TARİH ÖNCESİ YERLEŞME YERLERİ OLARAK ANTALYA MAĞARALARININ JEOMORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Bu yazı 1984 yılında, prehistoryacı arkadaşlarımız Sayın Prof.Dr. Işın YALÇINKAYA ve Sayın Dr.Angela M DÉROCHE ile birlikte yapılan "Batı Toroslarda prehistorik yüzey araştırması" adlı proje çalışmaları çerçevesinde hazırlanmıştır. Prehistorya ağırlıklı böyle bir araştırma projesine coğrafyacı olarak katılmakla, tarih öncesi çağlardan beri bölgede yaşamış olan insan topluluklarının doğal çevreleriyle olan ilişkileri, doğal kaynaklardan yararlanma imkânları gibi konularda araştırmaya katkıda bulunmak istenmiştir.Bu çalışmada özellikle çevredeki mağaralar üzerinde durulmuş, bunların tarih öncesi çağlarda insanların barınmasına elverişli olup olmamaları bakımından jeomorfolojik oluşum, gelişme ve değişmeleri incelenmiştir. İçinde tarih öncesi çağlara ait kalıntı bulunan mağaraların jeomorfolojik özelliklerinin incelenmesi, karstik mağaralarda bulunan çakmaktaşı aletlerin çevredeki doğal kaynaklarının belirlenmesi gibi konularda prehistoryacılarla birlikte çalışmaktan, karşılıklı çok yararlı sonuçlar elde edilmiştir.Bölgede, özellikle de Karain Mağarasında prehistorya araştırmaları, bununla ilgili kazılar ve çıkan malzemenin değerlendirmesi sürmektedir. Bu çalışmalardan sağlanan ve sağlanacak olan bilgiler, paleocoğrafya şartlarının belirlenmesi ve jeomorfoloji, iklim,su ve canlı örtüsü gibi doğal çevre şartlarında meydana gelen değişmelerin kronolojik seyrinin ve birbirleriyle olan ilişkisinin aydınlatılması bakımından çok büyük önem ve değer taşımaktadır. Konu ve amacımızın özelliği nedeniyle bu yazıda jeolojik-jeomorfolojik ayrıntı ve kavramlara mümkün olduğu kadar girilmemeye çalışılmış, yazının prehistoryacılar için gerekli olan bilgilerle sınırlı kalmasına özen gösterilmiştir. Mesela bölgenin jeolojik yapısında önemli yer tutan formasyonlar gruplandırılarak belirtilirken, prehistorik çağlarda yaşamış insanların alet yapmak için kullandıkları çakmaktaşlarının bulunduğu yerler ve bunların litolojik özellikleri daha ayrıntılı olarak tanıtılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler:

-

Geomorphologlcal Characteristics of the Antalya Caves as Dwelling Sites of the Prehistoric Man

Caves are important karstic features in the Antalya area. It is known that some of the caves were used by man as shelters or dwellings during the prehistoric times. From this point of view, the Katran mountain is important particularly. There are many caves on the east facing slope of this mountain. Amoung them, the Karain cave is exceptional with prehistoric, plantal and faunal findings. Also there are many other caves in the Antalya area. They have various geomorphological features depending on different characteristics of the carbonafeous bedrock and other environmental conditions. In this study, the caves of the Antalya area were classified in four groups:1. Caves of the Katran Mountain (Karain and others).2. Caves Along the Travertine Scarps.3. The Geylkbayiri Caves.4. The Elmalı Caves
Keywords:

-,