Naciye GÖKÇE, Meltem KÖYLÜ KESKİN, Tülay TELLİOĞLU

TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİ'NDE UYGULANAN DENETİM SİSTEMİ VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ÖRNEĞİ

Çalışmanın konusunu Türk Silahlı Kuvvetlerinin yürürlükteki mevzuata göre yapılan iç denetim ile uluslararasıstandartlar çerçevesinde Sayıştay tarafından yapılan dış denetim oluşturmaktadır. Türk Silahlı Kuvvetlerindeki bir ya da iki yıliçin atanan subay iç denetçilerin, denetim görevlerini bitirmesini takiben denetlediği birimin başındaki komutanın emrinde yenigörevine başlama ihtimali vardır. Bu yüzden, iç denetim sırasında bağımsız davranamayabilirler. Çalışmanın metodu literatürtaraması biçimindedir. Bu çalışma, bağımsız bir iç denetim hizmeti için Amerika Birleşik Devletlerinin ordu iç denetimindekullandığı ordu denetim ajansını örnek olarak göstermekte ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde objektif ve bağımsız bir iç denetimsağlayacak bir model önermektedir.

THE AUDIT SYSTEM APPLIED IN TURKISH ARMED FORCES AND USA SAMPLE

The subject of this study is the internal audit which is implemented according to current regulations of TurkishArmed Forces and external audit which is carried out by Turkish Court of Accounts according to international standarts. Internalauditors are appointed by Turkish Armed Forces among military officers for internal auditing for one or two years. There is aprobability that after completing their audit mission, the military officers may work under the commander of the unit which theyaudited previously. Therefore, they may not act independently during their auditing mission in the army. The method of this studyis literature review. This study gives the US Army Audit Agency as an example for independence one internal auditing service,and proposes a model which provides an objective and independent internal auditing in Turkish Armed Forces.

PDF

___

Aktel, M., Kerman, U., Altan, Y., Lamba, M., Burhan, O. (2013) Türkiye İçin Yeni Bir Denetim Modeli Kamu Denetçiliği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9), 29-33.
Alptürk, G. (1991). Amerikan Sayıştayı ve Performans Denetimi. Sayıştay Dergisi, Sayı:4 (Özel Sayı), 43-55.
Altay, U. (2011). Türkiyede Askeri Harcamaların Denetiminde Yeni Sayıştay Kanununun Getirdiği Açılımlar, Dış Denetim Dergisi, Ocak-Şubat-Mart, 301.
Altındal, H. (2010). Türk Silahlı Kuvvetlerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi Adına Sayıştay Tarafından Denetimi:Değişen Anayasa Ve Yasal Düzenlemeler Çerçevesinde Bir Değerlendirme. Sayıştay Dergisi Sayı:79, 7-15.
Binici, Ş. (2010). Savunma Harcamalarının Sayıştay Denetiminde Karşılaştırmalı Bir Analiz: Türkiye, ABD, Fransa ve Almanya Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Binici, Ş.ve Türkyener C.M.(2010). Askeri İhalelerin Sayıştay Denetimi, Dış Denetim Dergisi, Ekim-Kasım-Aralık, 102-103.
Çelikay, Ş. (2014). Türkiyede İç Denetimin Kamu ve Özel Sektör Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması, MÖDA V, 1, 122- 123.
Dinç, E. ve Gerekan, B. (2008). İç Denetim Hizmetlerinin Dışarıdan Satın Alınması Kararını Etkileyen Faktörler ve Bazı Nitelikler Açısından Farklılıkların Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,13 (3), 67-88.
Eski, S. (2004). Türk Silahlı Kuvvetleri Sosyal Tesislinde Muhasebe Ve Denetim Organizasyonu. (Yayınlanmış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Göksu, H.T. (2010). Savunma Harcamalarının Denetimi:Teorik Gerekçe ve Türk Sayıştayının Normatif Konumu. Sayıştay Dergisi, Sayı:76, 47-61.
Güler, C. (2010). Kamuda Yeni Denetim Sistemi: İç Denetim. Dış Denetim Dergisi, Sayı:3, 145-153.
Gürkan, N.Z. (2009). Türk Kamu Mali Yönetiminde İç Denetim ve İç Denetim Algısı. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Köse, Ö. (2007). Dünya da ve Türkiyede Yüksek Denetim. Ankara: 145.Yıl Yayınları.
Milli Savuna Bakanlığı 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu İstisnalar (3.B) Mal ve Hizmet Alımları Yönergesi (2009). Ankara:Genelkurmay Basımevi.
Millî Savunma Bakanlığı Denetleme ve Değerlendirme Yönergesi (2006). MSY 187-3(B).
Milli Savunma Bakanlığı Hesap Teftiş Yönetmeliği (2002), Resmi Gazete Sayısı: . 24907.
Millî Savunma Bakanlığı İç Denetim Yönergesi (2010), MSY 187- İç Dnt., Ankara: Genelkurmay Basımevi.
Özeren, B. (2006). INTOSAI: Kamu Kesimi İç Kontrol Standartları Rehberi.
Parlak, M. ve Parlak Z. (2014). Sayıştay Denetçilerinin İlgili Algıları, Beklentileri ve Görüşleri Üzerine Bir Anket Çalışması. Sayıştay Dergisi Sayı:92, 10.
Wilson, J. D.ve Root, S. J. (1989), Internal Auditing Manual, Second Edition. New York: Macmilan.
26.12.2007 tarihli 26738 sayılı Resmi Gazete
26.12.2012 tarihli 28509 sayılı Resmi Gazete (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca Bağımsız Denetim Yönetmeliği)
832 Sayılı Sayıştay Kanunu
926 numaralı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu
5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
http://www.byegm.gov.tr (e.t. 26.02.2015). (T.C.Başbakanlık BasınYayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü)
http://www.sayistay.gov.tr/yayin/yayin2.asp?id=125 (e.t.25.02.2015)
http://en.wikipedia.org/United_States_Army_ Audit_Agency (e.t. 2012)
http://www.hqda.army.mil/aaaweb/ career.htm (e.t. .2012).
http://www.hqda.army.mil/.../USAAA_Strategic (e.t 2012).