Psikolojik Sağlamlık ile Akademik Başarı Arasındaki İlişkide Akademik Yılmazlığın Aracı Etkisi / The Mediating Effect of Academic Resilience on the Relationship Between Psychological Resilience and Academic Achievement

Eğitim sisteminin kalitesinin ve öğrencilerin hedeflerinin bir göstergesi olarak kabul edilen okuldaki akademik performanslarını ve başarılarını etkileyen faktörlerin incelenmesi gerekmektedir. Psikolojik sağlamlık ve akademik yılmazlığın öğrenci başarısı üzerindeki önemli rolü göz önüne alındığında, bu faktörlerin öğrenci başarısını ne ölçüde etkilediğine dair bir fikir edinmek önemlidir. Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin psikolojik sağlamlıkları ile matematik dersi akademik başarıları arasındaki ilişkide matematik akademik yılmazlığının aracılık etkisini incelemektir. Araştırmada nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Kocaeli ili İzmit ilçesindeki ortaokulların 6. ve 7. sınıflarında öğrenim gören 65 kız, 75 erkek olmak üzere toplam 140 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Matematikte Akademik Yılmazlık Ölçeği ve akademik başarı için matematik dersi not ortalamaları kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 27 istatistiksel analiz programı ve eklenen Process yaması ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda psikolojik sağlamlık ile akademik yılmazlık, psikolojik sağlamlık ile akademik başarı ve akademik yılmazlık ile akademik başarı değişkenleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca psikolojik sağlamlık ile akademik başarı arasındaki ilişkide matematik akademik yılmazlığın aracı etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Gelecekteki araştırmalarda değişkenler arasındaki ilişkilerin daha detaylı değerlendirilmesi için nitel araştırmalar veya nitel ve nicel yöntemlerin birlikte kullanıldığı karma desenli araştırmalar yapılabilir.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik sağlamlık, Akademik başarı, Matematikte akademik yılmazlık, Aracı değişken

The Mediating Effect of Academic Resilience on the Relationship Between Psychological Resilience and Academic Achievement / Psikolojik Sağlamlık ile Akademik Başarı Arasındaki İlişkide Akademik Yılmazlığın Aracı Etkisi

It is necessary to examine the factors that affect the academic performance and achievement of the students at school, which is considered as an indicator of the quality of the education system and the goals of the students. Considering the important role of psychological resilience and academic resilience for student achievement, it is important to get an idea of the extent to which these factors affect student achievement. The aim of this study is to examine the mediating effect of academic resilience in mathematics on the relationship between the psychological resilience of secondary school students and the academic achievement of mathematics courses. In the study, the relational screening model was used from quantitative research models. The study group consists of a total of 140 students, 65 girls, and 75 boys, who are studying in the 6th and 7th grades of secondary schools in the İzmit district of Kocaeli province in the 2022-2023 academic year. The Brief Resilience Scale (BRS), Academic Resilience Scale in Mathematics and grade point averages of mathematics courses were used as data collection tools. The data were analyzed with SPSS 27 statistical analysis program and the added Process patch. As a result of the research, it was determined that there were positive significant relationships between psychological resilience and academic resilience, psychological resilience and academic achievement, and academic resilience and academic achievement variables. In addition, it was concluded that mathematics had a mediating effect on the relationship between psychological resilience and academic achievement. For a more detailed evaluation of the relations between variables in future research, qualitative studies or mixed design studies in which qualitative and quantitative methods are used together can be done.

Keywords:

Psychological resilience, Academic achievement, Academic resilience in mathematics, Mediator variable,

PDF

___

Açıkgöz, M. (2016). Çukurova üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile mizah tarzları ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi, Adana.
Abolmaali, K., Rashedi, M. & Ajilchi, B. (2014). Explanation of Academic Achievement Based on Personality Characteristics Psycho-Social Climate of the Classroom and Students’ Academic Engagement in Mathematics. Open Journal of Applied Sciences, 4, 225-233. http://dx.doi.org/10.4236/ojapps.2014.45022.
Akgül, A. (2005). Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri- SPSS uygulamaları, 3. Baskı, Ankara.
Alnabhan, M., Al-Zegoul, E. & Harwell, M. (2001). Factors related to achievement levels of education students at Mu’tah University. Assessment and Evaluation in Higher Education, 26 (6), 593–604.
Allan, J. F., McKenna, J., & Dominey, S. (2014). Degrees of resilience: Profiling psychological resilience and prospective academic achievement in university inductees. British Journal of Guidance & Counselling, 42(1), 9–25. https://doi.org/10.1080/03069885.2013.793784
Alva, S. A. (1991). Academic invulnerability among Mexican-American students: The importance of protective resources and apraisals. Hispanic Journal of Behavioral Science, 13(1), 18-34.
Arastaman, G., & Balci, A. (2013). Investigation of High School Students' Resiliency Perception in Terms of Some Variables. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(2), 922-928.
Ateş, B., & Sağar, M. E. (2022). Psikolojik danışman adaylarında akademik başarının yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık, bilişsel esneklik ve öz-yeterlik. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 1-9.https://doi.org/10.17556/erziefd.894637
Baron, R., & Kenny, D. (1986) The Moderator-mediator variable distinction in social psychological research: conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.https://doi.org/10.1037/0022-3514.51.6.1173.
Bittmann, F. (2021). When problems just bounce back: about the relation between resilience and academic success in German tertiary education. SN Social Sciences, 1(2), 65.
Block, J. H., & Block, J. (1980). The role of ego-control and ego-resiliency in the organization of behavior. In W. A. Collins (Ed.), Development of cognition, affect and social relations: The Minnesota symposia on child psychology (Vol. 13, pp. 39-101). Hillsdale, NJ: Erlbaum
Borman, G. D., & Overman, L. T. (2004). Academic resilience in mathematics among poor and minority students. The Elementary School Journal, 104, 177–195
Camadan, F., & Nur Kıraç, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlığının yordayıcısı olarak benlik saygısı ve çeşitli demografik değişkenlerin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi/Journal of Higher Education and Science, 10(2), 253-263. https://doi.org/10.5961/jhes.2020.387
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis fort he behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Cutter, S. (2016). Resilience to What? Resilience for Whom?. The Geographical Journal. 182. 10.1111/geoj.12174.
Den Hartigh, R. J., & Hill, Y. (2022). Conceptualizing and measuring psychological resilience: What can we learn from physics?. New Ideas in Psychology, 66.
Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
Durak, İ. (2021). Psikolojik sağlamlık ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide öz yeterliğin aracı etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 1175-1190.
Esquivel, G.B., Doll, B., & Oades-Sese, G.V. (2011) Introduction to the special issue: resilience in schools. Psychol Schools 48(7), 649–651
Finn, J. D., & Rock, D. A. (1997). Academic success among students at risk for school failure. Journal of Applied Psychology, 82, 221–234
Fletcher, D., & Sarkar, M. (2013). Psychological resilience: A review and critique of definitions, concepts, and theory. European Psychologist, 18(1), 12–23. https://doi.org/10.1027/1016-9040/a000124
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson
Gizir, C. A. (2004). Akademik sağlamlılık: Yoksulluk içindeki sekizinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına katkıda bulunan koruyucu faktörlerin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gizir, C. A. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113- 128.
Gürbüz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. Ankara: Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.
Gürgan, U. (2006). Grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin yılmazlık düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Hartley, M.T. (2011) Examining the relationships between resilience, mental health, and academic persistence in undergraduate college students. Journal of American College Health 59(7), 596–604. https://doi.org/10.1080/07448481.2010.515632
Hayes, A. F. (2018). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. Guilford Publications: New York.
İşcan, G. Ç., & Malkoç, A. (2017). Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin umut düzeylerinin başa çıkma yeterliği ve yılmazlık açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 120-127
Johnston-Wilder, S., & Lee, C. (2010). Mathematical resilience. Mathematics Teaching, 218, 38-41.
Jowkar, B., Kojuri, J., Kohoulat, C., & Hayat, A. A. (2014). Academic resilience in education: The role of achievement goal orientations. Journal of Advances in Medical Education and Professionalism, 2(1), 33-38.
Kapikiran, S., & Acun-Kapikiran, N. (2016). Optimism and psychological resilience in relation to depressive symptoms in university students: examining the mediating role of self-esteem. Educational Sciences: Theory and Practice, 16(6), 2087-2110. https://doi.org/10.12738/estp.2016.6.0107
Kaya, F., Peker, A., & Gündüz, B. (2016). Ortaokul öğrencilerinin psikolojik sağlamlığının eğitim stresi açısından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi. 11. 586-599.
Kooken, J., Welsh, M. E., Mccoach, D. B., Johnson-Wilder, S., & Lee, C. (2013). Measuring mathematical resilience: an application of the construct of resilience to the study of mathematics. In: American Educational Research Association (AERA) 2013 Annual Meeting: Education and Poverty: Theory, Research, Policy and Praxis
MacKinnon, D. P., Lockwood, C. M., & Williams, J. (2004). Confidence limits for the indirect effect: Distribution of the product and resampling methods. Multivariate Behavioral Research, 39, 99-128.
Mandleco, L.B. (2001). An organizational framework of conceptualizing resilience in children. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing,13(3).
Martin, A. (2002). Motivation and academic resilience: developing a model for student enhancement. Australian Journal of Education. 46. 34-49. 10.1177/000494410204600104.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2006). Academic resilience and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools, 43(3), 267-281.
Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American psychologist, 56(3), 227.
Masten, A., Best, K. M. & Garmezy, N. (1990). Resilience and development: Contributions from the study of children who overcome adversity. Development and Psychopathology, 2(4), 425–444.
Masten, A. S., & Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53(2), 205–220. https://doi.org/10.1037/0003-066X.53.2.205
Mwangi, C. N., Okatcha, F. M., Kinai, T. K., & Ireri, A. M. (2015). Relationship between academic resilience and academic achievement among secondary school students in kiambu county, Kenya. International Journal of School and Cognitive Psychology.
Novotný, J. S., & Kreménková, L. (2016). The relationship between resilience and academic performance at youth placed at risk. Československá psychologie, 60(6), 553.
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD), (2011). Against the odds: Disadvantaged students who succeed in school. Paris: OECD Publishing.
Öz, F., & Yılmaz, E B. (2009). Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: Psikolojik sağlamlık. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(3), 82-89.
Özgüven, İ. E. (2002). Bireyi Tanıma Teknikleri. Problem Yayınları, Ankara, s.349
Padesky, A.C. (2009). İdentify client strengths to build resilience, Center for kognitif therapy, California.
Pai, N., & Vella, SL. (2018). Can one spring back from psychosis? The role of resilience in serious mental illness. The Australian & New Zealand Journal of Psychiatry. 52(11),1093-1094.
Pekdemir, Ü., Yazıcı, H., Altun, F., & Tosun, C. (2019). Matematikte akademik yılmazlık ölçeği’nin Türk kültürüne uyarlanması. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 217-231.
Preacher, K. J., Rucker, D. D., & Hayes, A. F. (2007). Addressing moderated mediation hypotheses: Theory, methods, and prescriptions. Multivariate Behavioral Research, 42(1), 185-227.
Ricketts, S. N., Engelhard Jr., G., & Chang, M. L. (2015). Development and validation of a scale to measure academic resilience in mathematics. European Journal of Psychological Assessment, 33, 79-86
Rutter, M. (2006). Implications of resilience concepts for scientific understanding. Annals of the New York Academy of Sciences, 1094, 1-12.
Rutter, M. (2007). Resilience, competence, and coping. Child Abuse and Neglect, 31, 205-209.
Sağar, M. E. (2022). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlığı üzerinde çözüm odaklı grupla psikolojik danışmanın etkisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(1), 103-117. DOI: https://doi.org/10.19160/e-ijer.1034931
Sakız, H., & Aftab. R. (2019) Academic achievement and its relationships with psychological resilience and socio-demographic characteristics. International Journal of School & Educational Psychology, 7:4, 263-273, DOI: 10.1080/21683603.2018.1446372
Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.
Stainton, A., Chisholm, K., Kaiser, N., Rosen M, Upthegrove, R., &Ruhrmann, S. (2019). Resilience as a multimodal dynamic process. Early Interv Psychiatry 13, 725-32.
Stewart, M., Reid, G., & Mangham, C. (1997). Fostering children's resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12(1), 21-31. https://doi.org/10.1016/S0882-5963(97)80018-8.
Tezel, Z. E. (2021). Öğretmen adaylarının akademik motivasyonları ile akademik yılmazlıkları arasındaki ilişkide başarı yönelimlerinin aracılık rolünün incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Toprakçı, E. (2017). Sınıf yönetimi (3. baskı) Pegem Akademi.
Vella, S. L. C., & Pai, N. B. (2019). A theoretical review of psychological resilience: Defining resilience and resilience research over the decades. Archives of Medicine and Health Sciences, 7(2), 233.
Wang, Haertal, G., & Walgberg, H. (1994). Educational resilience in inner-city. In M. Wang & G. E (Eds.), Educational resilience in inner-city America: Challenges and prospects (pp. 45–72). Hillsdale: Lawrence Erlbaunm Associates.
Yavuz, H. Ç., & Kutlu, Ö. (2016). Investigation of the factors affecting the academic resilience of economically disadvantaged high school students. TED EĞİTİM ve BİLİM, 41(186). https://doi.org/10.15390/eb.2016.5497
Yıldırım, G. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin meslekten tükenmişlik ve psikolojik yılmazlık düzeyi ilişkisi. Electronic Turkish Studies, 11(14), 811- 826.
Yılmaz Börekçi, D. & Gerçek, M. (2018). "Resilience" kavramının sosyal bilimlerde türkçe kullanımları bağlamında değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30), 41-51.
Zhao, X., Lynch, J. G., & Chen, Q. (2010). Reconsidering Baron and Kenny: Myths and truths about mediation analysis. Journal of Consumer Research, 37, 197–206.
Zautra, A.J., Hall, J.S., & Murray, K.E. (2008). The Resilience Solutions Group. Resilience: A new integrative approach to health and mental health research. Health Psychol Review, 2, 41-64.
Zuill, Z. D. (2016). The relationship between resilience and academic success among Bermuda foster care adolescents (Doctoral dissertation, Walden University).