Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye'de yerel yönetimlerin yasal ve yapısal dönüşümü

Bu çalışmanın amacı, Türk yerel yönetimlerinin ortaya çıkışında önemli olan etmenleri ortaya koyarak, mevcut yapısal durumun daha iyi analiz edilmesini sağlamak, yapılacak yeni yasal düzenlemelere tarihi gerçeklerin ışığında bakabilmektir. Bu amaçla, bu çalışmada, modern anlamda Türk yerel yönetimlerinin ortaya çıkışı tarihi süreç içerisinde ele alınmaktadır. Öncelikle, Tanzimat öncesi Osmanlı Devletinde yerel hizmetlerin nasıl ve hangi görevliler ya da merciler tarafından yürütüldüğü ele alınarak incelenmektedir. Türk yerel yönetimlerinin ortaya çıkış nedenleri, Tanzimat döneminin koşulları içerisinde ele alınmakta ve batıda yerel yönetimlerin ortaya çıkış nedenleri ile karşılaştırılmaktadır. Böylece, Türk yerel yönetimlerinin batılı yerel yönetimlerden farkı ve merkezi yönetim karşısında yerel yönetimlerin yasal ve yapısal konumu ortaya konulmaya çalışılmaktadır.

The legal and structural transformation of local goverment in Turkey from tanzimat to the republic

The aim of this study is to provide the analysis the existing and to focus on the new legal regulations under the light of historical realities by displaying the prominent factors in emerging the Turkish local governments. For this reason, in this study, the emergence of Turkish local governments will be under the historical process. Firstly, pre- Tanzimat period in Ottoman State, how the local sevices and by which actors had been performed will be analyzed. The reasons of the emergence of Turkish local governments has been treated under the conditions of Tanzimat period and compared with the reasons of West. Thus, the difference of Turkish local government with western ones the legal and structural place of local governments against the central government has been determined.

___

  • Al, Hamza.(1998). “Kadı’dan Şehremini’ne Belediyelerin Kuruluşu: Altıncı Daire-i Belediyye”, Davut Dursun, Hazma Al (ed.), Türkiye’de Yönetim Geleneği, İlke Yayınları, No:24, İstanbul, ss.105-114
  • Aytaç, Fethi.(1998). Açıklamalı Belediye Kanunu, 6.Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara 1998,
  • Dursun, Davut.(1998). “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Doğuşu ve Siyasi/İdari Gelişme”, Davut Dursun, Hazma Al (ed.), Türkiye’de Yönetim Geleneği, İlke Yayınları, No:24, İstanbul, ss.93-104
  • Eryılmaz, Bilal.(1992). Tanzimat ve Yönetimde Modernleşme, İşaret Yayınları, İstanbul,
  • Eryılmaz, Bilal.(1997). Yerel Yönetimlerin Yeniden Yapılanması, Birleşik Yayıncılık, İstanbul,
  • Eryılmaz, Bilal.(2000). Kamu Yönetimi, Erkan Matbaacılık, İstanbul,
  • Görmez, Kemal.(1997). Yerel Demokrasi ve Türkiye, Vadi Yayınları, Ankara,
  • Hill, Dilys, M., (1974). Democratic Theory and Local Government, London .
  • Kavruk, Hikmet.(2004). Köy ve Mahalle: Yerleşim ve Yönetim Birimi, Odak Yayınevi, Ankara,
  • Keleş, Ruşen ve Yavuz, Fehmi(1989). Yerel Yönetimler, Genişletilmiş 2.Baskı, Turhan Kitapevi, Ankara,
  • Keleş, Ruşen.(2000). Yerinden Yönetim ve Siyaset, Cem Yayınevi, Genişletilmiş 4. Basım, İstanbul,
  • Ortaylı, İlber.(1978). “İmparatorluk Döneminde Mahalli İdarelerin ve Belediyeciliğin Evrimi” Ergün TÜRKCAN(ed.) Türkiye’de Belediyeciliğin Evrimi (Birinci Kitap), Türk İdareciler Derneği Yayını, Ankara,
  • Ortaylı, İlber.(1979). Türkiye İdare Tarihi, TODAİE Yayını, No:180, Doğan Basımevi, Ankara,
  • Ortaylı, İlber.(1985). Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yönetim Geleneği, Hil Yayınları, İstanbul,
  • Ortaylı, İlber.(2000). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri(1840-1880), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,
  • Bennett, Hadyn.(2000). “Employee Commitment: The Key to Absence Management in Local Goverment”, Leadership&Organization Development Journal, 23/8, ss.430-441
  • Çadırcı, Musa.(1993). “Osmanlı Döneminde Yerel Meclisler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 5, ss.3- 12
  • Ortaylı, İlber.(1973). “Türk Belediyesinin Denetim Yetkisinin Tarihi Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu” , Amme İdare Dergisi, Cilt 6, Sayı 4, ss.14-24
  • Ortaylı, İlber.(1976). “Osmanlı Kadı’sının Taşra Yönetimindeki Rolü Üzerine”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt 9, Sayı:1, ss.95-107
  • Ortaylı, İlber.(1982). “Osmanlı İmparatorluğunda İdari Modernleşme ve Mahalli İdare Alanındaki Gelişmeler”, İdare Hukuku ve İlimler Dergisi (İHİD) , Sarıca’ya Armağan,Yıl:3 Sayı:1-3, ss.137-148
  • Ortaylı, İlber.(1995). “Devraldığımız Miras”, Yeni Türkiye, Yönetimde Yeniden Yapılanma Özel Sayısı, Yıl:1, Sayı:4, ss.552-558
  • Seyitdanlıoğlu, Mehmet.(1999). “ “Yerel Yönetim Metinleri XlX”: Dersaadet Belediye Kanunu ve Getirdikleri”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 8, Sayı:4, ss.157-171
  • Türe, Fatih.(2000). “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Kökeni: Osmanlı İmparatorluğu’nda Yerel Yönetimler”, Yerel Gündem, Yıl:2, Sayı:5, ss.34-41