, R. (2001). Principles of persuasion. Arizona State University, eBrand Media Publication.
  • Cialdini, R.B. (2000). İknanın Psikolojisi. Mediacat.
  • Clay, R.A. (2021). Mental Health Apps Are Gaining Traction American Psychological Association 52, no. 1
  • Çetin, B. (2014). Propaganda Olgusu ve Propagandanın Amerikanlaşması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 239-266.
  • Deloitte (2022) Deloitte Teknoloji Fast 2021 Sonuçları Açıklandı!
  • https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/technology-media-and-telecommunications/articles/technology-fast-50-2021.html sitesinden, 20.06.2022 tarihinde alınmıştır.
  • Deloitte Insights. (2021, 01 Aralık). Mental Health Goes Mobile: The Mental Health Market Will Keep On Growing. https://www2.deloitte.com/us/en/insights/industry/technology/technology-media-and-telecom- predictions/2022/mental-health-app-market.html/#endnote-10 sitesinden, 23.05.2022 tarihinde alınmıştır.
  • Dubov, A. (2015). Ethical Persuasion: The Rhetoric Of Communication In Critical Care. Journal Of Evaluation In Clinical Practice, 21(3), 496-502.
  • Ellul, J. (1989). Jacques Ellul. Anarcho-primitivism, 431.
  • Esgin, Y. (2018). İkna Teknolojileri Internet Sitelerinde Sektörel Bazlı Karşılaştırmalı Analiz, Çizgi Kitabevi, İstanbul.
  • Fogg, B.J. (1998). Persuasive Computers: Perspectives And Research Directions. Proceedings of the SIGCHI conference on Human factors in computing systems - CHI '98. pp. 225–232.
  • Fogg, B.J. (2002). Persuasive Technology: Using Computers To Change What We Think And Do. Ubiquity, 2002(December), 2.
  • Fogg, B.J. (2009, April). A Behavior Model For Persuasive Design. In Proceedings Of The 4th International Conference On Persuasive Technology (pp. 1-7).
  • Fogg, B.J., Cuellar, G., & Danielson, D. (2009). Motivating, influencing, and persuading users: An introduction to captology. Human Computer Interaction Fundamentals, 109-122.
  • Gupta, Dileep. (2022, 15 Mart) Top Mental health App Ideas For Startups. https://appinventiv.com/blog/mental-health-app-ideas-for-startups/ sitesinden 23.05.2022 tarihinde alınmıştır.
  • Hürriyet. (2006, 31 Mart). Dündar’ı Kızdıran Tavuk Reklamı. https://bigpara.hurriyet.com.tr/haberler/genel-haberler/dundar-i-kizdiran-tavuk-reklami_ID558225/ adresinden 02.06.2022 tarihinde alınmıştır.
  • Karaca, M., & Çakı, C. (2018). İletişim ve propaganda. Eğitim Yayınevi.
  • Kellen, M. & Saxena, D. (2020). Calm my headspace: Motivations and barriers for adoption and usage of meditation apps during times of crisis. In Proceedings of The 20th International Conference on Electronic Business (pp. 1-10). ICEB, Hong Kong, SAR China, December 5- 8, 2020.
  • Krippendorff, K. (1980). Content Analysis: An Introduction To Methodology, Beverly Hills, Sage.
  • Lerman, Rachel. (2021, 21 Nisan). Feeling Stressed? Meditation Apps see surge in group relaxation.The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/technology/2020/04/21/meditation-up-during-coronavirus/
  • O’Keefe, D. J. (2002). Guilt as a mechanism of persuasion. The persuasion handbook: Developments in theory and practice, 329-344.
  • Perloff, R. M. (1993). The dynamics of persuasion: Communication and attitudes in the 21st century. Routledge.
  • Portnoy, D. B., Scott-Sheldon, L. A., Johnson, B. T., & Carey, M. P. (2008). Computer-delivered interventions for health promotion and behavioral risk reduction: a meta-analysis of 75 randomized controlled trials, 1988–2007. Preventive medicine, 47(1), 3-16.
  • Prasad, B. D. (2008). Content analysis. Research methods for social work, 5, 1-20.
  • Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173).
  • SensorTower (2020a, January) Mobile Users Spent $195 Million In Meditation Apps Last Year, Up 52% Over 2018 https://sensortower.com/blog/meditation-apps-2019-revenue-downloads adresinden 20.06.2022 tarihinde alınmıştır.
  • SensorTower. (2020b, May). Downloads of Top English-Language Mental Wellness Apps Surged by 2 Million in April Amid COVID-19 Pandemic. https://sensortower.com/blog/top-mental-wellness-apps-april-2020-downloads adresinden 18.06.2022 tarihinde alınmıştır.
  • Severin, W. J., & Tankard, J. W. (1994). Kitle İletişim Kuramları Kökenleri, Yöntem ve Kitle İletişim Araçlarında Kullanımları. Çev: Ali Atıf Bir ve Serdar Sever), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Türk, A. (2017). Y Kuşağı için sosyoloji sözlüğü. Kafekültür Yayıncılık.
  • Türkkan, R. O. (2006). İkna ve uzlaşma sanatı. Altın Kitaplar Yayınevi.
  • Wang, X., Markert, C., & Sasangohar, F. (2021). Investigating popular mental health mobile application downloads and activity during the COVID-19 pandemic. Human Factors, 0018720821998110.
  • Webrazzi. (2020a, 29 Mayıs). Meditopia’nın da Aralarında Bulunduğu Meditasyon Uygulamaları Covid-19 Döneminde de Büyümeye Devam Ediyor. https://webrazzi.com/2020/05/29/meditopia-nin-da-aralarinda-bulundugu-meditasyon-uygulamalari-covid-19-doneminde-de-buyumeye-devam-ediyor sitesinden 31.05.2022 tarihinde alınmıştır.
  • Webrazzi. (2020b, 25 Haziran). Meditopia’nın 60 Milyon Dolar İler Yatırım Aldığı Doğrulandı. https://webrazzi.com/2020/06/25/meditopia-nin-60-milyon-dolar-degerleme-ile-yatirim-aldigi-dogrulandi adresinden 02.06.2022 tarihinde alınmıştır.
  • Wind, T. R., Rijkeboer, M., Andersson, G., Riper, H. (2020). The COVID-19 pandemic: The 'black swan' for mental health care and a turning point for e-health. Internet Interventions, 20, 100317.doi:10.1016/j.invent.2020.100317 32289019
  • World Health Organization. (2021, 13 Eylül). Depression. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression
  • Yüksel, A. H. (1994). İkna edici iletişim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1(2), 3.