1913

Cami Mimarisi ve Ticari Fonksiyon İlişkisi, Akçakoca Cami Örneği

Ülkemizde uzun yıllar tartışma konusu olan cami meselesi, camilerde ilkesiz yaklaşım, modern cami, 20.yy. da cami mimarisi gibi konular bu çalışmada besleyici veriler olarak ele alınmıştır. Özellikle son yıllarda sıkça karşılaştığımız ve çoğumuzun deneyimleme fırsatı bulduğu cami altında dükkan oluşumunun bir örnek üzerinden incelenmesi bu çalışmanın ana konusu olmuştur. Seçilen örneklem Düzce’nin Akçakoca ilçesinde yer alan Akçakoca Merkez Camisidir. 1989 yılında temeli atılan ve 2004 yılında yapımı tamamlanan bu cami tarihi ve turistik açıdan bir değere sahip olan Akçakoca İlçesinin odak noktalarından biridir. Klasik Osmanlı camilerinde kullanılan merkezi kubbenin aksine bu camide köşegenlerden oluşan çokgen bir üst örtü kullanılmış olup yapıldığı döneme göre oldukça farklı bir mimariye sahiptir. 1989 yılında temeli atılan caminin bulunduğu yer daha önce dükkanların bulunduğu bir çarşı niteliğindedir. Caminin yapımına karar verildiğinde mevcut çarşı kaldırılarak zemin katında çarşı bulunan modern bir cami inşa edilmiştir. Cami tasarımı, zemin katını dükkânlar oluşturacak şekilde tasarlanmış olup özgün mimarisiyle kentin ilgi çeken yapılarından biri olmuştur. Bu çalışmada özgün bir mimariye sahip olan Akçakoca Merkez Caminin zemin katında tasarlanan dükkanların cami mimarisiyle ve yakın çevresiyle olan ilişkileri belirlenmiş ve sonuç bölümünde yeni yapılan camilerde tercih edilmeye başlanan cami altında dükkan konusuna da öneriler getirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Cami, Ticaret, Dükkan, Market

Mosqque Architecture and Commercial Function Relations, Akçakoca Mosque Example

The subject of the mosque, which is the subject of debate for many years of our country, is the unprincipled approach in mosques, modern mosque, 20th century. issues such as mosque architecture were dealt with as nutritious data in this study. The main subject of this study was the examination of the formation of “shop under the mosque, which we often encountered in recent years and many of us had the opportunity to experience. The selected sample is the Akçakoca Central Mosque in Akçakoca, Düzce. This mosque, whose foundation was laid in 1989 and completed in 2004, is one of the focal points of Akçakoca, which has a historical and touristic value. Contrary to the central dome used in the classical Ottoman mosques, this mosque has a polygonal top cover made of diagonal diameters and has a quite different architecture compared to the time it was built. The mosque, whose foundation was laid in 1989, is a bazaar with shops. When it was decided to build the mosque, the existing bazaar was removed and a modern mosque was built on the ground floor with a bazaar. The mosque design has been designed to form the ground floor shops and has become one of the interesting structures of the city with its original architecture. In this study, the architecture of the shops designed on the ground floor of the Akçakoca Central Mosque, which has a unique architecture, has been determined with the mosque architecture and its close surroundings.

Keywords:

Mosque, Trade, Shop, Market,

PDF

___

[1] M. Güler, İ. Aktuğ, Kolay, “12. Yüzyıl Anadolu Türk Camileri”, İTÜ Mimarlık Planlama Tasarım Dergisi, c. 5, s.2, ss. 83-90, 2006.
[2] A. Salimi, “İslam Ülkelerinde Çağdaş Mimarisi Sorunsalı,” Yükseklisans tezi, Mimarlık Anabilimdalı, Yakındoğu Üniversitesi, Lefkoşa, 2013.
[3] Ş. Kocagöz, “Rüküş Camileri Gördükçe Biz Seni Hatırlarız,” Mimarlık Dekorasyon Dergisi, c. 1, ss. 57-61, 1969.
[4] M. Dural, “Çağdaş Cami Mimarisinde Kubbe Ögesinin Algısal Etkisinin Mimari Eğitim Seviyesine Göre Farklılaşması,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2017.
[5] E. Gürsoy, “Günümüz Cami Mimarisinde İlkesiz Yaklaşım,” SDÜ Fen Edebiyat Dergisi, ss. 239-253, 2013.
[6] M. Güler, “Cumhuriyet Dönemi Özgün Cami İnşası-Tasarım Problemi” Çağımızda Cami Mimarisinde Arayışlar Uluslararası Sempozyumu, Giresun, 2016.
[7] K.K. Eyüpgiller, “Türkiye’de 20. Yüzyıl Cami Mimarisi, Mimarlık Dergisi, ss. 331-340, İstanbul, 2006.
[8] G. Cantay, “Mercan Ağa Camii Külliyesi ve Kapalı Çarşı” Restorasyon Yıllığı Dergisi, S, 12 ss 56-69, Ankara, 2016.
[9] G. Cantay, “16.Yüzyıl Külliyelerinin Şehirlerin Tarihi Topografyasını Belirlemesi”, Prof.Dr. Yılmaz Önge Armağanı, Konya, s.75-78, 1993. [10] G. Cantay., “ İstanbul’un Tarihi Topografyası”, Tarihi ve Kültürü ile Eyüp Sultan Sempozyumu III. s.s 86-93, İstanbul, 28-30 Mayıs 1999.
[11] G. Cantay.,”İstanbul’un Tarihi Topografyası ve Haliç”, Dünü ve Bugünü ile Haliç Sempozyum Bildirileri ,ss.1-14, İstanbul, 22-23 Mayıs 2003.
[12] G. Cantay., “ Fatih Külliyesi Camii 2007-2012 Onarımının Kitabı”, ss.İstanbul, 2016.
[13] E.Hakkı Ayverdi., “Osmanlı Mi’marisinde Fatih Devri (855-886/1451-1481)” C.3, ss.453-455, İstanbul, 1989.
[14] G. Cantay, “Anadolu’da Osmanlı Devri Kervansaraylarının Gelişmesi”, İ.Ü.E.F.Türk ve İslâm Sanatı Kürsüsü Doktora Tezi, İstanbul, 1974.
[15] Akçakoca Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Akçakocanın Tarihi. http://www.turizm.duzce.edu.tr/Sayfa/1668/akcakocanın-tarihi. 2019.
[16] Riyazus Salihin, 1074 nolu hadis, Buhari Salat 83