Müslüman kardeşler hareketinin Mısır hükümeti ile paradoksal ilişkilerinin analizi: 1 1931-1970

ÖZET: Müslüman Kardeşler hareketi, Mısır başta olmak üzere Ortadoğu ve Dünyada ki İslami hareketlerin en etkili örneklerinden biridir. Mısır siyasi tarihinin belli bir dönemini mercek altına alarak Müslüman Kardeşler hareketi ve Mısır hükümetinin paradoksal ilişkilerini konu edindiğimiz bu çalışmada, başlangıçta örgütün ortaya çıkmasına sebep olan sosyal ve siyasal etkenler özetlenerek, hareketin kurucusu, ideolojik temelleri ve siyasallaşma süreci hakkında temel bilgiler verilmiştir. Daha sonra çalışmada, hareketin, 1948 Arap-İsrail Savaşı'nın ardından Mısır siyasetinde artan önemiyle beraber, 1952 Hür Subaylar darbesi ve sonrasında devlet ile olan paradoksal ilişkileri incelenecektir.

The analaysis of the paradoxical relationship between government of Egypt and muslim brotherhood: 1931-1970

Muslim Brotherhood movement is the most affective example of Islamic movement in the world especially Egypt and Middle East. In this paper by focusing on a certain period of Egyptian political history, we are analyzing the paradoxical relationship between Egypt government and Muslim Brotherhood movement, in this context, firstly, the founder, political and social effects on the establishment of the movement, and the ideological basis as well as the process of politization of the movement will be summarized. Then, the paradoxical relationship between the movement and the government will be examined by regarding the increasing importance of the Muslim Brotherhood movement on Egpyt politics after 1948 Arab-Israel War, particularly after the coup d'etat of Free Officers in 1952.

___

  • ABDELNASSR, W.M. (1994), The İslamic Movement in Egypt and Perception of International Relations 1967-1981, Graduate Institue of I.S, Geneva
  • ABDULFETTAH, N. (1996), Mısır İslami Hareketleri’nin Varlığı, Sınırları ve Uzlaşma-Normalleştirme, Çev. İslam Özkan, Ekin Yayınları, İstanbul
  • AÇIKALIN, S. (2009), Muslim Brotherhood’s Relationships with Egyptian Government From1952 to 2008: An Accomodation and Confrontational Relationship, Ortadoğu Araştırmaları Programı( Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara
  • ADAMS, C. C. (1968), Islam and Modernism in Egypt, Russell Publication, New York
  • ARI, T.(2008), Geçmişten Günümüze Orta Doğu, Siyaset, Savaş ve Diplomasi,4 b, MKM yayınları, Bursa
  • AVŞAR, E.(2008)The Transformation of the Political Ideology and the Democracy Discourse of The Muslim Brotherhood in Egypt, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
  • AYUBI N.(1992) Arap Dünyasında Din ve Siyaset, çev.Yavuz Alogan, Cep Kitapları Yayınları A.Ş, İstanbul
  • BAKER R. W.(2003) Islam Without Fear, Harvard University Press, London
  • COMMINS D.(1998) Hasan al-Banna(1906-1949), ed. Ali Rahnema, Book ltd., London and New Jersey
  • DAĞ A. E.(t.y.) Hasan el Benna, Bağımsız Yayıncılık, İstanbul
  • DİRİÖZ A. O.(2012) “Mübarek Öncesi Mısır: Jeopolitik Konum, İç v e Dış Politika”, Ortadoğu Analiz, Ocak- Cilt: 4 - : 37-84
  • DURSUN D. (1993) Cemal Abdulnasır, DİA, VII, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul
  • El AWAISI A.F.M.(1998) The Muslim Brothers and the Palestine Quastion:1928-1947, Tauris Academic Studies, Londra
  • EL-BENNA.(2007) Hatıralarım(Müslüman Kardeşler), çev. M. Beşir Eryarsoy, 3b. Beka Yayınları, İstanbul
  • EL FETH A.(1965) Mısr İhtilalinin İç yüzü ve Nasır, çev. Nusret Kuruoğlu, Rek-tur Kitap Servis, İstanbul
  • EL HUDAIBI M. M. ,The Principles of Muslim Brotherhood,http://www.ikhwanweb.com/article.php?id=813 ,(E.T: 04.12.2012)
  • EMMERMANN I. (2005) “Foreign Policy of States”,A Hand Book on World Affairs, editors Wolfrgang G., Kemal İ., Claudio K., Tasam Publication, İstanbul
  • ESPOSITO John L.- VOLL J.O.(1998) İslamiyet ve Demokrasi, çev. Ahmet Fethi, Sermal Yayınevi, İstanbul
  • GANIM I.B. (2012) Hasan el-Benna’nın Siyasi Düşüncesi, Ekin Yayınevi, İstanbul
  • GANUSI R. (1987) İslami Yöneliş, çev. Abdullah Baykal, Bir Yayıncılık, İstanbul
  • GÜLER Z.(2004) Süveyş’in Batısında Arap Milliyetçiliği; Nasır ve Nasırcılık, Yeni Hayat Yayıncılık, İstanbul
  • GÜRSOY İ. H.(1997) Çağdaş İslam Ülkeleri Tarihi, Fakülte Kitabevi, Isparta
  • HÜSEYİN A.(1991) İslam Dünyasına Siyasi Bakışlar, çev. Murat Çiftkaya, İz Yayıncılık, İstanbul
  • HUSEYIN T. (1994)Günlerin Kitabı, Çev. Ayşen Gür, Belge Yayınları, İstanbul
  • İSLAMOĞLU B.(1993) İslami Hareketin Tarihi Seyri, Denge Yayınları, İstanbul
  • İSLAMOĞLU M.(1998) İslam Birliği Hareketi, 7b, Denge Yayınları, İstanbul
  • KAVAK Ö. Reşid Rıza, http://www.dunyabulteni.net/?aType=haber&ArticleID=181507 (E.T: 10.08.2013)
  • KILAVUZ M.T.-MERCAN M.H.- GÜDER S. , Orta Doğu’da İslamcı Siyaset Değişim sürecinde Müslüman Kardeşler ve Nahda, http://ilke.org.tr/wp-content/uploads/2013/02/rapor-1.pdf, s.29.(E.T: 12.08.2013)
  • KODAMAN T. VE SARAÇ E.(2006) “Hamas”, Akademik ORTA DOĞU, Cilt 1, Sayı 1: 181
  • KUTUP S.(2001) Yoldaki İşaretler, Özgün Yayıncılık, Ankara
  • KUTUP S.(1980) İslam’da Cihad,çev. Akif Nuri, Çağrı Yayınları,6b, İstanbul
  • LAPIDUS I. M.(2010) İslam Toplumları Tarihi 19.YY’dan, Günümüze, Çev. Yasin Aktaş ve Mevlüde Ayyıldızoğlu, C.II, İletişim Yayınları, İstanbul : 107-110
  • LIA B. (2012)Müslüman Kardeşlerin Doğuşu:1928-1942, Ekin Yayınları, 2.b, İstanbul
  • MANAZ A.(1998) Dünyada ve Türkiyede Siyasal İslamcılık, Eylem Vakfı Yayınları, İzmir
  • MARSOT A. L. S.(2007) Mısır Tarihi Arapların Fethinden Bugüne, çev. Çağalı güven, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul
  • OSMAN F.(1991) İhvan-İslam ve Demokrasi, haz. Aydın Ünlü, Endülüs Yayınları, İstanbul
  • ÖNER A.(2006) Dünden Bugüne Filistin, Ekin Yayınları, İstanbul
  • ÖZKAN M.(2009) “Mısır Dış Politikasında Filistin ve Yansımaları”, Akademik ORTA DOĞU, Cilt 4, Sayı 1:89
  • PERETZ D.(t.y.)The Middle East Today,3rd ed, Holt, Rinehart and Winston, inc., New York
  • SALİH Muhsin Muhammed, İmam Hasan el-Benna ve Filistin Davası, http://www.dogruhaber.com.tr/Haber/Imam-HasaEl-Benna-ve-Filistin-Davasi-26364.html (E.T: 05.03.2013)
  • SANCAK S.(2009) Mısır-Nil’in Bereketli Vadisi, 3 b, Gümüş Ofset, İstanbul
  • SULLIVAN D.J. and KOTOB S. A. (1999)Islam in Contemporary Egypt, Lynne Rienner Publishers, London
  • TAŞ Şükrü, 1928’den Günümüze Müslüman Kardeşler, http://www.ozgurlukdunyasi.org/arsiv/74-sayi-219/352-1928dengunumuze-musluman-kardesler,(E.T: 26.04.2013)
  • TAYLOR A.R.(1998) The Islamic Quastion in Middle East Politics, Westview Press, London
  • TIĞLI İ. , Müslüman Kardeşlerin Siyasi Tarihi II, http://www.dunyabulteni.net/?aType=yazarHaber&ArticleID=15553(E03.03.2012)
  • TIĞLI İ. Müslüman Kardeşlerin Siyasi Tarihi I,http://www.dunyabulteni.net/?aType=haber&ArticleID=146440 (E.T: 26.02.2013)
  • TURAN Ö.(2002) İslami Hareketler, Step Ajans Yayıncılık, İstanbul
  • TÜRKÖNE M. (1994) , Cemaleddin Efgani, TDV Yayınları, Ankara
  • WATT W. M.(1997) İslami Hareketler ve Modernlik, çev. Turan Koç, İz Yayıncılık, İstanbul
  • YALÇIN T. Mısır’da Darbeler Tarihi, http://www.hadeka.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=207:msrda-darbeler-tarihi- &catid=37:tarih&Itemid=55 (E.T: 21.05.2013)
  • YAVI E.-Necla Y.(1996) Tarih Öncesi Çağlardan Günümüze Mısır, Yazıcı Yayınevi, 2b, İzmir