ANNEDEN BEBEĞE HİV ENFEKSİYONUNUN GEÇİŞİNİ AZALTMADA YAKLAŞIMLAR VE ETİK SORUNLAR
Dünyada 32 milyon I-11V ile enfekte insandan bir milyondan fazlasını çocuklar oluştururken, 2000 yılında dünyada 10 milyon çocuğun HIV tipi ile enfekte olacağı beklenmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde, tüm yeni HIV enfek siyon olgularının %5-10 'onda, anneden bebeğe geçiş sorumlu tutulmaktadır. Yatay geçiş olarak adlandınlan doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası dönem de anneden bebeğe enfeksiyonun geçişi, eğer hiç bir önlem alınmazsa %15-35 oranında gerçekleşir. Annede vlral yük. FIRrin klinik düzeyi. annenin HIV`e ilişkin bağışıklık düzeyi, doğumun şekli, annenin bebeğin' emzirmesi, HIV enfeksiyonunun anneden bebeğe geçişinde etkili risk faktörleridir. Perinatal geçişin azaltılmasında kanıtlanmış etkili yaklaşımlar arasında: anneye yada bebeğe uygulanan mono/kombine antiretroviral sağaltım, doğum şekli olarak sezeryan doğumun yeğlenmesi ve özellikle HIV pozitif annelerin bebeklerini emzirmekten sakınmaIarı belirlenmiştir. Teorik etkinliği olan yaklaşımlar arasında da, doğum kanalmın dezenfektanlarla yıkanması %05 klorhexidine , membranın yapay olarak açılmasından sakmılması, immün sağaltım ve anneye A vitamin' verilmesi üzerinde çalışmalar sürdürülmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde, özellikle antiretroviral sağaltımlann pahalı olması, ilacın yan etkileri gibi nedenlerle yaygın kullanımı güç olmaktadır. Gebelerden HIV testi istenmesi, annelere bebeklerini emzirmemelerinin üğütlenmest, ilaçların deney grupları üzerinde denenmesi, sağlık bakımında HIV'in anneden bebeğe geçişini azaltma ve korunmaya yönelik yaklaşımlar olmakla birlikte, beraberinde etik sorunları da getirmektedir. Bu nedenle bu yaklaşımlarda: gizlilik. gebentn özerkliği, zarar vermeme, yarar sağlama, üreme haklarına saygı duyma gibi etik ilkelere özellikle tüm sağlık çalışanlarının özen göstermesi gerekmektedir
Anahtar Kelimeler:
Anneden bebeğe HIV geçişi, yaklaşımlar, etik sorunlar
APPROACHES IN DECREASING THE RISK OF MOTHER-TO-CHILD TRANSMISSION OF HIV INFECTION AND ETHICAL PROBLEMS
While more tlıan one million of HIV infeeted cases are children among 32 million HIV infected people around the world. it is expected that 10 million of ehildren will be infeeted with type of HIV 1 in the years of 2000. ln cleveloping countries, between five to ten percenl of all new cases are assurned to responsible with mother-to-child transınission. Sence intrauter1ne, ıntraparturn and posVartum periods are responsible for vertical transmission, ir some preverıtive rneasures are not taken. the risk of transmfssion is about 15-35 pereent. Mothers' viral load. elinieal levet of the disease. rnothers' status of immunizaıton, type of clelivery. weaning pmetiee of the mother are the risk factors in transmission. Monolcombine antivrat therapies, applying for cesarean section and searing frorn weaning are among the effective approaches in reclucing perinatal transm ssion. Among the effective approaches theoretically effeetive are washing tlıe eervical canal with disinfeclants site ' as elorhexictine %05 , anoidtng opening the membrane ar/fic/ally, immunotherapy and preseribing vitamin A to mother. In developing countries, as the drugs are expensive and have some side effeets, il is dinleult to make use of them widely. Although approaches such as asking for the pregnant woman /o have HIV test, advising mothers not tv wean and testing the new drugs on lıuman beings seerrı to be deereasing the transmtssion and feasible for prevention but it is elear that it will bring some ethical problem_s. For that rea_sort. health personnel should fe sensitive to apply .for ethical principles such as: confidentiality, autonomy, nonmaleficence, beneficence and reproductive rights
___
- I. Bayık A (1994). Güvenli annelik ve HIV/A1DS. AİDS Dergisi. 3. 20 -24
- Brocklehurst P (1999). Enterventions aimed at deereasing the risk of mother -ta-ehild transmission of HIV infeetion. WHO Reproductive Health Library, Issue 2.
- Fawzi WW., etal, (1998). For the Tanıania Vitamin and HIV infection Trial Team. Randornised trial of effeeLs of vitamin Supplements on pregnaney outeomes and T eell counts in 1I1V-1 infected Women in Tarmania.L.-kneet, 351:1477-1482.
- E Ianley E., Lineoln P (1992). HIV Infeetion in women. Implications for Nursing Practice. Nursing. Clinics of North America.. 27: 4, 925 -936.
- introdu eing antirei rovi ra l th era p y (1999). Aids Acti on. 4 :3, Ja n -Mar., 6 -7
- McIntyre J (1999). Recommendations ta deerease the risk of ınother -ta-ehild transmission of1I1V infeetion. WEIO Reproductive Health Library. 1sstıe 2.
- Newell ML., Peackharn C (1993). Risk factors for verticaI transınission of HIV -1 and early nıarkers of KIEV- InfeetIon in ehildren. AIDS. 7 (Stıppl.1) 591-597.
- Newell ML (1999). How can we prevent mother-to-child trarısmission of HIV Infection?. IPPF Medical Bulletin, 33:3. 1-3.
- Postpartum care (1997). What's best for mother and baby. Safe Motherhood. 24: 2, 4 -7.
- ReducIng Mother-to Child HIV transinission (1999). AİDS Action.. Child Health Dlalogue. An Insert in AIDS. Issue 43 and Child Health Dialogue issue 14.
- Rooks CA (1989). Ethical Issues Related to the Nurse's Role in Fertility Treatment and Counscling for paticnts with AIDS. Nursing Clinics Of North America. 24: 4, 1051-1057.
- Simrnonds R.L. et al (1998). Impact of Zidovudıne use on risk and factors for perinatal transmission of HIV. AIDS, 12(B): 301-308.
- Türkiye Aile Planlaması Derneği (1997). AIDS hakkında bilinmes i gerekenler. Ed. Zerrin Beşer. TAPD Yayın No: 53.
- UNAIDS (1997). Report on the Global HIVAIDS epidemic. Dec. Geneva 1 -3. 18, WHO
- İGPA/INF 0992l. Global Programme on AIDS. Consensus Statement from the WHOİUNICEF consultation on IIIV transmission and breast-feedIng, 30 april-1 May.
- WHO/MCH (1991). Maternal and Perinatal Infections. Report of a WHO Consultation. 28 Nov., -2 Dec.
- WHO (1990). AIDS Preventlon: Guidelines for MCH/FP Programme Managers.l. AIDS and Family Planning, Geneva.
- 'Winter A (1997). Children Living in a world with AIDS. Entre Nous, 36 -37. 16.
- Yordi 1 (1996). Women and AIDS. A growing threat. Ente Nous, 32. May, 4 -5.
- ISSN: 2147-3463
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Ege Üniversitesi Basımevi