Osmanlılardan Cumhuriyetçilere: Manevi ve Dünyevi Arasında Kemalist İçeriğin
Uzlaşımı
Kemalist içeriktekidünyevilik, özellikle, tek parti süresinde uygulanan kemalist laiklik ilkesine olan alakası söz konusu olduğunda, pozitivist ideolojiyle bağlantılıdır.Sonuç olarak Osmanlı “teokratik” yapısı özel bir durum içerse de, Osmanlı devletine karşıt niteliğiyle Kemalist içerik kamu alanında maneviyatın ifadesine de karşıt olmuştur. Diğer yandan, liberal İslam’ın kamu alanınatekrar dâhil olması, bizzat kemalizmin uğradığı değişimle ilgilidir. Bu makale, dolayısıyla, kemalizmin bir süreç olarak, farklı tarihsel çerçeveler gereğince dönüşebilir niteliğini savunmaktadır. Bunun karşılığında dünyevi ve manevi arasında kemalizmin uzlaşımı, kemalizmin yeniden yorumuna dayanmıştır. Bu ise, bir yandan Türkiye’ye uluslararası sahada yeni bir rol model yüklerken, diğer yandan Osmanlı İmparatorluğu’ndan bu yana süregelen dinin devlete bağlı statüsüne de dayanmıştır. Sonuç olarak makale, kemalizmin maneviyatla olan uzlaşımının, açık uçlu bir süreç olarak,kemalizmin yeniden yoruma izin verebilmesiyle gerçekleştiğini savunmaktadır
From the Ottomans to the Republicans: Accommodation of the Kemalist Content in Between the Spiritual and the Temporal
The temporal in the kemalist content, resulted from the positivist ideology, especially as it relatedto the kemalist principle of secularism during the single party period. Consequently, even though the Ottoman “theocracy” had been a special case, the kemalist content in its opposition to the Ottoman State, opposed as well the spiritual element in public sphere. The reintegration of liberal Islam in public corresponded on the other hand,tokemalismbeing transformed. The article proposes that the kemalism as a process could transform in relationship to different historical contexts. In turn, the accommodation of the kemalist content in between the temporal and the spiritual depended on kemalism’s getting reinterpreted. This,while attributed a new role model to Turkey on the international scene, obeyed nevertheless the status of religion since the Ottoman Empireas submitted to State. The article concludes that kemalist accommodation to the spiritual has only been possiblewithin the reinterpretation of kemalism because the kemalist ideology, as an open ended process, permitted it
___
- Akçalı, E. ve Perinçek, M. (2009) “Kemalist
Eurasianism: An Emerging Geopolitical Discourse in
Turkey” Geopolitics, 14:550-569.
- Akçam, T. (2003) “Türk Ulusal Kimliği Üzerine Bazı
Tezler”, Bora, T. (eds.) Modern Türkiye’de Siyasi DüşünceMilliyetçilik,
2nd Edition, İstanbul, İletişim Yayıncılık.
- Akşin, S. (2007) Kısa Türkiye Tarihi, İstanbul, 2nd
Edition, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Alam, A. (2009) “Islam and Post-Modernism:
Locating the Rise of Islamism in Turkey” Journal of
Islamic Studies, 20(3):352-375.
- Apter, D.E. (1967) The Politics of Modernization,
Chicago-London, The University of Chicago Press.
- Aral, B. (1997) “Turkey’s Insecure Identity from the
Perspective of Nationalism” Mediterranian Quarterly,
8(1):77-91.
- Bagdonas, Ö.D. (2008) “The Clash of Kemalisms?
Reflections on the Past and Present Politics of Kemalism
in Turkish Political Discourse” Turkish Studies, 9(1):99-
114.
- Berkes, N. (1978) Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul,
Doğu-Batı Yayınları.
- Cem, İ. (1999) Türkiye”de Geri Kalmışlığın Tarihi,
14th Edition, İstanbul, Can Yayınları.
- Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İstanbul,
İletişim Yayıncılık.
- Çeçen, A. (2006) Kemalizm, 6th Edition, Ankara,
Fark Yayınları.
- Çiğdem, A. (2004) “Türk Batılılaşması’nı Açıklayıcı
Bir Kavram: Türk Başkalığı-Batılılaşma, Modernite
ve Modernizasyon” Kocabaşoğlu, (eds.) Modern
Türkiye’de Siyasi Düşünce-Modernleşme ve Batıcılık, 3rd
Edition,İstanbul, İletişim Yayıncılık.
- Gentile, E. (2000) “The Sacralization of Politics:
Definitions, Interpretations and Reflections on the
Question of Secular Religion” Totalitarian Movements and
Political Religions, 1(1):18-55.
- Georgeon, F. (2005) Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri–
Yusuf Akçura 1876-1935, 4th Edition,İstanbul, Tarih
Vakfı Yurt Yayınları.
- Gönlübol, M. ve Kürkçüoğlu, Ö. (1985) “A General
Look at Turkish Foreign Policy During the Period of
Atatürk” Turkish Review,1:15-42.
- Hall, S. (1998) Thatcherism and the Critics of the Left:
The Hard Road to Renewal, London, Verso Press.
- Houston, C. (2006) “The Never Ending Dance, Islamism,
Kemalism and the Power of Self-Institution in Turkey” The
Australian Journal of Anthropology, 17(2):161-178.
- Karaveli, H.M. (2010) “An Unfulfilled Promise of
Enlightenment: Kemalism and Its Liberal Critics” Turkish
Studies, 11(1):85-102.
- Kazancıgil, A. (1982) “Türkiye’de Modern Devletin
Oluşumu ve Kemalizm” Kalaycıoğlu, et al. (eds.) Türkiye’de
Siyaset- Süreklilik ve Değişim, İstanbul,Birikim Yayıncılık.
- Kili, S. (2005) Türk Devrim Tarihi, 9th Edition,
İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- Kongar, E. (2000) 21. Yüzyılda Türkiye–2000’li
Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, 20th Edition,
İstanbul, Remzi Yayınevi.
- Kongar, E. (1986) “Turkey’s Cultural Transformation”,
Renda et al.(eds.) The Transformation of Turkish Culture,
the Atatürk Legacy, Princeton, The Kingston Press.
- Mahçupyan, E. (2008) Türkiye’yi Anlamak, İstanbul,
İletişim Yayıncılık.
- Mango, A. (1968) Turkey, New York, Walker and
Company Press.
- Mardin, Ş. (1995) Türkiye’de Toplum ve Siyaset–
Makaleler1, 5th Edition, İstanbul, İletişim Yayıncılık.
- Mardin, Ş. (1993) “The Nakshibendi Order of
Turkey” Marty et al.(eds.) Fundamentalism and the State:
Remaking Politics, Economies and Military, Chicago, IL
The University of Chicago Press.
- Mateescu, D.C. (2006) “Kemalism in the Era of
Totalitarianism: A Conceptual Analysis” Turkish Studies,
7(2):225-244.
- Mumcu, A. (1996) Tarih Açısından Türk Devriminin
Temelleri ve Gelişimi, İstanbul, İnkılap Yayınevi.
- Phillips, L. (1998) “Hegemony and Political
Discourse: The Lasting Impact of Thatcherism” Sociology,
32(24):847-367.
- Oran, B. (1999) Atatürk Milliyetçiliği- Resmi İdeoloji
Dışı Bir İnceleme, 5th Edition, Ankara, Bilgi Yayınevi.
- Oran, B. (2008) “Aramıza Hoş geldin Atatürk”
Radikal (November 9).
- Özbudun, E. (2007) Çağdaş Türk Politikası–
Demokratik Pekişmenin Önündeki Engeller, 3rd Edition,
Istanbul, Doğan Yayınevi.
- Özbudun, E. (1993) Türk Anayasa Hukuku, İstanbul,
Yetkin Yayınevi.
Özlem, D. (2004) “Türkiye’de Pozitivizm ve Siyaset”,
Kocabaşoğlu, U. (eds.), Modern Türkiye”de Siyasi
Düşünce–Modernleşme ve Batıcılık, 3rd Edition, İstanbul,
İletişim Yayıncılık.
- Reynolds, M.A. (2012) Echoes of the Empire: Turkey’s
Crisis of Kemalism and the Search for an Alternative Policy,
Washington DC, Brookings Institution Press.
- Sander, O. (2005) Siyasi Tarih–İlk Çağlardan 1918”e,
14th Edition, İstanbul, İmge Yayınevi.
- Sarıbay, A.Y. (1995) Postmodernite, Sivil Toplum ve
İslam, 2nd Edition, İstanbul, İletişim Yayıncılık.
- Sarıca, M. (1993) 100 Soruda Siyasi Düşünce Tarihi,
6th Edition, İstanbul, Gerçek Yayınevi.
- Shaw, S.J. ve Shaw, E.K. (1983) Osmanlı İmparatorluğu
ve Modern Türkiy –2., İstanbul, E Yayınları.
- Taha, P (2002) Türkiye’de Anayasalar, İstanbul,
İletişim Yayıncılık.
- Taşpınar, Ö. (2008) Turkey’s Middle East Policies,
Between Neo-Ottomansim and Kemalism, Washington
DC, Carnegie Middle East Center.
- Timur, T. (2001) Türk Devrimi ve Sonrası, 5th
Edition, İstanbul, İmge Yayınevi.
- Timur, T. (1998) “Osmanlı Mirası” Schick, et
al.(eds.) Geçiş Sürecinde Türkiye, 3rd Edition, İstanbul,
Belge Yayınları.
- Timur, T. (1986) Osmanlı Kimliği, İstanbul, Hil
Yayınları.
- Toker, N. ve Tekin, S. (2004) “Batıcı Siyasi
Düşüncenin Karakteristikleri ve Evreleri: Kamusuz
Cumhuriyet’ten Kamusuz Demokrasi’ye” Kocabaşoğlu,
U. (eds.) Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce–Modernleşme
ve Batıcılık, 3rd Edition, İstanbul, İletişim Yayıncılık.
- Toprak, B. (1986) “Türkiye’de Dinin Denetim İşlevi”
Kalaycıoğlu,et al.(eds.) Türkiye’de Siyaset-Süreklilik ve
Değişim, İstanbul, Der Yayıonları.
- Tunaya, T.Z. (2003) Türkiye’de Siyasal Gelişmeler
(1876-1938), 2nd Edition, İstanbul, Bilgi Üniversitesi
Yayınları.
- Tunçay, M. (2006) Eleştirel Tarih Yazıları, İstanbul,
Liberte Yayınları.
- Türköne, M. (2000) “Milli Devlet-LaiklikDemokrasi”,
Kalaycıoğlu, vd.(eds.) Türkiye’de SiyasetSüreklilik
ve Değişim, İstanbul, Der Yayınları.
- Ülken, H.Z. (1998) Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi,
5th Edition, İstanbul, Ülken Yayınları.
- Yılmaz, H. (2007) “Islam, Sovereignty, and
Democracy: A Turkish View” The Middle East Journal,
61:477-493.
- Zürcher, E.J. (1998) Modernleşen Türkiye’nin Tarihi,
3rd Edition,İstanbul, İletişim Yayıncılık.