FRANSA TECRÜBESİ PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE'DE "KAMU DENETÇİLİĞİ"*

"Denetim" olgusu, tüm örgütlenmeler için söz konusu olduğu gibi "idare" için de gerekli ve zorunludur. Zamanımızda en etkin denetimin, kamuoyunca yani yönetilenler tarafından yapılan denetim olduğu üzerinde bir görüş birliği oluştuğu söylenebilir. Kamu denetçisi veya Ombudsman denetimi olarak nitelenen ve işlerlik kazandırılmaya çalışılan denetim türü de böyle bir yargı dışı denetim türü olarak formüle edilmeye başlanmıştır. İlk kez İsveç'te doğan ve kurumsallaşan ombudsmanlık kurumu diğer denetim usullerinin eksikliklerini tamamlayıcı ve denetimin etkinliğini artırıcı bir fonksiyonu yerine getirmektedir.Bu makale, "ombudsman" (kamu denetçisi) veya "arabulucu" denetimi kavramını ve kavrama ilişkin tarihsel ve yasal süreci Fransa perspektifinden hareketle Türkiye'deki mevcut düzenlemeyi karşılaştırarak ele almaktadır. İdari sistemini almış olduğumuz Fransa'da 1973 yılında kurulan Médiateur (Arabulucu), Fransız toplumunda ve Devletinde kabul gören, saygı duyulan ve "akla gelen" bir kurumdur. 2011 yılında yapılan bir düzenleme ile spesifik alanlarda Ombudsman benzeri denetim yapan kurumlarla birleşerek "Hakların Savunucusu" (Défenseur des droits) adını alarak Bağımsız denetimde yeni bir etaba geçilmiştir. Makalede söz konusu kurum ile Türk idari sistemine 2010 yılında yapılan anayasa değişikliği ve 2012 tarih 6328 sayılı kanun ile teşkilatlanma yolu açılan Kamu Denetçiliği Kurumu tarihsel süreç ve mevzuat yönü ile mukayeseli karşılaştırılmıştır

OMBUDSMAN IN TURKEY FROM THE PERSPECTIVE OF FRENCH EXPERIENCE

"Auditing" is a subject matter for all the organizations as well as the administration. The most effective audit is valid to be the audit conducted by public or the citizens. Public auditor or the ombudsman is promoted as a autid system considered to be disjointed from the judiciary. The proffession of ombudsman has first grown in Anglo-Sakson Sweden and it is one of the check mechanism types of the public administration in order to eleminate the imperfect parts of the other types of check mechanism and has a function to increase the efficiency of these check mechanisims.This study focuses on the concepts or ombudsman or mediator audit rewiering the historical and legal processes in the Turkhish and French cases. The "mediator" which was incorporatal into the French legal system in 1973 is regarded as a recpected, sound and conceivable agency by the French public. The agency moved one step further as it is combined wiht other institions doing auditing in the similar areas forming the "Defencer of the rights". This study compares the Defencer of the rights agency in French with the Public Administration Agency which is incorporated in The Turkhis Administrativ system in 2012

___