“PSYKHE İLE EROS” MİTİNİN YAPISAL ÖZELLİKLERİNİN GÖSTERGE BİLİMSEL YANSIMALARI

Olay ya da olayların anlatma eylemi üzerine kurulu şekilde sunulduğu her türlü metin anlatı olarak tanımlanmaktadır. Bu açıdan bir anlatı olarak değerlendirebileceğimiz “Psykhe ile Eros” miti, geçmişten günümüze başta popüler kültür olmak üzere sanat, moda, resim, yazın gibi birçok uygulama alanında etki düzeyi bakımından kuşatıcı, şekillendirici ve doğal olarak da yönlendirici bir işlev üstlenmiştir. Bu bakımdan bu mitin anlam üretim sürecinin temel anlam ağından, edimlerin somutlaştığı sözdizimsel boyuta, oradan da figüratif unsurlara doğru olan yolculuğunun tam tersi bir izlekte gerçekleştirilecek yatay ve dikey eksenli deneysel okumalarla çözümlenmesi, etki düzeyinin anlaşılması açısından son derece önemlidir. Bu tür bir okumada metnin gösterilen boyutundaki anlam çevreninden çok, anlam üretim eksenini merkeze almak amaçlandığından bu çalışmada gösterge bilimi merkezli çözümleme gerçekleştirilmiştir. Metin bir yığın olarak değil, bir bütün olarak değerlendirilmiş ve temel bileşenler merkeze alınarak, bu bileşenlerin yatay ve dikey eksende oluşturduğu yapısal ve anlamsal ilişkiler ağına odaklanılmıştır. Ele alınan metin iyi ile kötünün, sevgi ile nefretin, ölümsüz ile faninin artsüremsel mücadelesinin abideleşmiş öğretisidir. Gerçekleştirilen çözümleme deneysel nitelikte bir okumayı yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Anlatı, Yazın, Gösterge Bilimi, Mit, Halk Bilimi, Psykhe

PDF

___

Akerson, F. E. (2005). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Multilingual.
Aktaş, Ş. (1998). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ.
Barthes, R. (2005). Göstergebilimsel Serüven (Çev. Mehmet Rifat - Sema Rifat). İstanbul: YKY.
Can, Ş. Klasik Yunan Mitolojisi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Genette, G. (2011). Anlatının Söylemi (Çev. Ferit Burak Aydar). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
Günay, V. D. (2002). Göstergebilim Yazıları. İstanbul: Multilingual.
Günay, V. D. (2003). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual.
Jahn, M. (2012). Anlatıbilim (Çev. Bahar Dervişcemaloğlu). İstanbul: Dergâh Yayınları.
Karataş, T. (2004). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ.
Kıran, A. E. – Kıran, Z. (2003). Yazınsal Okuma Süreçleri. Ankara: Seçkin.
Korkmaz, R. (2007). Küçürek Öykü (Short Short Story) Türü ya da Bir Çığlığın Metinleşmesi. Hece Öykü, Sayı: 19, 30-36.
Öztokat, N. T. (2005). Yazınsal Metin Çözümlemesinde Kuramsal Yaklaşımlar. İstanbul: Multilingual.
Propp, V. (2008). Masalın Biçimbilimi (Çev. Mehmet Rifat – Sema Rifat). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları.
Rifat, M. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü -kavramlar, yöntemler, kuramcılar, okullar-. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Uçan, H. (2006). Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim. Ankara: Hece.
Uçan, H. (2008). Dilbilim, Göstergebilim ve Edebiyat Eğitimi. Ankara: Hece.
Vardar, B. (2002). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstinabul: Multilingual.
Yücel, T. (1983). Yazın ve Yaşam. İstanbul: Yol Yayınları.
Yücel, T. (1997). Alıntılar. İstanbul: YKY.