Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Üretilen Elektrik Enerjisi Teşvik Yöntemlerinin İncelenmesi

Enerji ihtiyacımızı karşılarken yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanmak, çevresel sorunların azalmasını ve enerji üretimi için kullanılan kaynakların gelecek nesillere aktarılmasına imkân sağlamaktadır. Toplumların çevresel sorunlara ilgisinin artması, devletlerin enerji politikalarının şekillenmesine katkı sağlamış ve enerji verimliliği ile beraber yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak enerji üretimi konusunda yatırımlar hız kazanmıştır. Yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak elde edilen temiz enerjinin maliyetleri her ne kadar azalmışsa da fosil yakıtlarla karşılaştırıldığında hala pahalı bir teknolojidir. Maliyet yüksekliği dönüşüm hızını düşüren bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Bazı yenilenebilir enerji teknolojilerinin düşen maliyetleri fosil yakıtlarla enerji üretim maliyetlerine çok yakın olsalar da hala birçok teknoloji rekabet edebilecek seviyede değildir. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi Uluslararası kurumlarda, üye devletlerin ortak kararları ile fosil yakıtların düşük maliyetlerine karşı, yenilenebilir enerji üretim teknolojilerinin teşvik edilmesi kararları alınmış ve belli hedefler konulmuştur. Temiz enerji üretimi için ihtiyaç olan sermayenin salt devletler tarafından karşılanması yatırım hızını düşüren bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Yönetimler temiz enerjiye yatırım yapmak isteyen kişi ve kuruluşlara teşvikler sağlayarak enerji dönüşümünün mali yükünü paylaşma yöntemini benimsemiştir. Devletler coğrafi koşulları, ekonomik ve teknolojik altyapılarına bağlı olarak enerji üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş için farklı politikalar geliştirmektedir. Bu çalışmada farklı ülkelerde ve Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarının genel durumu ve bu kaynaklardan elektrik enerjisi üretimi için verilen teşvik yöntemleri incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yenilenebilir Enerji, Enerji Teşvikleri, Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Investigation of Incentive Methods for Electricity Produced from Renewable Energy Sources

Utilizing renewable energy resources to meet energy needs allows the reduction of environmental problems and the transfer of resources used for energy generation to future generations. The increasing interest of societies in environmental problems has contributed to form the energy policies of the states and investments in energy production by using renewable energy resources have accelerated. Although the costs of clean energy obtained from the renewable energy sources have decreased, it is still an expensive technology compared to fossil fuels. High cost is a factor that reduces the transformation rate. Although the decreasing costs of some renewable energy technologies are very close to the cost of generating energy from fossil fuels, many renewable energy technologies are still not at a competitive level. In the international institutions such as the United Nations and the European Union, decisions have been taken to encourage renewable energy generation technologies against the lower cost fossil fuel sources and certain targets have been set. The fact that the capital required to produce clean energy is met only by the states is a factor that reduces the investment rate. The administrations have adopted the method of sharing the financial burden of the energy transformation by providing incentives to individuals and organizations that want to invest in clean energy. States develop different policies for transition to renewable energy sources in energy production, depending on their geographical conditions, economic and technological infrastructure. In this study, the overall situation of renewable energy sources and incentives for electric energy production from these sources in different countries and in Turkey, has been discussed.

Keywords:

Renewable Energy, Energy Incentives, Energy Sources,

PDF

___

[1] O. Ellabban, H. Abu-Rub, F. Blaabjerg, “Renewable Energy Resources: Current Status, Future Prospects And Their Enabling Technology,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, c. 39, ss. 748-764, 2014.
[2] B. K. Bose, "Global Warming: Energy, Environmental Pollution, And The Impact Of Power Electronics," IEEE Industrial Electronics Magazine, c. 4, s. 1, ss. 6-17, 2010.
[3] M. Babiker, J.M. Reilly, H.D. Jacoby, “The Kyoto Protocol And Developing Countries,” Energy Policy, c. 28, s. 8, ss. 525-536, 2000.
[4] The Kyoto Protocol - Status of Ratification, UNFCCC Sites And Platforms. [Çevrimiçi]. Erişim: https://unfccc.int/process/the-kyoto-protocol/status-of-ratification Erişim Tarihi: 01.12.2019.
[5] D. Gielen, F. Boshell, D. Saygin, M.D. Bazilian, N. Wagner, R. Gorini, “The Role Of Renewable Energy In The Global Energy Transformation,” Energy Strategy Reviews, c. 24, ss. 38-50, 2019.
[6] EU, Directive 2001/77/EC on the Promotion of Electricity Produced from Renewable Energy Sources in the Internal Electricity Market, (27 Ekim, 2001). [Çevrimiçi]. Erişim: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32001L0077
[7] A. Acaravci, S. Erdoğan, “Environment and Economic Growth Nexus: An Empirical Analyses for Selected Countries,” Eskişehir Osmangazi University Journal of Economics and Administrative Sciences, c. 13, s. 1, ss. 53-64, 2018.
[8] EU, Directive 2009/28/EC On The Promotion Of The Use Of Energy From Renewable Sources And Amending And Subsequently Repealing Directives 2001/77/EC And 2003/30/EC. 5 Haziran, 2006. [Çevrimiçi]. Erişim https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX%3A32009L0028
[9] BP, Statistical Review of World Energy 2020 | 69th edition, [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.bp.com/content/dam/bp/business-sites/en/global/corporate/pdfs/energy-economics/statistical-review/bp-stats-review-2020-full-report.pdf
[10] Eurostat Statistics Explained, “Electricity Price Statistics,” [Çevrimiçi]. Erişim: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Electricity_price_statistics Erişim Tarihi: 06.12.2020.
[11] S. Jenniches, “Assessing The Regional Economic Impacts Of Renewable Energy Sources – A Literature Review,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, c. 93, ss. 35-51, 2018.
[12] S. Bell, “The Renewable Energy Transition Energy Path Divergence, Increasing Returns and Mutually Reinforcing Leads in the State-Market Symbiosis,” New Political Economy, c. 25, s. 1, ss. 57-71, 2020.
[13] Z. Ngadiron, N.H. Radzi, “Feed-In-Tariff And Competitive Auctions As Support Mechanism For Renewable Energy: A Review,” ARPN Journal of Engineering and Applied Sciences, c. 11, s. 14, ss. 8939-8946, 2016.
[14] M. Woerter, T. Stucki, S. Arvanitis, C. Rammer, M. Peneder, “The Adoption Of Green Energy Technologies: The Role Of Policies In Austria, Germany And Switzerland,” Green Energy, c. 14, s. 14, ss. 1192–1208, 2017.
[15] T.N. Sequeira, M.S. Santos, “Renewable Energy And Politics: A Systematic Review And New Evidence,” Journal of Cleaner Production, c. 192, ss. 553-568, 2018.
[16] A. Çelikkaya, “Dünyada Yenilenebilir Enerji Yatırımlarına Sağlanan Vergi Teşviklerinin Değerlendirilmesi,” Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 20, s. 1, ss. 357-384, 2018.
[17] A.J. Armstrong, J. Hamrin, “The Renewable Energy Policy Manual,” [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.oas.org/dsd/publications/Unit/oea79e/oea79e.pdf Erişim Tarihi: 10.12.2019.
[18] W. Saad, A. Taleb, “The Causal Relationship Between Renewable Energy Consumption And Economic Growth: Evidence From Europe,” Clean Techn Environ Policy, c. 20, ss. 127–136, 2018.
[19] Engin Özdemir, H. Emre Bağıran, “Güneş Enerjisinden Elektrik Üretiminde Ülkemizde ve AB Ülkelerinde Verilen Teşvikler”, Türkiye 12. Enerji Kongresi, Ankara, Türkiye, 2012.
[20] D. Maradin, L. Cerović, T. Mjeda, “Economic Effects of Renewable Energy Technologies,” Naše gospodarstvo/Our Economy, c. 63, s. 2, ss. 49–59, 2017.
[21] R. Sioshansi, “Retail Electricity Tariff And Mechanism Design To Incentivize Distributed Renewable Generation,” Energy Policy, c. 95, ss. 498-508, 2016.
[22] H. H. Yıldırım, “Yenilenebilir Enerji Yatırımlarındaki Teşviklerin Yatırım Performansları Üzerine Etkisi”, Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 4, s. 3, ss. 330-345, 2019.
[23] W. Strielkowski, E. Volkova, L. Pushkareva, D. Streimikiene, “Innovative Policies For Energy Efficiency And The Use Of Renewables In Households,” Energies, c. 12, s. 7, ss. 1392-1409, 2019.
[24] B.J. Kalkbrennera, J. Roosen, “Citizens Willingness To Participate In Local Renewable Energy Projects: The Role Of Community And Trust In Germany,” Energy Research & Social Science, c. 13, ss. 60–70, 2016.
[25] H. Kenneth, B.V. Mathiesen, I.R. Skov, “Full Energy System Transition Towards 100% Renewable Energy In Germany In 2050,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, c. 102, ss. 1-13, 2019.
[26] A. McCabe, D. Pojani, A.B.V. Groenou, “Social Housing And Renewable Energy: Community Energy In A Supporting Role,” Energy Research & Social Science, c. 38, ss. 110-113, 2018.
[27] J. Curtin, C. McInerney, B.Ó. Gallachóir, “Financial Incentives To Mobilise Local Citizens As Investors In Low-Carbon Technologies: A Systematic Literature Review,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, c. 75, ss. 534-547, 2017.
[28] R. Hannesson, “How Much Do European Households Pay For Green Energy?,” Energy Policy, c. 131, ss. 235-239, 2019.
[29] J. Horbach, C. Rammer, “Energy Transition In Germany And Regional Spill-Overs: The Diffusion Of Renewable Energy In Firms,” Energy Policy, c. 121, ss. 404–414, 2018.
[30] A. Ulusoy, C. Daştan, “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Vergisel Teşviklerin Değerlendirilmesi,” Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, c. 7, s. 17, ss. 123-160, 2018.
[31] M. Samancı, “Yenilenebilir Enerji Yatırımlarının Arttırılmasına Yönelik Vergisel Teşvikler: Türkiye ve Seçilmiş Bazı Ülkeler Arasında Karşılaştırma,” Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, c. 3, s. 1, ss. 55-69, 2020.
[32] Z. Ngadiron, N. H. Radzi, “Feed-In-Tariff And Competitive Auctions As Support Mechanism For Renewable Energy: A Review,” ARPN Journal of Engineering and Applied Sciences, c. 11, s. 14, ss. 8938-8946, 2016.
[33] F.Polzin, F. Egli, B. Steffen, T.S. Schmidt, “How Do Policies Mobilize Private Finance For Renewable Energy?-A Systematic Review With An Investor Perspective,” Applied Energy, c. 236, ss. 1249-1268, 2019.
[34] S. Abolhosseini, A. Heshmati, "The Main Support Mechanisms to Finance Renewable Energy Development," IZA Discussion Paper, Bonn, Germany, c. 8182, 2014.
[35] S. Şen, “Yenilenebilir Enerji Üretiminde Maliye Politikası Aracı Olarak Teşvikler: Seçilmiş Bazı Avrupa Ülkelerinin Deneyimleri,” Journal of Life Economics, c. 11, ss. 59-76, 2017.
[36] K. Neuhoff, N. May, J. Richstein, “Incentives For The Long-Term Integration Of Renewable Energies: A Plea For A Market Value Model, DIW Economic Bulletin,” Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung (DIW), c. 7, s. 46/47, ss. 467-476, 2017.
[37] E.R. Asensio, D.B. Diez, J. Juan, B. Peiró, A.P. Hoyos, A.C. Santos, “Review Of Wind Energy Technology And Associated Market And Economic Conditions In Spain,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, c. 101, ss. 415-427, 2019.
[38] K. Lancker, M.F. Quaas, “Increasing Marginal Costs And The Efficiency Of Differentiated Feed-In Tariffs,” Energy Economics, c. 83, ss. 104-118, 2019.
[39] A. Ülgen, “Yenilenebilir Enerji Kullanımını Teşvik Yolları Üzerine Bir Değerlendirme,” Yüksek Lisans Tezi, Temiz Tükenmez Enerjiler Anabilim Dalı, Hacettepe Üniv., Ankara, 2018.
[40] Danish Energy Agency, “Energistatistik 2018,” [Çevrimiçi]. Erişim: https://ens.dk/sites/ens.dk/files/Analyser/energistatistik_2018.pdf Erişim Tarihi: 14.12.2019.
[41] J. Curtin, C. McInerney, L. Johannsdottir, “How Can Financial Incentives Promote Local Ownership Of Onshore Wind And Solar Projects? Case Study Evidence From Germany, Denmark, The UK And Ontario,” Local Economy, c. 33, s. 1, ss. 40–62, 2017.
[42] Danish Energy Agency, “Danish Energy Model,” [Çevrimiçi]. Erişim: https://ens.dk/en/our-responsibilities/global-cooperation/danish-energy-model Erişim Tarihi: 15.12.2019.
[43] Danish Energy Agency, “Energy and Climate Politics,” [Çevrimiçi]. Erişim: https://ens.dk/en/our-responsibilities/energy-climate-politics Erişim Tarihi: 14.12.2019.
[44] Avrupa Birliği Komisyonu, “State aid: Commission approves €550 million Danish scheme to support electricity production from biomass installations”, [Çevrimiçi]. Erişim: https://ec.europa.eu/info/news/state-aid-commission-approves-eu550-million-danish-scheme-support-electricity-production-biomass-installations-2020-may-19_en Erişim Tarihi: 06.12.2020
[45] K. Wikberg, “Promotion in Denmark,” Legal Sources On Renewable Energy, 1 Haziran, 2019. [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.res-legal.eu/search-by-country/denmark/single/s/res-e/t/promotion/aid/premium-tariff-law-on-the-promotion-of-renewable-energy/lastp/96
[46] J. Curtin, C. Mclnerney, L. Johannsdottir, “How can financial incentives promote local ownership of onshore wind and solar projects? Case study evidence from Germany, Denmark, the UK and Ontario,” Local Economy, c. 33, s. 1, ss.40-61, 2018.
[47] UK Goverment, Digest of UK Energy Statistics-Dukes, (30 Temmuz, 2020). [Çevrimiçi]. Erişim https://www.gov.uk/government/statistics/electricity-chapter-5-digest-of-united-kingdom-energy-statistics-dukes
[48] Ofgem, “Feed-In Tariff (FIT) Rates,” [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.ofgem.gov.uk/environmental-programmes/fit/fit-tariff-rates Erişim Tarihi: 22.01.2020.
[49] Energypedia, “Renewable Energy Quota and Certificate Schemes,” [Çevrimiçi]. Erişim: https://energypedia.info/wiki/Renewable_Energy_Quota_and_Certificate_Schemes Erişim Tarihi: 09.12.2019.
[50] UK Goverment, Feed-In Tariffs: Get Money For Generating Your Own Electricity,” 3 Şubat, 2020. Erişim: https://www.gov.uk/feed-in-tariffs
[51] W. Eadson, M. Foden, “State, Community And The Negotiated Construction Of Energy Markets: Community Energy Policy In England,” Geoforum, c. 100, ss. 21-31, ISSN 0016-7185, 2019.
[52] UK Goverment, Feed-In Tariffs, 29 Temmuz, 2020. Erişim: https://www.fitariffs.co.uk/
[53] G. Maroulis, Renewable energy policy database and support, Legal Sources On Renewable Energy. 09 Ocak, 2020. [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.res-legal.eu/search-by-country/united-kingdom/tools-list/c/united-kingdom/s/res-e/t/promotion/sum/204/lpid/203
[54] Energy Charts, “Net public electricity generation in Germany in 2018,” [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.energy-charts.de/energy_pie.htm?year=2018 Erişim Tarihi: 15.12.2019.
[55] K. Hansen, B.V. Mathiesen, I.R. Skov, “Full energy system transition towards 100% Renewable energy in Germany in 2050,” Renewable and Sustainable Energy Reviews, c. 102, ss. 1-13, 2019.
[56] BMW, “Energiedaten: Gesamtausgabe, Bundesministerium Für Wirtschaft Und Energie,” Germany, 2012, [Çevrimiçi] ]Erişim: https://www.bmwi.de/Redaktion/DE/Downloads/Energiedaten/energiedaten-gesamt-pdf-grafiken.pdf?blob=publicationFile&v=40
[57] T. Sternkopf, “Germany Support schemes,” Legal Sources On Renewable Energy, [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.res-legal.eu/search-by-country/germany/summary/c/germany/s/res-e/sum/136/lpid/ 135 Erişim Tarihi: 15.12.2019.
[58] Y. Bayraktar, H. İ. Kaya, “Yenilenebilir Enerji Politikaları ve Rüzgâr Enerjisi Açısından Bir Karşılaştırma: Çin, Almanya ve Türkiye Örneği”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, c. 2. S. 4, ss. 1-18, 2016.
[59] T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, “Elektrik”, [Çevrimiçi]. Erişim: https://enerji.gov.tr/bilgi-merkezi-enerji-elektrik Erişim Tarihi: 01.12.2019.
[60] 5346 Sayılı Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik, Resmî Gazete, Sayı: 25819, 18 Mayıs 2005.
[61] T.C. Bakanlar Kurulu, (2013, Kasım 18), “5625 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı”, [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/12/20131205-8.htm Erişim Tarihi: 06.12.2020.
[62] Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üreten Tesislerde Kullanılan Yerli Aksamın Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik, Resmî Gazete, Sayı: 29752, 24 Haziran 2016.
[63] 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, Resmî Gazete, Sayı: 28603, 30 Mart 2013. [64] T.C. Bakanlar Kurulu, (2012 Haziran 12), “3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımı Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı”, [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2012/06/20120619-1.htm Erişim Tarihi: 06.12.2020
[65] T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, (2020 Ağustos), “Yatırım Teşvik Uygulamaları Sunumu”, [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.sanayi.gov.tr/destek-ve-tesvikler/yatirim-tesvik-sistemleri /md0103011615 Erişim Tarihi: 06.12.2020
[66] T.C. Kalkınma Bakanlığı, (2018), “11. Kalkınma Planı Enerji Üretiminde Yerli Üretim Çalışma Grubu Raporu”, [Çevrimiçi], Erişim https://sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/ EnerjiTeknolojilerindeYerliUretimCalismaGrubuRaporu.pdf] Erişim Tarihi: 06.12.2020
[67] O. Yılmaz, H. Hortunluoğlu, “Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Teşvikler ve Türkiye”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 2, s. 2, ss. 74-97, 2015.
[68] T. Sternkopf, “Turkey: Summary of support schemes,” Legal Sources On Renewable Energy, [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.res-legal.eu/search-by-country/turkey/single/s/res-e/t/promotion/aid/feed-in-tariff-7/lastp/207/ Erişim Tarihi: 15.12.2019.
[69] M. Ertürk, “The Evaluation Of Feed-In Tariff Regulation Of Turkey For Onshore Wind Energy Based On The Economic Analysis,” Energy Policy, c. 45, ss. 359-367, 2012.
[70] O. Lecuyer, P. Quirion, “Interaction Between CO2 Emissions Trading And Renewable Energy Subsidies Under Uncertainty: Feed-In Tariffs As A Safety Net Against Over-Allocation,” Climate Policy, c. 19, s. 8, ss. 1002-1018, 2018.
[71] TEİAŞ, (2019), “Türkiye’nin Yenilenebilir Kaynaklarına Ait Kurulu Gücünün Toplam Kurulu Güç İçindeki Payının Yıllar İtibariyle Gelişimi”, [Çevrimiçi] Erişim: https://webapi.teias.gov.tr/file/6ec2f3a6-6c02-4da8-ac5c-6659ae2f3ce2?download Erişim Tarihi: 06.12.2020.