Sanatı “En Güzel Kıssa”dan Talim Etmek -Abdurrahmân Câmî’nin Yusuf ve Züleyha Mesnevîsine Dair Bir İnceleme-

Bu çalışma, Abdurrahman Câmî’nin Yusuf ve Züleyha mesnevisini esas alarak güzel, güzellik ve aşk, suret ve hayâl, şiir/hikâye ve hakikat ilişkilerini “tâbir” terimi merkezinde incelemektedir. İnceleme, söz konusu terimlerin sûfîlerin eserlerinde kazandığı manalar kadar bu terimlerle birlikte İslam sanat düşüncesinde zaten var olan imkanları keşfetmeye çalışmaktadır. Yusuf ve Züleyha mesnevisi özellikle güzellik ve aşk ilişkisini suret meselesiyle birlikte düşünmek için önemli bir örnektir. Bu nedenle çalışmada, sanat felsefesi alnında hakim olan çizgilerin İslam sanat düşüncesinde de esas olarak kabul edilmesi zorunluluğunu ortadan kaldıracak noktalara dikkat çekilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

güzel, güzellik, aşk, şiir, sûret, hayal, tâbir, Din felsefesi

PDF

___

Abdurrahmân Câmî Beşinci Taht: Yûsuf ve Züleyhâ, trc. Ali Nihat Tarlan, Harvard Üniversitesi, Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü, 2003.
Abdurrahman Câmî, Levâmî, trc. Tahirü’l-Mevlevî, haz. Halil Karabulut
Abdurrahman Câmî, Baharistan, çev. M. Nuri Gençosman, İstanbul 1985
Abdurrahmân Câmî, Neynâme, Şerh ve Tercüme Hoca Neş’et Efendi, Sufi Yay., İstanbul, 2007
Aristoteles, Metafizik trc. Ahmet Arslan, Sosyal Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 1996.
Aristoteles, Poetika, çev. Nazile Kalaycı, Ankara, Pharmakon Yayınları, 2012.
Fatma Turğay, İbn Sînâ'nın Sembolik Hikayelerinde Ahlak Felsefesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, M.Ü.S.B.E., İstanbul, 2006
Haşlakoğlu, Oğuz; Platon Düşüncesinde Techné, İstanbul, Sentez Yayınları, 2016
Feridüddin Attâr, Mantîku’t-Tayr Çev. Abdülbâki Gölpınarlı, İş Bankası Yay., İstanbul, 2006
Gemuhluoğlu, Zeynep; “Varlık Dağını Delmek: İbnü’l-Arabî’nin Eserleri Esâsında Varlık, Tecrübe ve Ahlâk Açısından Aşk”, FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 15 (2020) Bahar
Giritli Sırrı Paşa, Yusuf Sûresinin Güzellikleri, hz. Tahir Galip Seratlı, Selis Yay., İstanbul, 2013,
İbnü’l-Arabî, el-Fütûhâtü’l-Mekkiyye, nşr. Ahmed Şemseddin, Beyrut, Dârü’l-Kitâbi’l-İlmî, 2011
İbnü’l-Arabî, Futûhât-ı Mekkiyye, çev. Ekrem Demirli, Litera Yay. İstanbul, 2007
İbnü’l-Arabî, Kitâbü’l-Celâl ve’l-Kemâl”, Resâilü İbnü’lArabî içinde. Beyrut, 1997
İbn Sînâ, Poetika,, çev. Ferruh Özpilavcı, Litera Yay., İstanbul 2020
İbn Rüşd, Poetika (Şiir) Orta Şerhi, nşr. Charles E. Butterworth, terc. Ali Tekin, Endülüs Yay., İstanbul, 2019
Kırlangıç, Hicabi; Hicabi Kırlangıç, “Câmî’nin Şiir Görüşü” Nüsha, 2001
Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Mesnevî, çev. Tahirü’l-Mevlevî, Kırkanbar Yay., 4. basım, İstanbul, Kasım 2012
Platon, Devlet, çev. Sabahattin Eyüboclu - M. Ali Címcoz, İş Bankası Yay, İstanbul, 1999
Platon, İon, çev. Furkan Akderin, Say yay., İstanbul, 2011
Ricoeur, Poul; Hafıza, Tarih, Unutuş, çev. M. Emin Özcan, İstanbul, Metis Yayınları 2012
Suad el-Hakim, İbnü’l-Arabi Sözlüğü, trc. Ekrem Demirli, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2004.