TÜRKİYE'DE SAĞLIK-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ
Beşeri sermaye teorisindeki gelişmeler, beşeri sermaye bileşenlerinden sağlığın ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin araştırıldığı çalışmalara popülerlik kazandırmıştır. İktisat yazınında sağlığın ekonomik büyüme üzerindeki olumlu etkilerini kantitatif olarak ortaya koyan çok sayıda uygulamalı çalışma yapılmış ve bu çalışmalarda elde edilen bulgular ülkeleri sağlık alanında daha fazla kaynak ayırmaya teşvik etmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’de 1967-2010 yılları arasında sağlığın ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaç edinilmiştir. Çalışmanın bulguları; sağlık personeli başına düşen hasta sayısından ve sağlık kurumlarına ait yatak sayısından reel GSYH’ye doğru tek yönlü bir ilişki olduğunu, hastane sayısından reel GSYH’ye ise %10 anlamlılık seviyesinde benzer bir ilişki olduğunu göstermektedir. Doğumda yaşam beklentisinden reel GSYH’ye doğru ise bir nedensellik ilişkisi belirlenememiştir. Ekonometrik analizde temsili sağlık değişkenlerinin hepsinin birlikte reel GSYH’nin Granger nedeni olduğu da görülmüştür. Ancak buradaki nedensellik ilişkisinin temsili sağlık değişkenlerinden reel GSYH’ye doğru ve tek yönlü olduğu sonucuna ulaşılmıştır
Anahtar Kelimeler:
Sağlık, Sağlık Harcamaları, Ekonomik Büyüme, Türkiye
TÜRKİYE'DE SAĞLIK-EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ
With the developments in the theory of human capital, the studies investigating the effects of health on economic growth by adopting the human capital components has come in to prominence. In economics literature, a large number of applied studies have been conducted that demonstrates the positive effects of health on economic growth and the findings of these studies has encouraged countries to devote more resources to the field of health. In this study, it is aimed to determine the effect of health on economic growth between the years of 1967-2010. According the findings of the study; there is a one way causal relationship from the number of patients per health care providers, number of beds of health care institutions to real GDP. Similarly, there is a one way relationship from number of hospitals to real GDP in %10 significance level. A causal relationship between life expectancy and the real GDP couldn’t be found. In econometric analysis, it has been found that overall proxy health variables Granger cause economic growth. However, this causality is one way causality from proxy variables to real GDP
Keywords:
-,
___
- AK, R. (2012). “The Relationship Between Health Expenditures and Economic Growth: Turkish Case”,
- International Journal of Business Management and Economic Research, 3(1): 404-409. BELEK, İ. (2009). Sağlığın Politik Ekonomisi: Sosyal Devletin Çöküşü. İstanbul: Yazılama Yayınevi.
- ÇETİN, M. ve ECEVİT, E. (2010). “Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri
- Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2): 166-182. DAĞDEMİR, Ö. (2009). “Sağlık ve Ekonomik Büyüme: 1960-2005 Döneminde Gelişmekte Olan Ülkelerde Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Karşılıklı İlişkinin Analizi”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64(2): 75-96. DOLADO, J. http://www.eco.uc3m.es/~jgonzalo/cointegration.pdf (Erişim: 27.08.2012). GONZALO,
- LIBANIO, G. A. (2005). “Unit Roots in Macroeconomic Time Series: Theory, Implications, and Evidence”, Nova
- Economia Belo Horizonte, 15(3): 145-176. MEHRARA, M. ve MUSAI, M. (2011). “Health Expenditure and Economic Growth: An ARDL Approach for the Case of Iran”, Journal of Economics and Behavioral Studies, 3(4): 249-256. F. (1999). “Cointegration”,
- MOHAMMADI, T., MALEKI, B. ve GASHTI, H. P. (2012). “The Effect of Government Expenditure Composition on Economic Growth: Evidence on ECO Countries”, Economics and Finance Review, 2(5): 14.
- ODRAKIEWICZ, D. (2012). “The Connection between Health and Economic Growth: Policy Implications Re
- Examined”, Global Management Journal, 1(2): 65-76. ODUBUNMI, A. S., SAKA, J. O. ve ODE, D. M. (2012). “Testing the Cointegrating Relationship between Health
- Care Expenditure and Economic Growth in Nigeria”, International Journal of Economics and Finance, 4(11): 99- OECD STATISTICS DATABASE (2013). “Health Status”, http://stats.oecd.org/ (Erişim: 06.03.2013).
- OGUNDIPE, M. A. ve LAWAL, N. A. (2011). “Health Expenditure and Nigerian Economic Growth”, European
- Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 30: 125-129. PRADHAN, R. P. (2011). “Effects of Health Spending on Economic Growth: A Time Series Approach”, Decision, 38(2): 68-83.
- TABAN, S. (2006), “Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi”, Sosyoekonomi, 2: 31
- TIRAŞOĞLU, M. ve YILDIRIM, B. (2012), “Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık Harcamaları ve Ekonomik
- Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 2(2): 111-117. TÜİK (2013), “Sağlık İstatistikleri”, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=6 (Erişim: 06.03.2013).
- YERDELEN TATOĞLU, F. (2011), “The Relationships between Human Capital Investment and Economic Growth:
- A Panel Error Correction Model”, Journal of Economic and Social Research, 13(1): 75-88. ZIVOT, http://www.msi.co.jp/splus/products/addon/fm/fmman.pdf (Erişim: 23.08.2012). J. (2002), “Modelling Financial Time Series with S-PLUS”,
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1999
- Yayıncı: Dumlupınar Üniversitesi Rektörlüğü