Yatırımcıların Özellikleri İle Hisse Senedi Piyasalarındaki Anomali Algısı Arasındaki İlişki: Bireysel Yatırımcılar Üzerine Bir Araştırma

Hisse senedi fiyatlarının belirli zaman ve dönemlerde diğer zamanlara göre farklı getiri sağlaması olarak ifade edilen anomaliler, etkin piyasalar hipotezi ile ters düşmektedir. Hisse senedi piyasalarında belirli dönemlerde, yüksek getiri sağlanması veya aşırı kayıplara katlanılması bireysel yatırımcıların anomali algılarını önemli kılmaktadır. Bu çalışmada Borsa İstanbul’da işlem yapan bireysel yatırımcıların anomali algısı ve anomali algıları ile yatırımcı özellikleri arasındaki ilişki sorgulanmaktadır. Borsa İstanbul’da hisse senedi alım/satımı yapmış tüm bireysel yatırımcılar araştırma evrenini oluşturmaktadır. Araştırmada örneklemeye başvurulmuş olup, kartopu örnekleme tercih edilmiştir. Araştırma sonucu bireysel yatırımcıların anomalileri, fiyat anomalisi, firma anomalisi, haftanın günü anomalisi ve gün içi anomalisi olarak algıladıkları tespit edilmiştir. Ayrıca yatırımcıların demografik özelliklerine ve yatırımcı özelliklerine göre anomali algılarında farklılıklar olduğu sonucuna ulaşılmıştır

The Relation between Characteristics of Investors and Perception of Anomalies in Stock Market: A Study on Individual Investors

Anomalies which referred as the stock prices provide different return than other times at certain periods collide with the efficient markets hypothesis. High returns or losses in this certain period make the individual invertors’ perceptions important. In this study, anomalies perception of individual investors who traded in Istanbul Stock Exchange and the relationship between perceptions of anomalies and investor properties are questioning. The universe is formed from all individual investors who have done one or more trade in Borsa Istanbul. In the research sampling was applied and snowball sampling was preferred. At the end of the research, we determine that individual investors perceive the anomalies as price anomaly, firm anomaly, day of week anomaly and intraday anomaly. According to search result, perception of anomalies is differing by individual investors’ demographic characteristics

___

  • Abdioğlu, Z. ve Değirmenci, N. (2013) “İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Mevsimsel Anomaliler” Business and Economics Research Journal, 4 (3): 55-73.
  • Agrawal, A. ve Tandon, K. (1994) “Anomalies or İl- lusions? Evidence from Stock Markets in Eighteen Co- untries” Journal of International Money and Finance, 13: 83-106.
  • Altunışık, R., Çoşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıl- dırım, E. (2007) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, Sakarya, Sakarya Yayıncılık.
  • Ariel, R.A. (1987) “A Monthly Effect in Stock Re- turns” Journal of Financial Economics, 18: 161-174.
  • Balaban, E. (1995) “Day of the week effects: new evi- dence from an emerging stock market” Applied Economics Letters, 2: 139-43.
  • Balbina, M. ve Martins, N.C. (2002) “The Analysis of Seasonal Return Anomalies in the Portuguese Stock Mar- ket” Banco de Portugal Working papers, 11 (02).
  • Barak O. (2006) “Hisse Senedi Piyasalarında Anoma- liler ve Bunları Açıklamak Üzere Geliştirilen Davranışsal Finans Modelleri –İMKB’de Bir Uygulama” Yayımlan- mamış Doktora Tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Barak, O. (2008) “İmkb’de Aşırı Reaksiyon Anomalisi ve Davranışsal Finans Modelleri Kapsamında Değerlen- dirilmesi” Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fa- kültesi Dergisi, 10 (1): 207 – 229.
  • Barak, O. (2008) Davranışsal Finans -Teori ve Uygula- ma, Ankara, Gazi Kitabevi.
  • Bayar, A. ve Kan Ö.B. (2002) “Day of the Week Ef- fects: Recent Evidence from Nineteen Stock Markets” TCMB Araştırma Yayınları, Central Bank Review, 2: 77- 90
  • Bildik, R. (2000) Hisse Senedi Piyasalarında Dönem- sellikler ve İMKB Üzerine Ampirik Bir Çalışma, İstanbul, İMKB Yayınları.
  • Büyüköztürk, Ş. (2008) Sosyal Bilimler İçin Veri Ana- lizi El Kitabı, 9. Baskı, Ankara, Pegem Akademi.
  • Cohen, J., Cohen P., West G. S. ve Aiken, L. S. (2003) Applied Multiple Regression / Correlation Analysis for the Behavioral Sciences, 3rd Editon, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Cross, F. (1973) “The Behavior of Stock Prices on Fri- day and Mondays” Financial Analysts Journal, 29: 67-69.
  • De Bondt W.F.M. ve Thaler, R. (1985) “Does the Stock Market Overreact?” Journal of Finance, 40: 793- 805.
  • Demir, A., Küçükkiremitçi, O., Pekkaya, S. ve Üreten, A (1996) “Fiyat/Kazanç Oranına ve Firma Büyüklüğüne Göre Oluşturulan Portföylerin Performanslarının Değer- lendirilmesi (1990-1996 Dönemi İçin İMKB Uygulama- sı)” Sermaye Piyasası ve İMKB Üzerine Çalışmalar, 39-69
  • Ege,İ., Topaloğlu, E.E. ve Coşkun, D. (2012) “Dav- ranışsal Finans ve Anomaliler: Ocak Ayı Anomalisinin İMKB’de Test Edilmesi” Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ekim sayısı: 176-190.
  • Erdoğan, M. ve Elmas, B. (2010) “Hisse Senedi Piya- salarında Görülen Anomaliler ve Bireysel Yatırımcı Üze- rine Bir Araştırma” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2): 1-22.
  • French, K. R. (1980) “Stock returns and the weekend effect” Journal of Financial Economics, 8: 55-69.
  • Ergün, B. (2009) “Piyasa Anomalileri ve Aşırı Tep- ki Hipotezinin İMKB’de Araştırılması” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Gibbons, M. and Hess, P. (1981) “Day of the Week Effects and Asset Returns” Journal of Business, 54: 579- 596.
  • Guo, S. ve Wang, Z. (2007) “Market efficiency ano- malies: A study of seasonality effect on the Chinese stock Exchange”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Umeå University Umeå School of Business
  • Jaffe, J. ve Westerfield, R. (1985) “The Weekend Ef- fect in Common Stock Returns: The International Evi- dence” Journal of Finance, 40 (2): 433-454.
  • Jegadeesh, N. ve Titman, S. (1993) “Returns to bu- ying winners and selling losers: implications for stock market efficiency” Journal of Finance 48: 65−91.
  • Kahneman, D., Knetsch, J.L. ve Thaler, R.H. (1991) “Anomalies: The Endowment Effect, Loss Aversion, and Status Quo Bias” The Journal of Economic Perspectives, 5 (1): 193-206
  • Karan, M. B. (2001) “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Anomalileri” Ege Akademik Bakış Dergisi, 1 (2): 280-281.
  • Madiha L., Shanza A., Mariam F. ve Samia F. (2011) “Market Efficiency, Market Anomalies, Causes, Eviden- ces, and Some Behavioral Aspects of Market Anomali- es” Research Journal of Finance and Accounting, 2 (9/10): 1-14.
  • Malkiel B.G. (2012) “Stock Market Price Behaviour” Wiley Online Library, 25 (2): 383-417
  • Malkiel, B.G. (2003) “The Effcient Market Hypot- hesis and Its Critics” Journal of Economic Perspectives, 17 (1): 59 – 82.
  • Nawaz, S. ve Mirza, N. (2012) “Calendar Anomalies and Stock Returns: A Literature Survey” Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2 (12): 12321-12329
  • Nunnally, J. C. (1967) Psychometric Theory, New York, MacGraw-Hill Book Company.
  • Özmen, T. (1997) Dünya borsalarında gözlemlenen anomaliler ve İstanbul menkul kıymetler borsası üzerine bir deneme, Ankara,Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları.
  • Pompian, M.M. (2006) Behavioral Finance and We- alth Management, New Jersey, John Wiley & Sons, Inc.
  • Reinganum, M.R. (1982) “A Direct Test of Roll’s Conjecture on the Firm Size Effect” Journal of Finance, 37 (1): 27-35.
  • Rogalski, R. (1984) “New Findings Regarding Day- of-the-Week Returns over Trading and Non-Trading Peri- ods: A Note” Journal of Finance, 39: 1603-1614.
  • Saraç, M. ve Kahyaoğlu M.B. (2011) Bireysel Yatı- rımcıların Risk Alma Eğilimine Etki Eden Sosyo-Ekono- mik ve Demografik Faktörlerin Analizi, BDDK Bankacı- lık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 5 (2): 135-157.
  • Shiller, R.J. (1998) “Human Behavior and the Effi- ciency of the Financial System” Yale University Working Paper, 1-28.
  • Tunçel, A.K. (2008) “Haftanın Günü Etkisine Yeni Bir Yaklaşım: İMKB Örneği” Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2): 246-271.
  • Tunçel, A.K. (2012) “İstanbul Menkul Kıymet Bor- sasında Yılın Ayı Etkisi” Yönetim Bilimleri Dergisi, 10 (19): 1-30
  • TÜYİD ve MKK(2014) Borsa Trendleri Rapo- ru, Sayı 7: Ocak –Aralık 2013, 20 Ocak 2014, https:// www.mkk.com.tr/wps/wcm/connect/3dca7533-e850- 45f4-8796 8d35aefdf632/BIST_ Trendleri_Raporu_VII. pdf?MOD=AJPERES,(13.05.2014)