BALKANLAR’DA OSMANLI HAKİMİYETİ VE SİYASAL MİRASI
Osmanlı İmparatorluğu Balkanlar bölgesine yüzyıllar boyunca hakim oldu. Osmanlı hakimiyeti Balkanlar’ı değişik alanlarda (siyaset, iktisat, kültür, din, toplum, vs…) derinden etkiledi. Bu etkiler, kaçınılmaz olarak değişik alanlarda değişik düzeylerde miraslara dönüştü: Siyasal, iktisadi, kültürel, demografik miraslar… Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlar’daki siyasal mirası bağımsızlık sonrasında Balkan ülkelerinde siyasal kurumların oluşumunda son derece zayıf olurken, Balkan devletleri arasında sınırların belirlenmesinde ve Balkanlı Ortodoks Kiliselerin nüfuzlarının korunması ve hatta arttırılmasında son derece güçlü oldu. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu, Balkan ülkelerinde kendi kendini yönetme kabiliyeti anlamında önemli bir devlet geleneğinin gelişmesine büyük katkı sağladı.
Anahtar Kelimeler:
Osmanlı İmparatorluğu, Balkanlar, siyasal miras.
THE OTTOMAN RULE AND POLITICAL LEGACY IN THE BALKANS
Osmanlı İmparatorluğu Balkanlar bölgesine yüzyıllar boyunca hakim oldu. Osmanlı hakimiyeti Balkanlar’ı değişik alanlarda (siyaset, iktisat, kültür, din, toplum, vs…) derinden etkiledi. Bu etkiler, kaçınılmaz olarak değişik alanlarda değişik düzeylerde miraslara dönüştü: Siyasal, iktisadi, kültürel, demografik miraslar… Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlar’daki siyasal mirası bağımsızlık sonrasında Balkan ülkelerinde siyasal kurumların oluşumunda son derece zayıf olurken, Balkan devletleri arasında sınırların belirlenmesinde ve Balkanlı Ortodoks Kiliselerin nüfuzlarının korunması ve hatta arttırılmasında son derece güçlü oldu. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu, Balkan ülkelerinde kendi kendini yönetme kabiliyeti anlamında önemli bir devlet geleneğinin gelişmesine büyük katkı sağladı.
Keywords:
Osmanlı İmparatorluğu, Balkanlar, siyasal miras.,
___
- ADANIR, F. (2001): Makedonya Sorunu, İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları. 48 Caner SANCAKTAR
- AKŞİN, S. (2005): “Siyasal Tarih (1789-1908)”, Akşin (ed.), Türkiye Tarihi-3: Osmanlı Devleti, 1600-1908, Ed., İstanbul, Cem Yayınevi, s.77-188.
- ATEŞ, T. (1997): Siyasal Tarih, İstanbul, Der Yayınları.
- BACQUE-GRAMMONT, J.-L. (1995): “Osmanlı İmparatorluğu’nun Doruğu: Olaylar (1512-1606)”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 171194.
- BELDİCEANU, İ. (1995): “Başlangıçlar: Osman ve Orhan”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 17-41.
- BELDİCEANU, N. (1995): “Osmanlı İmparatorluğu’nun Örgütü (XIV-XV. Yüzyıllar)”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, s.145-170.BosnaSancak Kültür ve Yardımlaşma Derneği Bülteni (1996), Sayı 1, İstanbul,afm Yayım Tanıtım.
- CASTELLAN, G. (1995): Balkanların Tarihi, İstanbul, Milliyet Yayınları.
- DUMONT, P. (1995): “Tanzimat Dönemi (1839-1878)”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - II: XIX. yüzyılın başlarından yıkılışa, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 59-143.
- GURRA, M. (2010): “Osmanlıdan Günümüze Din, Kültür ve Kimlik: Arnavutluk Gerçeği”, Şenel (ed.), Uluslararası Balkanlarda Türk Varlığı Sempozyumu - II, Bildiriler, Cilt I, Manisa, Celal Bayar Üniversitesi Yayını, s. 491-497.
- HEURTLEY, W. A., DARBY, H. C., CRAWLEY, C. W., ve WOODHOUSE, C. M. (1965): A Short History of Greece, Cambridge, Cambridge University Press.
- IMBER, C. (2006): Osmanlı İmparatorluğu, 1300-1650: İktidarın Yapısı, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2006.
- İNALCIK, H. (1994): An Economic and Social History of the Ottoman Empire, Vol. 1, 1300-1600, Cambridge, Cambridge University Press.
- İNALCIK, H. (1996): “The Meaning of Legacy: The Otoman Case”, Brown (ed.), Imperial Legacy: The Ottoman Imprint On The Balkans and the Middle East, New York, Columbio University Press, s. 17-29.
- JELAVICH, B. (2006): Balkan Tarihi - 1: 18. ve 19.Yüzyıllar, İstanbul, Küre Yayınları.
- KINROSS, L. (2008): Osmanlı İmparatorluğu’nun Yükselişi ve Çöküşü, İstanbul, Altın Kitapları.
- KUT, M. (2002): “Siyasi Tarih (1300-1600)”, Akşin (ed.), Türkiye Tarihi - 2:Osmanlı Devleti, 1300-1600, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 23-144
- MANTRAN, R. (1995): “Doğu Sorunu’nun Başlangıçları (1774-1839)”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - II: XIX. yüzyılın başlarından yıkılışa, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 7-57.
- MANTRAN, R. (1995): “XVII. Yüzyılda Osmanlı Devleti: İstikrar mı Gerileme mi?”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 277-321.
- MANTRAN, R. (1995): “XVIII. Yüzyılda Osmanlı Devleti: Avrupa Baskısı”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 323-348.
- MUTLU, Ş. (2008): “20. Asrın Başlarında Kosova, Manastır, Selanik Vilayetlerinde Rum-Bulgar Kilise ve Mektup Anlaşmazlıkları”, Ağanoğlu (ed.), Uluslararası Sempozyum: Köprüler Kurduk Balkanlara, İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı, s. 143-153.
- ORTAYLI, İ. (2005): İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul, İletişim Yayınları.
- ORTAYLI, İ. (2006): Osmanlı Barışı, İstanbul, Ufuk Kitap.
- POTYEMKİN, V. (2009): Uluslararası İlişkiler Tarihi (Diplomasi Tarihi), Cilt 2, İstanbul, Evrensel Basım Yayın.
- RUSINOW, D. (1996): “The Ottoman Legacy in Yugoslavia’s Disintegration and Civil War”, Brown (ed.), Imperial Legacy: The Ottoman Imprint On The Balkans and the Middle East, New York, Columbio University Press, s. 78-99.
- SCHEVILL, F. (1991): A History of The Balkans: From the Earliest Times to the Present Day, New York, Dorsted Press.
- STAVRIANOS, L. S. (1958): The Balkans since 1453, New York, Holt, Rinehart and Winston. Balkanlar’da Osmanlı Hakimiyeti ve Siyasal Mirası 49
- SUGAR, P. (1977): Southeastern Europe Under Ottoman Rule, 1354-1804, Seattle, University of Washington Press.
- ŞİMŞEK, H. (2002): Türkiye’nin Ulusal Güvenlik Stratejisi, İstanbul, IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
- TODOROVA, M. (2003): Balkanlar’ı Tahayyül Etmek, İstanbul, İletişim Yayınları.
- TODOROVA, M. (1994): “The Ottoman Legacy in the Balkans”, Özdoğan et al. (eds.), Balkans: A Mirror of the New International Order, İstanbul, Eren Yayıncılık, s. 55-74
- UÇORAL, R. (2006): Siyasi Tarih (1789-2002), İstanbul, Der Yayınları.
- VATİN, N. (1995): “Osmanlıların Yükselişi (1392-1451)”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 43-97.
- VATİN, N. (1995): “Osmanlıların Yükselişi (1451-1512)”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, 1995, s. 99-143.
- VEİNSTEİN, G. (1995): “Balkan Eyaletleri (1606-1774)”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 349-413.
- VEİNSTEİN, G. (1995): “Büyüklüğü İçinde İmparatorluk (XVI. Yüzyıl)”, Mantran (ed.), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - I: Osmanlı Devletinin doğuşundan XVIII. yüzyılın sonuna, İstanbul, Cem Yayınevi, s. 195-276.
- WOLFF, R. L. (1967): The Balkans In Our Time, New York, W. W. Norton & Compan
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2010
- Yayıncı: Ege Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi