KÜTAHYA SERAMİK VE ÇİNİCİLİK ZANAAT/SANATININ TARİHSEL SÜRECİ VE GERİLEME NEDENLERİ
Kütahya çömlekçilik sanatı Kalkolitik dönemde başlamış, 14ncü. Yüzyıldan sonra yerini Osmanlı dönemi çinicilik sanatına bıraktığı görülmüştür. Bu çalışmada Cumhuriyet dönemi çini sanatında yaşanan iniş çıkış nedenlerinin araştırılması ve sorunların tespit edilmesi, paylaşılması ve çözüm önerilerinin sunulması amaçlanmıştır. Evren olarak çinicilik sanatı ele alınmış, Kütahya çiniciliği ile sınırlandırılmıştır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli ile yapılmış, literatür incelemesi ve bireysel görüşmelerle elde edilen bilgilerden yararlanılmış, Kütahya Çiniciliğindeki genel sorunların nedenlerine ulaşılmaya çalışılmıştır. Anadolu seramikçiliğinin oluşum ve gelişim sürecine bakıldığında, dünyanın en zengin kültürlerine ev sahipliği yaptığı görülecektir. Anadolu, El Sanatlarındaki zengin birikimleri arasında çanak ve çömlekçilik ilk sıralarda yer almaktadır. Kütahya’da seramik sanatı, Kalkolitik Çağ, Tunç Çağı, Frigyalılar, Hititler, Roma, Helenistik Çağ, Bizanslılar, Selçuklular, Beylikler Dönemi ve Osmanlılar ile Dönemlerini tamamlamış, Cumhuriyet Dönemi Türkiye’si ile yoluna devam ettiği görülmektedir. Sonuç olarak, Türkiye'deki genel nüfus artışından kaynaklanan ticari kaygılar, seramik sanatının kalitesinde düşmeye neden olmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Kütahya, Seramik, Çini, El Sanatları, Teknoloji
Kütahya Ceramics and Tile, Craft / Art History and Reasons For Regression
Kütahya pottery art began in the Chalcolithic period, 14th. It is seen that after centuries it left its place to the art of the Ottoman period tilemaking. In this study. Investigation of the causes of the ups and downs that lived in Republican period tile art and it is aimed to present the solution proposals by identifying and sharing the problems in them. As universe, the art of tile making has been handled and limited to Kütahya tile. This research was carried out with the general screening model of qualitative research methods,literature review and information obtained from individual interviews with, The causes of the general problems in Kütahya tiles were tried to be reached. When you look at the process of formation and development of Anatolian ceramics, you will see that the world is home to the richest cultures. Kutahya ceramic art, Chalcolithic, Bronze Age, Phrygian, Hittite, Roman, Hellenistic Age, Byzantines, Seljuks, who have completed their term with Emirates period and Ottoman, the Republican Period shows that continued on his way with Turkey. As a result, the commercial concerns that arise from the general increase in population in Turkey create, causing a decrease in the quality of ceramic art.
Keywords:
Kütahya, Ceramic, Tile, Handicraft, Technologies,
___
- Aksungur, M. (1989). “Çiniciliğin Kütahya’nın Sosyo-Ekonomik Yapısındaki Yeri”, Kütahya İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 15. Kuruluş Yılı Armağanı, Eskişehir: Anadolu Ün. Basımevi.
- Ana Britanica Genel Kültür Ansiklopedisi, C.VI, İstanbul: İletişim, 1986-1987.
- Anadolu Medeniyetleri Müzesi Katalogu, Ankara, t.y.
- Atalay, M. (1983). Kütahya Çinicilik Sanayinin İncelenmesi, Eskişehir: Anadolu Ün. No:10, İİBF Yay No:5.
- Bilgi, H. (2005). Kütahya Çini ve Seramikleri, İstanbul: Suna ve İnan Kıraç Vakfı.
- Çini, R. (1991). Türk Çiniciliğinde Kütahya, İstanbul: Uycan.
- Çizer, S. (2005). “Günümüzde Terra Sigillata”, Seramik Türkiye, (Seramik Federasyonu Dergisi, No:9, Mayıs-Haziran.
- Demirsar, Arlı, V. B. (2003). “Kütahya Çiniciliği”, Anadolu Türk Devri Çini ve Seramik Sanatı, Ed. Gönül Öney, Zehra Çobanlı, İstanbul: T.C. Kültür Bakanlığı Yay.2003.
- Gülaçtı, N. (2011). “Günümüz Kütahya’sında Seramik-Çini Üretimi Ve Durum Tespiti”, (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Ocak- Eskişehir.
- Güney, K. Z. ve Güney, A. N. Osmanlı Süsleme Sanatı, Ankara: SFN LTD. ŞTİ. (t.y).
- Kürkman, G. (2005). Toprak Ateş Sır: Tarihsel Gelişimi, Atölyeleri ve Ustalarıyla Kütahya Çini ve Seramikleri, İstanbul: Suna ve İnan Kıraç Vakfı, Mas Matbaacılık A.Ş.
- Öney, G. (1987). İslam Mimarisinde Çini, İzmir: Ada Yayınları.
- Özgüç, T. (1944). “Yortan Mezarlık Kültürüne Ait Yeni Buluntular”, Belleten, C.8, İstanbul.
- Özüdoğru, Ş. (1990). Seramik Sanatı Tarihi Yayınlanmış Ders Notları, Eskişehir: Anadolu Ün. Uygulamalı Güzel Sanatlar Yüksekokulu.
- Tunçoğlu, İ. (1981-1982) “Kütahya Turizmi ve Gelenekleri”, Kütahya, İstanbul: Kütahya Belediyesi.
- Uzunçarşılı, İ. H. (1932). Kütahya Şehri, İstanbul: Devlet Matbaası.
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1999
- Yayıncı: Dumlupınar Üniversitesi Rektörlüğü
Sayıdaki Diğer Makaleler
KÜTAHYA SERAMİK VE ÇİNİCİLİK ZANAAT/SANATININ TARİHSEL SÜRECİ VE GERİLEME NEDENLERİ