Edebiyat Öğretmen Adaylarının Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutumları ve Bazı Değişkenlerle İlişkisi

Bu çalışmadaki amaç, edebiyat öğretmen adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumlarının tespit edilmesi ve bu durumun çeşitli değişkenlerle arasında ilişkinin olup olmadığının incelenmesidir. Araştırmada betimsel (survey) yöntemlerden tarama yaklaşımı içinde yer alan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi Pedagojik Formasyon Programına devam eden öğrenciler oluşturmaktadır. Bu kapsamda araştırma 2016-2017 bahar döneminde ilgili programa devam eden toplam 297 Türk Dili ve Edebiyatı bölümü öğrencisiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Yaralı (2015) tarafından geliştirilen “Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda edebiyat öğretmen adaylarının genel olarak özel gereksinimli bireylere yönelik olarak yüksek oranda olumlu tutumlara sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada edebiyat öğretmeni adaylarının özel gereksinimli bireylere yönelik tutumları, alt boyut bazında da incelenmiştir. Olumsuz tutum, duyarlılık ve beğeni alt boyutları cinsiyet, yaş, mezun olunan lise, baba ve anne eğitim durumu değişkenleri açısından incelenmiştir. Araştırma sonucunda hiçbir alt boyutta ilgili değişkenlere anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Dolayısıyla edebiyat öğretmeni adaylarının genel olarak özel gereksinimli bireylere yönelik tutumları, öğretmen adaylarının cinsiyet, yaş, mezun olunan lise, baba ve anne eğitim durumuna göre istatistiki açıdan anlamlı bir farklılığa neden olmamıştır. 

Attitudes of Literature Teacher Candidates Towards Individuals With Special Needs and Relation to Some Variables

The aim of this study is to determine the attitudes of literature teacher candidates towards individuals with special needs  and to examine whether this situation is related to various variables. In the study, the relational scan model included in the survey approach from the survey methods was used. Students, who continue to the Caucasian University Faculty of Education  Program of Pedagogical Formation, forms the Universe of research. In this context, the research was carried out with a total of 297 Turkish Language and Literature students who continue the related program in the spring semester of 2016-2017. " An Attitude Scale Towards Individuals With Special Needs" developed by Yaralı (2015) was used in the study. As a result of the research, it was determined that the literature teacher candidates generally have high positive attitudes towards the individuals with special needs. In addition, the attitudes of the literature teacher candidates towards individuals with special needs were also examined on the sub-dimension basis in the research. The negative attitude, sensitivity and liking subscales were examined in terms of gender, age, graduated high school, father and mother education status variables. As a result of the research, no significant difference was found in the related variables in any sub-dimension. Therefore, generally the attitudes of the literature teacher candidates towards individuals with special needs did not cause a statistically significant difference according to the sex, age, graduated high school, father and mother education status of the teacher candidates.

___

  • Aydın. O. (2000). Davranış Bilimlerine Giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 1027.332. Baykoç Dönmez, N. (2010). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim. (Editör: Baykoç, N.), Öğretmenlik Programları İçin Özel Eğitim (ss. 13-26). Ankara: Gündüz Yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem A Yayıncılık. Cüceloğlu, D. (2000). İnsan ve Davranışı, İstanbul, Remzi Kitabevi. Fishbein,M. ve Ajzen, i. (1975). Belief, attitude,intention,andbehavior:An introductionto theoryandresearch.MA: Addison-Wesley Gay, L.R., Airasian, P. (2000). Educational Research. New Jersey: Upper Saddle River,. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, Resmî Gazete, 18.1.2000/23937 Mük Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Özgür, İ. (2013). Engelli Çocuklar ve Eğitimi Özel Eğitim. Adana: Karahan Kitapevi. Özgüven, İ. E. (2002). Bireyi Tanıma Teknikleri. Ankara: Problem Yayınları. Özkan Yaşaran, Ö. (2009). Normal Gelişim Gösteren Öğrencilerin Özel Gereksinimli Bireylerin Sosyal Kabullerini Sağlamada Kaynaştırmaya Hazırlık Etkinliklerinin Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Phillips, S. L. (2003). Contributing Factors To Music Attitude In Sixth-, Seventh-, And Eighth-Grade Students. Doktora Tezi. Iowa Üniversitesi. Robbins, S. (1994) Örgütsel Davranışın Temelleri (Çev: Sevgi Ayşe Öztürk) Eskişehir ETAM Basım Yayın. Sarı H. ve Bozgeyikli, H. (2003). Öğretmen Adaylarının Özel Eğitime Yönelik Tutumlarının İncelenmesi: Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 183-204. Sünbül, A. M. (2001) Bir Meslek Olarak Öğretmenlik. Öğretmenlik Mesleğine Giriş. (Edit: Ö. Demirel-Z. Kaya) Ankara: Pegem Yayıncılık. Tavşancıl, E. (2002). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık Temizkan, M. (2008). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Yaz 2008, 6(3), 461-486 Türkçe Sözlük, (Erişim Tarihi 2017). http://www.tdk.org.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.59955f3dea48c5.65779513 Ülgen, G. Eğitim Psikolojisi, Kavramlar, İlkeler, Yöntemler, Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: Kurtiş Matbaası, 1997 Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. 2916 Sayılı Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu (1983), T.C. Resmi Gazete, 18192, 15 Ekim 1983. 573 Sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (1997), T.C. Resmi Gazete, 23011, 06 Haziran 1997.