Burcu ERGÜN YÜKSEL, Mustafa ÖZCAN, Elif OCAKLI

Türkiye Gönüllü Karbon Piyasaları’nın Değerlendirilmesi

Karbon piyasaları emisyon azaltım taahhütlerinin gerçekleşmesi için kullanılan ve yenilenebilir enerji kullanımını teşvik eden mekanizmalardan biridir. Bu çalışma kapsamında Türkiye’deki Gönüllü Karbon Piyasaları’nın durumu incelenerek piyasa hacmi analiz edilmiş, bu mekanizmanın kullanımının yaygınlaştırılması için öneriler sunulmuştur. Türkiye’de, 2005 yılından itibaren birçok yenilenebilir enerji projesi Gönüllü Karbon Piyasaları’nda işlem görmektedir. Buna karşılık, Gönüllü Karbon Piyasaları’nda kayıtlı santral kurulu gücü, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kurulu güç kapasitesinin altındadır. Türkiye’nin 2019 yılı yenilenebilir enerji kaynağı kurulu gücü 44.774,6 MW iken Gönüllü Karbon Piyasaları’nda kayıtlı yenilenebilir enerji projelerinin gücü 9.375,8 MW’dır. Kayıtlı projelerin 2020 yılı itibariyle emisyon azaltım miktarları toplamı 17,44 MtCO2 eşd.’dir. Mevcut durumda Gold Standart kullanılarak ihraç edilen sertifikaların yaklaşık %55’i itfa edilmiştir. Firmaların karbon emisyonlarını yönetmesi için gönüllü piyasaları kullanması teşvik edilmelidir. Bu teşvik, söz konusu firmaların çevresel sürdürülebilirliğe önem veren bir vizyona sahip olmalarını sağlayarak karbon nötre ulaşmalarını sağlarken, aynı zamanda gönüllü piyasaların da hacmini arttıracaktır.

Anahtar Kelimeler:

Gönüllü karbon piyasası, Karbon piyasaları, Sera gazı emisyonları, Sürdürülebilirlik

Evaluation of Voluntary Carbon Markets in Turkey

Carbon markets are one of the mechanisms used to realize emission reduction commitments and promote the use of renewable energy. Within the scope of this study, evaluation of the Voluntary Carbon Markets in Turkey has been made, the market volume has been analyzed and suggestions have been presented for scaling up of this markets. In Turkey, many renewable energy projects have been developed in Voluntary Carbon Markets since 2005. Nonetheles, renewable power plant capacity that is registered in the Voluntary Carbon Markets is below Turkey's renewable power capacity. In 2019, Turkey's renewable power capacity was 44,774.6 MW, and the registered renewable project capacity in Voluntary Carbon Markets was 9,375.8 MW. The total amount of emission reductions of registered projects as of 2020 is 17.44 MtCO2 eq. Approximately 55% of the certificates issued using the Gold Standard have been redeemed. Companies should be encouraged to use the voluntary carbon markets for managing their carbon emissions. This incentive will ensure that these companies have a vision that attaches importance to environmental sustainability, and achieve carbon neutrality, while at the same time increasing the volume of voluntary carbon markets.

Keywords:

Voluntary carbon market, Carbon markets, Greenhouse gas emissions, Sustainability,

PDF

___

[1] World Bank Group. (2020, May 27). State and Trends of Carbon Pricing 2020 [Online]. Available: https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/33809
[2] World Meteorological Organization. (2020, Mar 21). WMO statement on the state of the global climate in 2016 [Online]. Available: https://reliefweb.int/report/world/wmo-statement-state-global-climate-2016
[3] M. Narin, "Flexible mechanisms of the Kyoto Protocol: Emissions Trading," International Conference On Eurasian Economies, St. Petersburg, Russia, 2013, pp. 941-952.
[4] International Energy Agency. (2021, Mar 2). Global energy review: CO2 emissions in 2020 [Online]. Available: https://www.iea.org/articles/global-energy-review-co2-emissions-in-2020
[5] European Commission. (2021, Mar 4). European climate law [Online]. Available: https://ec.europa.eu/clima/eu-action/european-green-deal/european-climate-law_en
[6] Türkiye İstatistik Kurumu. (2021, 31 Mart). 1990-2019 Sera gazı emisyonları [Çevrimiçi]. Erişim: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=cevre-ve-enerji-103&dil=1
[7] Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2021, 30 Aralık). Paris Anlaşması [Çevrimiçi]. Erişim: https://iklim.csb.gov.tr/paris-anlasmasi-i-98587
[8] Climate Focus. (2019, Nov 29). Opportunities for Turkey under CORSIA final report 2019 [Online]. Available: https://www.climatefocus.com/publications/opportunities-turkey-under-corsia
[9] M. Öztürk ve A. Öztürk, "BMİDÇS'den Paris Anlaşması'na: Birleşmiş Milletler'in iklim değişikliğiyle mücadele çabaları," Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, c. 12, s. 4, ss. 527-541, 2019.
[10] A. Öztürk, U. Demirci ve M. F. Türker, "İklim değişikliği ile mücadelede karbon piyasaları ve Türkiye için bir değerlendirme," I. Ulusal Akdeniz Çevre ve Orman Sempozyumu, Kahramanmaraş, Türkiye, 2011, ss. 306-312.
[11] İ. Arı, "İklim değişikliği ile mücadelede emisyon ticareti ve Türkiye uygulaması," Uzmanlık tezi, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, Türkiye, 2010.
[12] H. Çetintaş ve K. Türköz, "İklim değişikliği ile mücadelede karbon piyasalarının rolü," Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c. 20, s. 37, ss. 147-168, 2017.
[13] N. Talu. (2020, 27 Mayıs). İklim değişikliği eğitim modülleri serisi 3 [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.iklimin.org/moduller/abpolitikalari.pdf
[14] S&P Global Platts. (2021, Nov 21). COP26 article 6 adoption opens door to billions of dollars of investment in Voluntary Carbon Markets [Online]. Available: https://www.spglobal.com/platts/en/about-platts/media-center/press-releases/2021/press-rel111521-cop26-article-6
[15] CDP Turkey. (2021, Nov 22). COP26’da neler oldu? [Çevrimiçi]. Erişim: https://cdpturkey.sabanciuniv.edu/tr/content/cop26da-neler-oldu
[16] H. Çelikkol ve N. Özkan, "Karbon piyasaları ve Türkiye perspektifi," Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 31, ss. 203-222, 2015.
[17] European Commission. (2021, Sep 10). EU Emissions Trading System (EU ETS) [Online]. Available: https://ec.europa.eu/clima/eu-action/eu-emissions-trading-system-eu-ets_en
[18] B. Yılmaz, "Enerji sektörünün geleceği: Karbon ticareti," Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, c. 29 s. 1, ss. 65-91, 2019.
[19] T. Ulusoy, "Emisyon ticareti ve karbon emisyonlarının firma değerine olan etkisi," Turkish Studies Social Sciences, c. 14, s. 4, ss. 1827-1840, 2019.
[20] F. Can, "Türkiye’de uygulanan ve gönüllü karbon piyasalarında faaliyette bulunan projelerin paydaş katılımı açısından değerlendirilmesi," Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, c. 3, s. 1, ss. 1-17, 2018.
[21] B. Cankır, D. Semiz and A. Aktas, "A comparative analysis of the standards used in voluntary carbon markets," Journal of Economics, Finance and Accounting, vol. 1, pp. 1-12, 2014.
[22] S. Chen, D. Marbouh, S. Moore, K. Stern, "Voluntary Carbon Offsets: an empirical market study," Social Science Research Network, Available at SSRN 3981914, 2021.
[23] N. Birinci, "Karbon fiyatlandırmasından elde edilen gelirlerin kullanımı ve etkinliği," Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 10, s. 19, ss. 155-179, 2020.
[24] M. Johnson, J. Perks, C. Downey De Oliveira, A. Townend, I. Trim, C. Sachweh, J. Zhang, F. Taşdan, E. Mert, ve I. Sahin, "Türkiye’de piyasa temelli emisyon azaltım politika seçeneklerinin değerlendirilmesi," Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye, Rap. ED61984-2, 2017.
[25] Dünya Bankası PMR Sekreteryası. (2021, Sep 5). Uygulamada emisyon ticareti, tasarım ve uygulama el kitapçığı [Çevrimiçi]. Erişim: https://pmrturkiye.csb.gov.tr/wp-content/uploads/2017/01/Uygulamada-Emisyon-Ticareti_TR.pdf
[26] A. Kossoy, G. Peszko, K. Oppermann, N. Prytz, N. Klein, K. Blok, L. Lam, L. Wong, B. Borkent, "State and trends of carbon pricing october 2015," World Bank and Ecofys, United States, Nov. 99533, 2015.
[27] G. Binboğa, "Uluslararası karbon ticareti ve Türkiye," Journal of Yasar University, c. 9, s. 34, ss. 5732-5759, 2014.
[28] European Environment Agency. (2021, Aug 05). EU Emissions Trading System data viewer [Online]. Available: https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/dashboards/emissions-trading-viewer-1
[29] Investing. (2022, 2 Mart). Karbon emisyonlari vadeli işlemleri [Çevrimiçi]. Erişim: https://tr.investing.com/commodities/carbon-emissions-historical-data
[30] Forest Trends. (2021, Sep 15). State of the Voluntary Carbon Markets 2021 [Online]. Available: https://www.forest-trends.org/publications/state-of-the-voluntary-carbon-markets-2021
[31] Gönüllü Karbon Piyasası Proje Kayıt Tebliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 28790, 09 Ekim 2013.
[32] Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2021, Aug 10). Gönüllü karbon piyasaları [Çevrimiçi]. Erişim: https://iklim.csb.gov.tr/gonullu-karbon-piyasalari-i-4391
[33] World Wide Fund for Nature. (2021, Sep 10). Türkiye, Avrupa Birliği yeşil mutabakatı’nı düşük karbonlu ekonomiye geçiş için bir fırsat olarak görmelidir [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.wwf.org.tr/?10722/Turkiye-Avrupa-Birligi-Yesil-Mutabakatn-dusuk-karbonlu-ekonomiye-gecis-icin-bir-frsat-olarak-gormeli
[34] Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı. (2022, 17 Şubat). Yanı başımızdaki dev pazar Avrupa Birliği [Çevrimiçi]. Erişim: https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/avrupa-birligi/yani-basimizdaki-dev-pazar-avrupa-birligi
[35] G. Şahin, M.A. Taksim ve B. Yitgin, "Effects of the european green deal on Turkey’s electricity market," Journal of Business Economics and Management Research, vol. 4, no. 1, pp. 40-58, 2021.
[36] European Parliamentary Research Service. (2022, Jan 24). EU carbon border adjustment mechanism: Implications for climate and competitiveness [Online]. Available: https://epthinktank.eu/2022/01/24/eu-carbon-border-adjustment-mechanism-implications-for-climate-and-competitiveness-eu-legislation-in-progress/
[37] D. Emil ve A. Bayülker, “Avrupa yeşil mutabakatı döngüsel ekonomi eylem planı türk iş dünyasına neler getirecek?,” Türk Sanayicileri ve İş insanları Derneği, Türkiye, Rap. T/2021-06/621, 2021.
[38] Türkiye İstatistik Kurumu. (2021, 31 Mart). TUİK websitesi [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.tuik.gov.tr/
[39] The Gold Standard. (2021, Mar 1). Gold Standard proje kayıt portalı [Online]. Available: https://registry.goldstandard.org/
[40] Verra. (2021, Mar 1). Verra proje kayıt portalı [Online]. Available: https://registry.verra.org/
[41] Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. (2021, 20 Şubat). Türkiye elektrik üretim istatistikleri [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.teias.gov.tr/tr-TR/turkiye-elektrik-uretim-iletim-istatistikleri