SMYRNA’DAN KADİFEKALE’YE İZMİR TEMALI POSTA PULLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Posta hizmetlerine işlerlik kazandırma ve ücretlendirmede oluşan kaçakları önleme işlevine sahip olan pullar, parasal değerlerinin ötesinde farklı bir takım fonksiyonel özellikleriyle iletişim sürecine katkı sunmaktadırlar. Önyüzü resim, şekil ve motifli olan bu değerli kâğıtlar zaman içerisinde birçok ülkenin iktisadi, siyasi, tarihi, turistik, toplumsal, sanatsal ve kültürel yönünü yansıtan bir gösterge olarak kullanılmıştır. Sanatsal ve kültürel birikimiyle, tarih öncesi çağlardan günümüze kadar gelen İzmir, Türkiye’nin örnek kentleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Çalışmanın amacı; İzmir temalı pul tasarım örnekleri üzerinden, kente dair görsel ve sanatsal bir değerlendirmede bulunmak ve kenti posta pulları üzerinden tanıtmaya çalışmaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden, doküman analizi üzerinden ilerletilen bu çalışma, yazılı ve görsel kaynaklar üzerinden kurgulanmıştır. Öncelikle literatür araştırması yapılmış, sonrasında konuyla ilgili pul örnekleri üzerinden içerik oluşturulmaya çalışılmıştır. Yazılı kaynaklar: İzmir ve çevresiyle özdeşleşen; taşınmaz kültür varlıkları ve somut olmayan kültürel miras örnekleri ekseninde, pul tercihleri ise yayınlanmış serilerdeki konu ile alakalı tasarımlar çerçevesinde şekillenmiştir. Literatür taraması ve pul görselleri üzerinden kurgulanan bu çalışma 1927 ile 2017 yılları arasında tedavüle çıkarılan posta pullarından alınan örnekler üzerinden oluşturulmuştur. 7 farklı araştırma alanı üzerinden ilerletilen bu çalışmada toplam 12 adet posta puluna yer verilmiştir. Çalışma iki ana başlık altında toplanmıştır. İzmir ili (merkez ilçeler dâhil) sınırları içerisinde yer alan: Kadifekale, İzmir Fuarı, Konak Meydanı, İzmir Saat Kulesi, Yalı Cami ve Tarihi Çarşıları betimlemek için İzmir Tarihi Liman Kenti. İl merkezi sınırları dışında kalan Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, Asklepieion Örenyeri ve Efes Dünya Miras Alanı’nı terennüm etmek için ise İzmir Yöresi başlığı kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
İzmir, Smyrna, Kadifekale, Efes, Bergama Akropolü, Posta pulu
AN EVALUATION ON POSTAGE STAMPS WHIT THE THEME OF IZMIR FROM SMYRNA TO KADIFEKALE
Stamps, which have the function of making postal services operational and preventing leakages in pricing, contribute to the communication process with a number of different functional features beyond their monetary value. These precious papers, which have pictures, shapes and motifs on the front, have been used as an indicator reflecting the economic, political, historical, touristic, social, artistic and cultural aspects of many countries over time. With its artistic and cultural background, İzmir, which has survived from prehistoric times to the present, is among the top exemplary cities of Turkey. The aim of the study; It is to make a visual and artistic evaluation of the city through Izmir themed stamp design examples and to try to promote the city through postage stamps. This study, which was developed through document analysis, one of the qualitative research methods, was built on written and visual sources. First of all, literature research was conducted, and then the content was tried to be created on the stamp samples related to the subject. Written sources: identified with İzmir and its surroundings; immovable cultural assets and intangible cultural heritage examples, stamp preferences have been shaped within the framework of the designs related to the subject in the published series. This study, which is based on literature review and stamp images, was created on samples taken from postage stamps that were put into circulation between 1927 and 2017. A total of 12 postage stamps were included in this study, which was developed through 7 different research areas. The study is grouped under two main headings. Located within the borders of İzmir province (including central districts): İzmir Historical Harbor City to describe Kadifekale, İzmir Fair, Konak Square, İzmir Clock Tower, Yalı Mosque and Historical Bazaars. The title of İzmir Region was used to sing the Bergama Multilayered Cultural Landscape Area, Asklepieion Ruins and Ephesus World Heritage Site, which are outside the borders of the city center.
Keywords:
Izmir, Smyrna, Kadifekale, Ephesus, Pergamon Acropolis, Postage stamp,
___
- Akça, T. (2013). Bergama Asklepieionu’nun Tıbbi Bakış Açısı İle Değerlendirilmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
- Çetin, İ. (2011). Kentiçi Bir Çöküntü Alanı Örneği Olarak Kadifekale’de Mekân Sosyolojisi Denemesi. Sosyoloji Dergisi, 25, 53-80.
- Dadyan, S. (2018). Babamın Pulları/My Father’s Stamps “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Pul Hİkâyeleri. İstanbul: Siyah Kitap.
- Efes Yönetim Planı 2014-2019. (t.y.). URL: http://kulturvarliklari.gov.tr/Eklenti/57319,efes-yonetim-planipdf.pdf? (E.T.: 17.08.2022)
- Ege Genç İşadamları Derneği. (2015). Kemeraltı Raporu EGİAD 2015. URL: https://www.egiad.org.tr/wp-content/uploads/kemeralti-raporu/kemeralti-raporu.pdf (E.T.: 05.07.2022)
- Ersoy, İ. K. (2000). İzmir Saat Kulesi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 5, 277-287.
- İzmir İl Kültür Turizm Müdürlüğü. (ty). Dünya Miras Listesinde İzmir. URL: https://izmir.ktb.gov.tr/TR-152083/dunya-miras-listesinde-izmir.html (E.T.: 02.07.2022)
- Karpat, G. (2009). İzmir Kültürpark ve Fuar Alanının Tarihsel Gelişim Sürecinin Araştırılması ve Geleceğe Yönelik Tasarım Programının Oluşturulması. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
- Kaya, A. (2016). Harabeler Üzerinde Cumhuriyet Abidesi İzmir Fuarı. İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi.
- Pulhane. (1957, Mayıs 24). Bergama Kermes Oyunları. URL: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k195704.html (E.T.: 27.06.2022)
- Pulhane. (1962, Aralık 08). Meryem Ana Efes Turistik. URL: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k196208.html (E.T.: 27.06.2022)
- Pulhane. (1966, Mayıs 25a). Turistik Seri 1966. URL: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k196605.html (E.T.: 27.06.2022)
- Pulhane. (1966, Ekim 18b). Milletlerarası Fuarlar Birliği’nin 33. kongresi. URL: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k196613.html (E.T.: 27.06.2022)
- Pulhane. (2013, Ekim 10). 5. İzmir İktisat Kongresi. URL: https://www.pulhane.com/PulSayfalari/p201329.html (E.T.: 27.06.2022)
- Pulhane. (2015, Mart 20). Turizm. URL: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k201506.html (E.T.: 27.06.2022)
- Pulhane. (2017, Eylül 09a). Tarihi Saat Kuleleri-İzmir Saat Kulesi. URL: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k201718. (E.T.: 27.06.2022)
- Pulhane. (2017, Nisan 04b). Tarihi Çarşılar-Kemeraltı Çarşısı. URL: https://www.pulhane.com/KatalogSayfalari/k201704.html (E.T.: 27.06.2022)
- Pulko. (1938, Ağustos, 20). İzmir Fuarı (20 Ağustos 1938)-Türkiye Cumhuriyeti pul koleksiyonu. URL: https://www.pulko.com/urun/izmir-fuari-20-agustos-1938-turkiye-cumhuriyeti-pul-koleksiyonu (E.T.: 27.06.2022)
- Pulko. (1943, Ağustos, 20). İzmir Fuarı. URL: https://www.pulko.com/urun/izmir-fuari-20-agustos-1943-turkiye-cumhuriyeti-pul-koleksiyonu (E.T.: 27.06.2022)
- Sennett, R. (2018). Ten ve Taş Batı Uygarlığında Beden ve Şehir. T. Birkan (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
- Taş, Y. (2019). XVIII. Yüzyılda İzmir’de Hayırsever Bir Kadın: Mehmed Paşa Kızı Ayşe Hanım ve Vakfı. Cihannüma Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 5(1), 33-64.
- T.C. İzmir Valiliği. (2016). Vali Ayyıldız, İzmir 2016 Milli Pul Sergisi Ödül Töreni “Palmares”e Katıldı. http://www.izmir.gov.tr/vali-ayyildiz-izmir-2016-milli-pul-sergisi-odul-toreni-palmares-e-katildi (E.T.: 01.07.2022)
- Üreten, H. (2004). Helenistik Dönem Pergomon Kenti Tanrı ve Kültleri. Tarih Araştırmaları Dergisi, 23(35), 185-214. doi: 10.1501/Tarar_0000000182
- Yılmaz, F. ve Yetkin, S. (2002). İzmir Kent Tarihi. İzmir: İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü.
- Yılmaz, F. (2003). Tarihsel Süreç İçerisinde Konak Meydanı. İstanbul: İzmir Büyükşehir Belediyesi Kent Kitaplığı.
- Yılmaz, M. (2019). Erken Cumhuriyet Dönemi’ndeki Değişimi Posta Pulları Üzerinden Okumak. Milli Folklor, 31 (124), 230-245.
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Ege Üniversitesi