Diyanet İslam Ansiklopedisinin İslam Mezhepleri Tarihi ile İlgili Maddeleri Üzerine Bir Değerlendirme

İslam kültür ve medeniyetine dair Müslümanlar tarafından oluşturulan ilk sistemli ve kolektif ansiklopedi çalışması olan Diyanet İslam Ansiklopedisi, İslam Bilimleri açısından temel bir kaynak eser niteliğindedir. İslam’la ilgili ilim, tarih ve medeniyete ait 20.000’den fazla madde içeren eser; İslamî ilimlerin farklı disiplinleri açısından da önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Ansiklopedinin önemli bilgiler içerdiği disiplinlerden biri de İslam Mezhepleri Tarihi’dir. Bu disiplinle ilgili çok sayıda madde içeren eser, alanın uzmanları tarafından ilk başvuru kaynaklarından biri olarak kullanılmakta ve bu yönüyle takdir edilmektedir. Bununla birlikte diğer alanlarda olduğu gibi Mezhepler Tarihi alanı ile ilgili maddelerin de bir bütün olarak değerlendirilmesi ve bazı tespitlerde bulunulması önem arz etmektedir. Bu amaçla makalemizde Diyanet İslam Ansiklopedisi’nin Mezhepler Tarihi ile ilgili maddeleri; mezhep, fırka, kavram, eser ve şahıs gibi değişkenler üzerinden ele alınacak ve karşılaştırmalı bir yaklaşımla eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Böylelikle Diyanet İslam Ansiklopedisi’nin Mezhepler Tarihi ile ilgili maddelerinin genel görünümünün ortaya çıkarılmasına ek olarak alanla ilgili mezhep, fırka, kavram, eser ve şahısların birlikte ve bir bütün halinde görülmesi amaçlanmaktadır.

An Evaluation of The Articles of The Diyanet Islamic Encyclopedia on The History of Islamic Sects

The Diyanet Islamic Encyclopedia is the first systematic encyclopaedia work created by Muslims on Islamic culture and civilization. This encyclopedia is a fundamental resource in terms of Islamic science. The work contains more than 20,000 articles related to Islam, science, history and civilization, and contains important information in terms of different disciplines of Islamic sciences. One of the disciplines that the encyclopedia contains important information is the History of Islamic Sects. The work containing numerous articles on this discipline is used and appreciated by field experts as one of the first reference sources. However, as in other fields, it is important to evaluate the articles related to the History of Sects as a whole and make some determinations. For this purpose, our article discusses the articles of the History of Sects of the Diyanet Islam Encyclopedia in the context of sect, concept, works and persons and these articles will be critically evaluated through a comparative approach. Thus, it is aimed to reveal the general view of the articles of Encyclopedia related to the History of The Sects and to see sects, concepts, works and individuals related to the field together and as a whole

___

  • - Akalın, İsa. “Hadîs İlmi Açısından Diyanet İslâm Ansiklopedisi’nin (DİA) Tahlili”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (SBArD), 13/25 (2015): 141-164.
  • - Altıntaş, F. Betül. “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisine Hadis Maddeleri Ekseninde Eleştirel Bir Yaklaşım”, Bilimname, 29/2 (2015): 295-310.
  • - Altıntaş, F. Betül. “Encyclopaedia Of Islam Three” Üzerine Editör Everett K. Rowson ile Bir Söyleşi”, Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 11/3 (2011): 205-212.
  • - Aykut, Ayhan. “Ansiklopedi”, DİA, 3: 217-227. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
  • - Bardakçı, M. Necmettin. “Diyanet İslam Ansiklopedisi “İbn Meserre” Maddesi Hakkında Bazı Düşünceler”, Arayışlar -İnsan Bilimleri Araştırmaları-, 2/3-4 (2000): 117-134.
  • - Furat, Ahmet Subhi. “Arap Edebiyatında İlk Ansiklopedik Eserler”, İslam Tetkikleri Dergisi, 7/1-2 (1978): 299-308.
  • - Köprülü, Orhan F. “İslâm Ansiklopedisinin Mahiyet ve Kıymeti”, Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi, 12/3 (Mayıs-Haziran 1973): 161-162.
  • - Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. I-XLIV, Ek-1, Ek-2.
  • - Yaman, Ahmet. “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA) Üzerinde Fıkıh Merkezli Eleştirel Bir Okuma”, S.Ü.İ.F.D, 10 (2000), 119-140.