219226

Karacaoğlan Şiirlerinde Ölüm Psikolojisinin Yansımaları

Bu çalışmada, hayatın son geçiş dönemi olan ölüm olgusunun insan psişesinde yaratmış olduğu psikolojik yansımaların Karacaoğlan şiirlerindeki tezahürü ele alınmıştır. Âşık şiirinin en önemli temsilcilerinden biri olan ve Türk toplumunun ortak düşünce, değer ve duygularını dizelerine nakşeden Karacaoğlan’ın yaşama olan bağlılığı ile ölüm karşısındaki tutumunun doğurduğu paradoksal durumun irdelendiği çalışmada, ölüm psikolojisi Elisabeth Kübler-Ross adlı araştırmacının tespit etmiş olduğu evreler baz alınarak incelenmiştir. Bu bağlamda Karacaoğlan’ın şiirlerinde ölüm psikolojisi; inkâr ve yalnızlaşma, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme evreleri kapsamında ortaya çıkmaktadır. Şair, ölüme olan tavrını mısraları aracılığıyla ve insan psişesinin bireysel yok oluş karşısındaki kolektif tutumuna paralel olarak dışa vurmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Ölüm, Ölüm Psikolojisi, Aşık Şiiri, Karacaoğlan

Reflections Of Death Psychology In Karacaoğlan's Poems

In this study, the manifestation of the psychological reflections created in the human psyche by the phenomenon of death, which is the last transition period of life, in Karacaoğlan's poems is discussed. In this study, in which the paradoxical situation caused by Karacaoğlan's devotion to life and his attitude towards death, who is one of the most important representatives of minstrel poetry and who embroidered the common thoughts, values and feelings of Turkish society into his verses, is examined, the psychology of death is examined based on the phases identified by the researcher Elisabeth Kübler-Ross. In this context, the psychology of death in Karacaoğlan's poems; denial and isolation, anger, bargaining, depression and acceptance. The poet expresses his attitude towards death through his lines and in parallel with the collective attitude of the human psyche towards individual annihilation.

Keywords:

Death, Psychology of Death, Love Poetry, Karacaoğlan,

PDF

___

Aloğlu, A. Ü. (2002). “Karac’oğlan’da Cinsellik”, Kebikeç Dergisi, S. 13, 111-134.
Arı, B. (2012). “Karacaoğlan’da Ölüm ile İlgili Unsurlar”, Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu Bildirileri, 20-22 Ekim, Adana.
Artun, E. (2018). Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı, (10. Basım), Adana: Karahan Kitabevi.
Atik, H. (2016). “Karacaoğlan’ın Şiirlerinde Dinî ve Tasavvufi Kavramlar”, Turkish Studies, 11 (17), 69-92.
Bauman, Z. (2000). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratrejileri, çev. Nurgül Demirdöven, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Becker, E. (2013). Ölümü İnkâr, çev. Arzu Tüfekçi, İstanbul: İz Yayıncılık.
Borgna, E. (2014). Ruhun Yalnızlığı, çev. M. Mine Çilingiroğlu, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Cunbur, M. (1973). Karacaoğlan Şiirleri, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Dastur, F. (2019). Ölümle Yüzleşmek-Felsefi Bir Soruşturma, çev: Sinan Oruç, İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Er, S. E. (2020). “Karacaoğlan Şiirlerinin Felsefi Temelleri”, Millî Folklor, 16 (127), 186-193.
Freud, S. (2019). Savaş ve Ölüm Üzerine Düşünceler, (2. Basım), çev: Elif Yıldırım, İstanbul: Oda Yayınları.
Fromm, E. (2003). Sahip Olmak Ya Da Olmamak, çev. Aydın Arıtan, İstanbul: Arıtan Yayınevi.
Geçtan, E. (1994). İnsan Olmak, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Geçtan, E. (1995). Psikanaliz ve Sonrası, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Gökşen, C.; Doruk, E. (2020). Karacaoğlan’ın Şiirlerinde Gelin. Çukurova Araştırmaları, 6(1), 151- 176
Horney, K. (1980). Çağımızın Tedirgin İnsanı, çev. Ayda Yörükan, İstanbul: Tur Yayınları.
Horney, K. (1994). Psikanalizde Yeni Yollar, çev. Selçuk Budak, Ankara: Öteki Yayınevi.
Korkmaz, R. (2004). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri, Ankara: Türksoy Yayın.
Kübler-Ross, E. (2010). Ölüm ve Ölmek Üzerine, çev. Ekin Uşşaklı, Ankara: April Yayıncılık.
Lacan, J. (2013). Psikanalin Dört Temel Kavramı, çev. Nilüfer Erdem, İstanbul: Metis Yayınları.
May, R. (1997). Kendini Arayan İnsan, çev. Ayşen Karpat, İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
Ökten, K. H. (2010). Ölüm Kitabı-Ölüm Düşüncesinin Temel Metinleri, (2. Basım), İstanbul: Agora Kitaplığı.
Özakkaş, T. (2004). Bütüncül Psikoterapi, İstanbul: Litera Yayıncılık.
Özkan, S. (2017). Ölüm Felsefesi, (2. Basım), İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Öztelli, C. (1959). Karacaoğlan-Hayatı, Sanatı, Şiirleri, (4. Basım), Ankara: Varlık Yayınevi.
Scarre, G. (2015). Ölme ve Felsefe, Ölme Üzerine Bir İnceleme, ed. Allan Kellehear, çev. Barış Zeren, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
Snowden, R. (2013). Jung Kilit Fikirler, çev. Kemal Atakay, İstanbul: Optimist Kitap.
Tura, S. M. (2010). Freud'dan Lacan'a Psikanaliz, İstanbul: Kanat Kitap.