Filiz TAŞ, Ayşe Aslı OKTAY, Merve GÜLPAK, Fadime YEL

BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE HASTALARIN HASTA HAKLARINI KULLANMA TUTUMUNUN İNCELENMESİ

Amaç: Bu araştırma, hastaların “Hasta Hakları Yönetmeliği”nde yer alan kendi haklarına ilişkin tutumlarını belirlemek amacıyla planlanmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı olarak planlanan bu araştırma Nisan 2017-Haziran 2017 tarihleri arasında yapılmıştır. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinde yatarak tedavi gören ve çalışma kriterlerini yerine getiren 326 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Veriler;Tanıtıcı Bilgi Formu ve Hasta Haklarını Kullanma Tutumu Ölçeği(HHKTÖ) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, t testi ve varyans analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların %46.3’ü kadın, %53.7’si erkek olup, yaş ortalaması 51.5±17.5’tir. Hastaların hastanede kalış süreleri ortalama 9.4±17.8 gün olup, bu hastaların %48.2’si dahili kliniklerde, %51.5’i cerrahi kliniklerde tedavi görmektedir. Çalışmaya katılan hastalardan %52.8’i hasta hakları konusunda bilgisinin olmadığını ifade ederken, %54.0’ı hastanede hasta hakları birimi olduğunu bilmediğini belirtmiştir. Hastaların ölçekten aldıkları toplam puan ortalamasının 122.0±14.8 olduğu saptanmıştır. Cinsiyet ile ölçeğin toplam ve alt boyutları karşılaştırıldığında sadece organ nakli alt boyutunda kadınların puan ortalaması istatistiki olarak anlamlı derecede(p=0.00) yüksek bulunmuştur. Hasta hakları hakkında bilgisi olan ve hastanede hasta hakları birimi olduğunu bildiğini ifade eden hastaların ölçekten aldıkları puan ortalaması daha yüksek bulunmuş olup aradaki farkın istatistiki olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Eğitim durumu, yaş grubu, yaşadığı yer, ekonomik durum, kronik hastalığın varlığı ve daha önce yatarak tedavi görme durumu hasta haklarını kullanma tutumları üzerinde etkili olmadığı saptanmıştır. Sonuç: Hastaların haklarını kullanma tutum ölçeği puan ortalamasının yüksek olduğu ve dolayısıyla da hastaların hasta hakları kullanmaları konusunda tutum geliştirdikleri sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Hasta hakları, hemşirelik, hasta

Examining The Attitudes of the Patients At A University Hospital Towards Using Patient Rights

PDF

___

Aydemir, İ., Özhan, A. (2011). Hasta Hakları Uygulamalarının Hasta Ve Yakınları Tarafından Değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal, 22(1), 85-104.
Bilgin, R., Diğer, H. (2020). Hastanede Yatan Bireylerin, Hasta Hakları Ve Sorumlulukları Konusundaki Bilgi Düzeyleri: Tokat İlindeki Bir Devlet Hastanesi Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(01), 307-327.
Çelik, H., Taşhan, S.T. (2014). Bireylerin Hasta Haklarını Kullanma Tutumlarının Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet Düşüncesiyle İlişkisinin Belirlenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 1(2), 89-98.
Erbil, N. (2009). Hasta haklarını kullanma tutumu ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 824-837.
Erdem, Ö., Akgün, H.S. (2018). Hasta ve Sağlık Çalışanlarının, Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeyleri: Bir Müdahale Çalışması. Sakarya Tıp Dergisi, 8(3), 518-524.
Erzincanlı, S., Zaybak, A. (2015). Hastaların Hasta Haklarını Kullanma Tutumunun İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 31 (1), 39-51.
Ghanem, M., Megahed, H., Mohamed Aly, N.A.E. (2015). Practice Of Patient’s Rights Among Physicians And Nurses In Two Egyptian Hospitals From Patients’perspective. Journal of Natural Sciences Research, 5(16), 159-169.
Hasta Hakları Yönetmeliği (1998). T.C. Resmi Gazete. Sayı: 23420, Tarih: 01 Ağustos 1998.
Joolaee, S., Hajibabaee, F. (2012). Patient Rights in Iran: A Review Article. Nursing Ethics, 19(1), 45-57.
Kablay, S. (2013). Sağlık Emekçilerinin Gözünden Hasta Hakları Uygulaması. İnsan Hakları Yıllığı, 31, 63-82.
Kırılmaz, H., Fıçıcı, Y., Şimşir, İ. (2018). Hasta Hakları Farkındalığına Yönelik Bir Araştırma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(41), 233-258.
Masood, S., Rahman, M., Mahmood, H., Nisar, S., Mohsin, S. (2016). Awareness Among Hospıtalızed Patıents Of Theır Rıghts: A Cross Sectıonal Survey From Tertıary Care Hospıtal of Rawalpındı. Pak Armed Forces Med J, 66(5), 651-56.
Mastaneh, Z., Mouseli, L. (2013). Patients awareness of their rights: insight from a developing country. International Journal of Health Policy and Management, 1(2), 143–146.
Mohammed, S.A., Shabla, A.S., Wehieda, S.M. (2015). Patients' Rights: Patients' and Nurses' Perspectives. IOSR Journal of Nursing and Health Science (IOSR-JNHS), 4(4), 54-60.
Özer, N., Özlü, Z.K., Sarıtaş, S. (2009). Cerrahi Kliniklerde Tedavi Gören Hastalar Haklarını Biliyorlar Mi? Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(4), 19-28.
Öztaş, B., İyigün, E. (2016). Kalp-damar cerrahisi geçirmiş hastaların hasta hakları kullanma tutumlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Derg, 58, 256-260
Öztürk, H., Yılmaz, F., Hindistan, S., Çilingir, D., Yesilçiçek, K. (2007). Hekim, hemşire ve hastaların hastanede uygulanan hasta haklarını değerlendirmeleri. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-HukukuTarihi Dergisi, 15(3), 145-152.
Soysal, A., Mahanoğlu, E. (2018). Hastaların Hasta Haklarını Kullanma Tutumlarının Belirlenmesi: Birinci Basamak Sağlık Kuruluşunda Bir Araştırma: (Hatay İli Örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(30), 138-158.
Tanrıverdi, H. (2012). Hastaların, Hasta Hakları Konusundaki Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. TSA, 16(3), 101-122.
Tanrıverdi, H., Özmen, M.E. (2011). Sağlık Çalışanlarının Hasta Haklarına İlişkin Bilgi Düzeylerinin Hasta Memnuniyetine Etkisi. TSA, 15(3), 85-109.
Taylan, H.,H., Baydoğan, T. (2015). Hasta Ve Yakınlarının Hasta Hakları Ve “Hasta Hakları Birimi” Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Ve Faydalanma Durumlarının Araştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 248-256.
Toygar, Ş.A., Akyürek, Ç.E., Turaç, İ.S. (2015). Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Tarafların Görüşleri: Bir Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 136-159.
Zaybak, A., Eşer, İ., İsmailoğlu, E.G. (2012). Bir Üniversite Hastanesinde Hastaların Hasta Haklarını Kullanma Tutumunun İncelenmesi. İ.Ü.F.N. Hem. Derg, 20(2), 104-111.