İŞLETMELERDE KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ KAPSAMINDA RİSKİN ERKEN SAPTANMASI VE YÖNETİMİ KOMİTELERİ: BORSA İSTANBUL’DA NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Küreselleşme süreci ile birlikte işletmeler arasındaki rekabetin yoğun bir biçimde yaşandığı kabul edilmektedir. Artan rekabet ortamında varlığını sürdürmek isteyen işletmeler, kendilerini bekleyen risklere hazırlıklı olmalı ve bu riskler karşısında yeni iş fırsatları yaratmaya çalışmak zorundadır. Son yıllarda risklerden fırsatlar elde etme yaklaşımı olarak ortaya çıkan kurumsal risk yönetimi, birçok işletme tarafından hızla benimsenmektedir. İşletmelerde risklerin meydana gelmeden önce belirlenmesi ve bu risklere yönelik çözüm önerilerin ortaya konması amacıyla, yönetim kurulu bünyesinde uzman komiteler kurulabilmektedir. Türkiye’de 2012 yılında yürürlüğe giren Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda, bankalar dışında halka açık olarak faaliyet gösteren işletmelerde riskin erken saptanması sistemi ve yönetimi ile ilgili olarak uzman bir komite kurulması zorunlu hale getirilmiştir. Bu çalışmada, 2015 yılında Borsa İstanbul’da yer alan işletmelerdeki riskin erken saptanması komiteleri ile ilgili olarak içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada incelenen 275 işletme içerisinden 252 işletmenin riskin erken saptanması ve yönetimi komitesine sahip olduğu; buna karşılık 23 işletmenin ilgili komiteye sahip olmadığı görülmüştür. Çalışmada ele alınan işletmelerin faaliyet raporlarında, riskin erken saptanması komitesinin toplantı sayısı bilgilerine yer veren işletme sayısı 123; bilgi vermeyen işletme sayısı 129 olarak belirlenmiştir. Kurumsal risk yönetim sistemine sahip işletme sayısı ise 63 olarak belirlenmiştir. 

EARLY IDENTIFICATION OF RISKS AND RISK MANAGEMENT COMMITTEES IN THE CONTEXT OF ENTERPRISE RISK MANAGEMENT IN BUSINESSES: A QUALITATIVE RESEARCH IN ISTANBUL STOCK EXCHANGE

It is accepted that the competition between businesses has become intense with globalization. Businesses that want to maintain their presence in an increasingly competitive environment should be prepared for the risks that await them, and must work to create new business opportunities. The enterprise risk management, which was emerged as an approach to benefit from risks, is being adopted by many businesses quickly in recent years. Expert committees under the board of directors can be established for identifying the risk before it occurs and putting forth proposals for solution. The establishment of an expert committee has been made mandatory in Turkey with the new Turkish Commercial Code, which was enacted in 2012, for businesses that operate publicly, except banks, for the early detection and management of risks. In this study, a content analysis was conducted related to committees established for early detection of risks in businesses quoted in the Istanbul Stock Exchange in 2015. It was observed that 252 out of 275 businesses analyzed in the study have a committee for early detection and management of risks, whereas 23 businesses were found to have no such committee. In the annual reports of the enterprises studied, the number of businesses that include the number of meetings of the committee for early detection of risks in their reports was found to be 123, whereas 129 of businesses haven't included this information in the annual reports. And, the number of businesses that have an enterprise risk management system was found to be 63.

___

  • Alp, A. ve Kılıç, S. (2014). Kurumsal Yönetim: Nasıl Yönetilmeli?. Doğan Kitap, İstanbul
  • Anderson, T.J ve Shroder, P.W (2010). Strategic Risk Management Practice: How To Deal With Major Corporate Exposures. Cambridge University Press.
  • Beasley, M. S., Clune, R., Hermanson, D. R. (2005). Enterprise Risk Management: An Empirical Analysis Of Factors Associated With The Extent Of İmplementation. Journal of Accounting and Public Policy. 24, 521-531
  • Bulut, E. (2013). COSO 2013: Bataklığı Kurutmak mı? Sinekleri Öldürmek mi? Türkiye İç Denetim Enstitüsü Yayınları. COSO (2012). Internal Control: Integrated Framework: Framework and Apendencies. http://ic.coso.org/download.aspx (29.09.2016).
  • Çağdaş, B. ve Gürsoy, C. T. (2003). “Şirketlerde Finansal Risk Yönetimi Amaçlı Bir Modelin Geliştirilmesi Yöntem ve Aşamaları”, İTÜ Dergisi, 2 (3): 55-64.
  • D’arcy, S.P ve Brogan, J. C (2001). Enterprise Risk Management. Journal of Risk Management of Korea. 12 (1). 1-24
  • Doğrusöz, A.B., Onat, Ö. ve Töralp Tunçel, F. (2011). Gerekçe, Karşılaştırmalı Maddeler, Komisyon Raporları, Önergeler ve Karşılaştırmalı Tabloları ile Türk Ticaret Kanunu (Ticari İşletme, Ticaret Şirketleri Kıymetli Evrak Hükümleri). TOBB Yayınları, Cilt 1, 138,
  • Golshan, N. M., ve Rasid, S. A. (2012): Determinants of Enterprise Risk Management Adoption: An Empirical Analysis of Malaysian Public Listed Firms, International Journal of Social and Human Sciences, 6: 119-126.
  • Hall, J. (2007). Internal Auditing and ERM: Fitting in and Adding Value. https://na.theiia.org/about-us/Public%20Documents/Sawyer_Award_2007.pdf (06.10.2016)
  • Holton, G.A. (2004). Defining Risk. Financial Analysts Journal. 60 (6). 19-25
  • Karasu, R. (2013). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu İle Anonim Şirketlerde Kurumsal Yönetim İle İlgili Getirilen Yenilikler. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 4 (2). 33-60
  • Köksal, A. (2013). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Risklerin Tespiti Ve Yönetilmesine İlişkin Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu. C.Ü İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 14(2). 307-325
  • Kuo, K.C vd, (2017). Dynamic Network Performance Evaluation Of General İnsurance Companies: An İnsight İnto Risk Management Committee Structure. Total Quality Management&Business Excellence, 28(5-6). ss. 542-558
  • Kurt, G., ve Uçma, T. (2013). Coso İç Kontrol-Bütünleşik Çerçeve Güncelleme Projesinin Yenilikleri. MÖDAV, Sayı: 2, 79-89
  • Lienberg, A.P ve Hoyt, R.E (2003). The Determinants of Enterprise Risk Management. Evidence From The Appointment of Chief Risk Officers. Risk Management and Insurance Review. 6 (1). 37-52
  • Özsoy, M.T (2012). Yeni Türk Ticaret Kanunu Ve Şirketlerde Kurumsal Risk Yönetimi. Mali Çözüm, 110, ss. 165-185
  • Sarpkaya, D. (2012). Kurumsal Risk Yönetiminde İç Denetimin Rolü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
  • Sekome, N.B ve Lemma, T.T (2014). Determinants Of Voluntary Formation Of Risk Management Committees: Evidence From An Emerging Economy. Managerial Auditing Journal, 29(7). ss. 649 - 671
  • Subramaniam, N., McManus, L., Zhang, J. (2009). Corporate Governance, Firm Characteristics And Risk Management Committee Formation İn Australian Companies. Managerial Auditing Journal, 24(4), pp.316 - 339
  • Şahin, A. (2016). Riskin Erken Teşhis Komitesi (TTK m.378 ve 625/1-e’nin Değerlendirilmesi). İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 7(2).
  • Şengel, S. (2011). Yeni Türk Ticaret Kanunun Sermaye Şirketleri İle İlgili Getirdiği Yeniliklerin Değerlendirilmesi. Journal of World of Turks. 3(2). 21-40
  • Şenol, Z., Karaca, S.S. ve Ekşi, İ.H (2015). Kurumsal Risk Yönetiminin Firma Değerine Etkisi: Borsa İstanbul (BİST 100) Örneği. 19. Finans Sempozyumu, 21-24 Ekim, Çorum, 799-806
  • Tahir, I. M., and Razali, A. R. (2011): The Relationship between Enterprise Risk Management and Firm Value: Evidence from Malaysian Public Listed Companies, International Journal of Economics and Management Sciences, 1(2): 32-41.
  • Tao, N.B ve Hutchinson, M. (2013). Corporate Governance And Risk Management: The Role Of Risk Management And Compensation Committees. Journal of Contemporary Accounting & Economics. 9(1). ss. 83-99