Ülkü BAYKAL, Serap YAZICI ALTUNTAŞ, Serap SÖKMEN

YÖNETİCİ HEMŞİRELERİMİZ KİMLERDİR?

Amaç: Bu araştırma, yönetici hemşirelerin kişisel durum değişkenlerini ayrıntılı olarak tanımlamak ve “Yönetici hemşirelerimiz kimlerdir?” sorusuna yanıt bulmak amacıyla tanımlayıcı ve bu özelliklerin farklılığını ortaya koymak amacıyla karşılaştırmalı bir araştırmadır. Yöntem: Araştırma 2001-2002 yılları arasında yönetici hemşirelerin yönetsel profillerini tanımlamaya yönelik olarak İstanbul genelinde yapılan bir araştırma paralelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, İstanbul ili Avrupa ve Anadolu yakasında bulunan 50 yatak ve üzerindeki Sağlık Bakanlığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Üniversite ve özel hastanelerdeki tüm yönetici hemşireler oluşturmuştur.113 hastaneden araştırmayı katılmayı kabul eden 59 hastanedeki tüm yönetici hemşireler bir örneklem seçim yöntemine gidilmeden araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırma tüm yönetsel kademelerdeki 755 hemşire üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı, araştırmacılar tarafından literatür desteği ile hazırlanmıştır. Araç, gerekli izinler alındıktan sonra yöneticilerle tek tek görüşülerek dağıtılmış ve toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan yönetici hemşirelerin %66.9’unun servis sorumlu hemşiresi, %54.6’sının 31-40 yaş grubunda, %48.5’inin ön lisans mezunu, %29.4’ünün 15-19 yıl mesleki deneyime, %41.62’sının 4 yıl ve altında yönetsel deneyime sahip olduğu, %64’ünün evli, %31.4’ünün 2 çocuğu olduğu ve çocuklarının çoğunlukla ilkokul eğitimi aldığı, %26’sının çocuklarını kreşte bıraktığı, %46.3’ünün ortanın üzerinde yaşam standardına sahip olduğu, %40.9’unun evinde bilgisayar olmasına karşın internet bağlantısının bulunmadığı, %45.7’sinin arabasının olmadığı, boş zamanlarını çoğunlukla sosyal etkinliklere katılarak geçirdikleri, okumaya çok az zaman ayırdıkları ve %14.6’sının hiç kitap okumadığı, okuyanların ise çoğunlukla roman okuduğu, daha çok Türk Sanat Müziği ve Türk Halk Müziği dinledikleri, ancak ayda bir sinemaya gittikleri, %30’unun günlük gazete okuduğu, daha çok özel yayın kanallarını izledikleri belirlenmiştir.Yönetici hemşirelerin %69.6’sının mesleğini isteyerek seçtiği, istemeden seçenlerin %69.9’unun ekonomik nedenlerle çalıştıkları, %69.8’inin ailesinde hemşire olmadığı, %51’inin yönetici olmaktan mutlu olduğu, buna karşın bürokratik işlerden ve görevi dışındaki yönetsel faaliyetlerden mutlu olmadıkları, %68.2’sinin kendilerini yönetici yapan amirleriyle çalıştığı ve onlarla uyum içinde olduğu, %81.3’ünün yaptığı işten doyumlu olduğu, buna karşın %55.6’sının tekrar yönetici olmak istediği belirlenirken, bu özelliklerin hastanelere göre değişiklik gösterdiği saptanmıştır. Sonuç ve öneriler: Araştırma sonucunda yönetici hemşirelerin daha ileri yaşta, ekonomik ve sosyal statülerinin daha iyi olduğu ancak sosyo-kültürel ve entellektüel özelliklerinin zayıf olduğu, mesleklerine ve işlerine daha olumlu baktıkları ve doyumlu oldukları belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

yönetici hemşire, demografik özellikler, sosyo-kültürel özellikler, yönetici- lider özellikleri

WHO ARE OUR MANAGER NURSES?

Purpose: This is a descriptive and comparative research. It aims to define in detail the personal status variables of manager nurses, and to find an answer to the question, “Who are our manger nurses?” Method: The research was carried out simultaneously to another research conducted in Istanbul between 2001-2002 aiming to define administrative profiles of manager nurses. The scope of the research covered all manager nurses at Ministry of Health, Institute of Social Insurances, University and private hospitals with a bed capacity of 50 and above in Istanbul. 59 hospitals and all manager nurses from these hospitals that accepted to participate were included in the research scope without applying any of the sample selection methods. The research was conducted with 755 nurses in all administrative stages. Data gathering tool was developed by the researchers in light of the literature. The tool was handed out to and collected from the managers during face-to-face interviews after consents were received from the institutions. Findings: Of the manager nurses that participated the research, 66.9% were service responsible nurses, 54.6% were of ages 31-40, 48.5% were prelicense graduates, 29.4% had 15-19 years of professional experience, 41.6% had 4 or less years of management experience, 64% were married, 31.4% had two children and their children were mostly attending to primary schools, 26% were leaving their children in crèches, 46.3% had life standards above mediocre, 40.9% had computers mostly with an Internet connection, 45.7% did not have a car and participated social activities during their leisure time and spared less time for reading, 14.6% spared no time for reading, those who did preferred novels, they mostly preferred Turkish Classical and Folk music, went to a cinema only once a month, 30% read daily newspapers, mostly watched private channels, 69.6% chose the profession willingly, 69.9% of those who chose unwillingly worked for monetary reasons, there were no other nurse in the families of 69.8%, 51% were content with being a manager, however were unhappy with bureaucracy and administrative activities not included in her job description, 68.2% worked with the superiors from whom they got the promotion to the manager position and were in harmony with them, 81.3% were satisfied with their work, however 55.6% would chose to be a manager again. These attributes varied between hospitals. Result and suggestions: At the end of the research, manager nurses were defined to be older and to have better economical and social status, however, their intellectual attributes were poor. They had a more positive approach to their profession and were more satisfied

Keywords:

manager nurse, The personel status variables, social status, managerleader characteristics,

PDF

___

1. Akdoğan A (2000). Kayseri’de özel sektör işletmelerinde üst düzey yönetici özellikleri. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Kitabı, Nevşehir, 51-61.
2. Altuntaş S Y (2004). Hemşirelerin işlerine karşı tutumlarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 40-41.
3. Bahar Z, Bahar A, Tuna C (1995). Hemşirelerin mesleklerine ilişkin görüşleri ve sağlık sorunları. IV. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı, Ankara, 56.
4. Baykal Ü, Korkmaz Ş, Akgün E, Sökmen S (2001). Improwement of the scale for organizational commitment and analysis of organizational commitment of nursing managers, I. International Nursing Management Conference Abstract Book, Denizli, Turkey, 62.
5. Bolat Ç A (1998). Hemşirelerin sosyal davranışlarının ve bu konudaki görüşlerinin incelenmesi, Uluslar arası Katılımlı VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Ankara, 319-326.
6. Demir H (2000). Türk hizmet sektöründe yönetici profili (Turizm-Sağlık-Finans Örneği), Verimlilik Dergisi, MPM Yayını, 2000/1,137-154.
7. Eren E (2003). Yönetim ve organizasyon. 6. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım ve Dağıtım A.Ş.,10-12.
8. Esen A, Ergün F Ş, Akyol A D (1998). 2000 yılına yaklaşırken hemşirelerin yaşam kalitesine bir bakış. Uluslar arası Katılımlı VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Ankara, 75-83.
9. Koçel T (2003). İşletme yöneticiliği. 9. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım ve Dağıtım A.Ş., 15-21.
10. Lee V, Henderson M C (1996). Occupational stres and organizational commitment in nurse administrators. Journal of Nursing Administration, 26: 5, 21-28.
11. McNeese-Smith D (1996). Increasing employee productivity, job satisfaction and organizational commitment. Hospital & Health Services Administration. 41: 2, 160- 175.
12. Özcan A, Özgür H (1990). Hemşirelerin mesleki benliklerini algılayışları. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, İzmir, 226-232.
13. Pınar R, Arıkan S (1998). Hemşirelerde iş doyumu: etkileyen faktörler, iş doyumu ile benlik saygısı ve asertivite ilişkisi. Uluslar arası Katılımlı VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Ankara, 159-170.
14. Seçim H (1991). Hastane yönetim ve organizasyonu, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, 158.
15. Seren Ş (2005). Değişime karşı tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve kalite belgesi alan hastanelerde değişim ile örgüt kültürü arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 89-90.
16. Şanlı T, Taşocak G (1990). İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu mezunlarının mesleki aktivitelerinin eğitimleri ile olan ilişkilerinin incelenmesi, II. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, İzmir, 648-658.
17. Ülgen H (1989). İşletmelerde organizasyon ilkeleri ve uygulaması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, 55-56.
18. Yazıcı S, Eti Aslan F (1997). Bakım kalitesinde başarı anahtarı kaizen; hemşireler mesleki araştırmalar yapıyorlar mı? sonuçlarını kullanıyorlar mı? ve bilimsel toplantılara katılıyorlar mı? Uluslararası Katılımlı V. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitapçığı: İzmir, 8-9.
19. Zel U (2000). Yönetimde kişilik kavramının önemi: Türk ve İngiliz yöneticilerinin mesleki kişilik özelliklerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi, 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Kitabı, Nevşehir, 325-338.
20. Zel U (2001). Kişilik ve Liderlik. Ankara Seçkin Yayıncılık.
21. …………………………(1954Tarih ve 6283 Sayılı) Hemşirelik Kanunu.
22. …………………………(13.1.1983 Tarih ve 17927 Sayılı) Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği.