16. YÜZYILDAN 18. YÜZYILIN ORTALARINA KADAR MARAŞ’TA EL SANATLARININ GELİŞMESİNE ETKİ EDEN FAKTÖRLER

Bir toplumun yaşam kültürünü kolaylaştıran ve üretime yönelik uğraş alanlarının başında gelen el sanatları; insanların ihtiyaçları doğrultusunda aktarımlar yoluyla çeşitlenerek, günümüze kadar gelişmiştir. Türk el sanatları Anadolu’da hakimiyet kuran devletlerin kültürel birikimlerini Osmanlıya taşıyarak zenginleşmiştir. Bu yapı içinde birçok medeniyetin izlerinin görüldüğü, topraklarında devletlerin hüküm sürdüğü Maraş coğrafi-tarihi özelikleri ve kültürel mirası, hammadde imkanları, mesleki kuruluşları ile el sanatlarının merkezlerinden biri olmuştur. Osmanlı döneminde Maraş’ta külekçilik, saraççılık, kalaycılık, oymacılık, tarakçılık, dokumacılık, bakırcılık, tenekecilik, dericilik, keçecilik gibi birçok alanda el sanatı faaliyeti sürdürülmüştür. Araştırma ile bu kadar geniş alanda ve çeşitlilikteki el sanatlarının Osmanlı dönemi Maraş’ında; gelişimine etki eden faktörler üzerinde durulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Maraş, El Sanatları, Aşiretler

PDF

___

KAYNAKÇA
ARIKAN M, (2003), “Osmanlıdan Günümüze Kahramanmaraş Ekonomisi Ve Ahilik”, Kasiad, Kahramanmaraş
ARLI M, (1981), “El Sanatlarının Gerileme Kaybolma, Ve Üretim Biçimlerinin Değişme Nedenleri İle Gelişme Ve Yaşatılmasına İlişkin Öneriler”, 1. Ulusal El Sanatları Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniv., Yayınları, İzmir
ATALAY B, (1973), Maraş Tarihi Ve Coğrafyası Üzerine, İstanbul
AYGAN, H, (2009), “1901-1903 Yılları Arasında Maraş Sancağı”, Maraş Tarihi Ve Sanatı Üzerine, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Kahramanmaraş
AYGAN H, (1995), 235 Nolu Maraş Şerriye Sicili, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Yüksek Lisan Tezi, Kahramanmaraş
BAKYRAKTAR H, (2004), 19. Yüzüyıl Halep Vilayetinin İtisadi Vaziyeti, Fırat Üniversitesi, Elazığ
Bedirhan Y, (2004), “Alaüddevle Döneminde Maraş’ın Sosyal Ekonomik Ve Kültürel Durumu” 1. Kahramanmaraş Sempozyumu, 6-8 Mayıs, Kahramanmaraş BERKES N, (1970), 100 Soruda Türkiye İktisat Tarihi, 2. Cilt, İstanbul
BEYAZIT Bekir S, (2008), Aşiretlerin İskânları, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş
BÜYÜKÇAPAR S, (1995), Kahramanmaraş’ta El Sanatları, Kahramanmaraş Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Ana dalı, Kahramanmaraş
C.K.Yaşar A, (1942), Araştırmacı Yazar (Emekli Öğretmen)
CEYLAN H, (2008), “Ahilerin Türkiye Selçukluları Ve Beylikleri Dönemi Türk Devlet Ve Toplum Hayatında Oynadıkları Roller”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, Ankara
CUİNET V, (2009) , “Asya Türkiye’sinde Maraş Sancağı, Seyahatname”, Tarih Coğrafya Kitaplarında Göre Maraş, Haz. Serdar Yakar, Yaşar Alparslan, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş
DAĞTAŞ L, (2007), Anadolu’da Dericilik, Dönence yayınları, İstanbul
DEDEOĞLU M,(1997), Kahramanmaraş Ekonomisi, Lazer Ofset, Ankara
DOĞAN A, (1999), “ XIX Yüzyılın İkinci Yarısında Maraş”, Selçuk Üniv. Sosyal Bilimler Ensts. Doktora Tezi, Konya
ELDEM V, (1994), Osmanlı İmparatorluğunun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, TTK Yay, Ankara
ELHALEBİ Kamil E, (2009), “Haleb’de Maraş”, Tarih Coğrafya Kitaplarında Gör Maraş, Haz. Serdar Yakar Yaşar Alparslan, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş
EMİRMAHMUTOĞLU S, (1946), Maraşı Sevenler Ve Güzelleştirme Derneği Yayınları, Ankara EYİCİL A, (2001), “ Kahramanmaraş İlinin Tarihçesi”, Ben Maraş’ı Böyle Gördüm, Yusuf Basımevi, Ankara
GÖKHAN İ, (2003), “Kayseri Ve Yöresinde Dulkadir Beyliği Hakimiyeti Ve Eserleri” 4. Kayseri Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri, Kayseri GÖKHAN İ, (2001), Başlangıçtan Günümüze Maraş Tarihi, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş
GÜNAY N, (2007) Maraş’ta Ermeniler ve Zeytun İsyanları, IQ Kültür Sanat Yayıncılık İstanbul
GÜNDÜZ T, vd, (2001), Kahramanmaraş DİA, C.24, TDY, İstanbul
GÜRBÜZ M, (2002), Kahramanmaraş merkez ilçenin beşeri ve iktisadi coğrafyası, Kahramanmaraş Valiliği Yayınları, Kahramanmaraş
İŞ BANKASI, KÜLTÜR SANAT DERGİSİ, (1991), Kahramanmaraş Özel Sayısı, Yıl 3, Sayı 10, Haziran, İstanbul
KAHRAMANMARAŞ İLİ ÇEVRE DURUM RAPORU, (2004), Kahramanmaraş Valiliği İl Çevre Ve Orman Müdürlüğü, Kahramanmaraş
KAPLAN K, (2004), Türkiye’de Kuyumculuk Ve Altın,İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul
KARABEKİROĞLU, Ş, (2008), Maraş’ın Yeniden Doğuşu, Fa Ajans, Kahramanmaraş
KARPUZ Emine, (2006), “Anadolu’da Kullanılan Bakır Kaplar Ve Osmanlı Dönemi Örnekleri”, Türkler Ansiklopedisi, Ankara
KOÇ Kemalettin, (2009), “Tarih Boyunca Maraş Şehrinin Gelişmesini Etkileyen Faktörler”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 21/
KUŞOĞLU M. Z , (1994), Dünkü Sanatımız Kültürümüz, İstanbul Ötüken Yayınları, İstanbul
MAHMUTOĞLU Saim E, (1963), “Bedestenler Şehri Maraş”, Türkiye Turizm Mecmuası, Sayı, 14, C.2, Ankara
MEYDAN LAROUSSE, (1992), Sabah Yayınları, C.6 İstanbul
ONAR E, (1984), Halk Kültürümüz, Mevsim yay., İstanbul
ONUK T, - Akpınarlı F, (2005), “Cumhuriyetten Günümüze El Sanatlarının Doğuşu, Gelişimi, Sosyal Kültürel Eğitim Ve Ekonomik, İlişkileri Bakımından Bugünkü Durumu Ve Geleceği”, El Sanatları, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Cilt 13, Ankara
ÖĞÜLMÜŞ S, (1995), “Kültür Ve Kişilik Üzerine” Sütçü İmam Dergisi, Sayı 6, Ankara
ÖNSOY R, (1988), Tanzimat Dönemi Osmanlı Sanayi Ve Sanayileşme Politikası, Türkiye İş Bankası Yayınları, Ankara
ÖZKARCI M, (2007), Türk Kültür Varlıkları Envanteri Kahramanmaraş 46, C:1, Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara
ÖZDEMİR A, (1995), “Yaşayan Maraş”, Teknik Eleman, Sayı 6, Kahramanmaraş
ÖZÖNDER H, (1993), “Türk El Sanatlarında Maraş’ın Yeri”, Madalyalı Tek şehir Kahramanmaraş Dergisi,Yıl 10, Sayı 10, Kahramanmaraş
SAMİ Ş, (1316), Kamus-Ul Alam, İstanbul Mihran Matbaası, İstanbul
SANTUR A, (2008) “Açık Hava Müzeleri İçerisinde Ahilik Ve Esnaf Kültürü”, C.2, Uluslar Arası Ahilik Sempozyumu Bildirileri
SOLAK İ, (2008), “16.Yüzyılda Maraş Şehri”, Maraş Tarihi Ve Sanatı Üzerine, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Kahramanmaraş
SÖYLEMEZ F, (2009), “18. Ve 19. Y.Y.da Maraş’ta Türkmen Aşiretleri” Maraş Tarihi Ve Sanatı Üzerine, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, Kahramanmaraş
SÜMER F, (1983), “Türklerde Atçılık Ve Binicilik” Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı 24, İstanbul
TANKUT, Hasan R, (2008), Maraş Yollarında, Ukde Yayınları, Kahramanmaraş
TEKİN Z, (1994), ”Deri” DİA,, C.9, İstanbulYAZICIOĞLU Y, ve Diğerleri, (1997), “Keçeden Yapılan El Sanatı Ürünlerinin Çağdaş Bir Yorumla Uyarlanması”, Türkiye’de El Sanatları Geleneği Ve Çağdaş Sanatlar İçindeki Yeri Sempozyumu, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara
Yeni Bir Yılın Eşiğinde Kahramanmaraş’ın Sosyo Ekonomik Yapısı, (2001), Kahramanmaraş Sanayi Ve Ticaret Odası, Kahramanmaraş YİĞİT A, (2006), Kültürel Değişim, Selamet Yayınları, İstanbul, 1984 Kahramanmaraş İli Çevre Durum Raporu, Kahramanmaraş Valiliği İl Çevre Ve Orman Müdürlüğü, Kahramanmaraş
YİNANÇ R, - Eli büyük M, (1989), Maraş Tahrir Defterleri, Ankara,
YURT ANSİKLOPEDİSİ, (1982), 5665-5666) (1982), “K. Maraş”, Cilt: VIII, İstanbul: Anadolu Yayınları İstanbul