Antik Lykaonia'da yönetim ve şehirleşme

Klâsik çağda, Konya ve Karaman’ı içine alan bölgeye Lykaonia denilmektedir. Lykaonia adının ise, Hititler dönemindeki Lukka’dan kaynaklandığı kabul edilir. Antik yazarlarda Lykaonia’ya ilişkin olarak çok değişik sınır tanımlamaları verilmektedir. Bunun en önemli sebebi, bölgenin Dağlık Kilikya, İsauria, Pisidia ve Kappadokia gibi yönetilmesi güç bölgelerin merkezinde yer almış olmasıdır. Romalılar, bütün Anadolu’da olduğu gibi Lykaonia için de dolaylı yönetimi tercih etmişlerdi. Yerel ailelerden seçmiş olduğu önderleri, yerli kültler arasındaki çözülme ve ayrılma eğilimleri karşısında destekliyorlardı. Augustus, Anadolu’nun orta ve güneyinde temel görevi çevredeki dağ kabilelerine karşı bekçilik etmek olan koloniler kurdu. Bununla birlikte Augustus, hiç kent kurmamış, bölgenin kentleşmesi daha sonraki Roma imparatorları, Tiberius ve özellikle de Klaudius zamanında gerçekleşmiştir. İşte bu makalenin amacı, antik kaynaklar ışığında Roma’nın Lykaonia bölgesindeki siyasal düzenlemeleri ve bölgenin şehirleşme sürecine etkilerini gözler önüne sermektir.

Administration and civilisation in ancient Lycaonia

In the classical era, the region covering Konya and Karaman is called Lycaonia. The name Lycaonia is thought to originate from Lukka in Hittites times. The ancient authors describe various borders for Lycaonia. The most important reason for that is its location in the center of a region difficult to rule consisting Cilicia Trachea, İsauria, Pisidia and Cappadocia. Romans, like in every part of Anatolia, preferred an indirect rule in Lycaonia, too. They were supporting the local rulers against the tendencies of the native cults for disengagement and seperation. Augustus, established colonies, whose main duty was to watch the mountain tribes in the central and southern Anatolia. However, Augustus had never built a city, the urbanization was in the times of later Roman rulers, Tiberius and especially Claudius. Thus, the aim of this article is to show the political arrangements of the Romans in Lycaonia in the lights of ancient sources and the effects of the region in the urbanisation process.

PDF

___

CASSIUS DIO, Historia Romana (Dio’s Roman History), With an English Translation by E. Car, London: The Loeb Classical Library (1961).
CICERO, M. T., Epistuale ad Familiares. Lettres to his friends. With an English Translation by W. G. Williams London-New York: The Loeb Classical Library (1927).
DIODOROS, Bibliotheka Historika, ed. T. E. Page, London: The Loeb Classical Library (1947).
KSENOPHON, Anabasis, Onbinlerin Dönüşü (Türkçesi: Tanju Gökçöl), İstanbul: Sosyal Yayınlar (1998).
LIVIUS, Ab Urbe Condita (From the Founding of the City), (Çeviren: B. O. Foster), London: The Loeb Classical Library (1957).
PLINY, Natural History, (Çeviren: H. R. Rackham, London: The Loeb Classical Library (1958).
PTOLEMAIOS, Geographica, Yayına Hazırlayan C. F. A. Nobbe, Libsiae (1843).
STRABON, Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika; XII, XIII, XIV), (Çev.: A. Pekman), İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları (1993).
TACITUS, Annales (The Annals of Tacitus), Çeviren: J. Jacson, London: The Loeb Classical Library (1963).
Modern Literatür
ARSLAN, M. (2000). Antikçağ Anadolusu’nun Savaşçı Kavmi Galatlar, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
ATLAN, S. (1975). “Side’de Basılan Amyntos Sikkeleri: Die Münzprägung des Amyntas in Side”, Belleten, XXXIX/156: 575-611, Lev. I-VIII.
BAHAR, H. (1991). İsauria Bölgesi Tarihi, Doktora Tezi (Basılmamış) Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
BAHAR, H. (1995). “Konya Çevresi Tarih Araştırmaları -1: Hititler’den Romalılar’a Kadar İsauria Bölgesi”, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi, IX-X: 219-241.
BAHAR, H. (1999). Demirçağında Konya ve Çevresi, Konya: S. Ü. Yaşatma ve Geliştirme Vakfı Yayınları.
BAHAR, H.-KOÇAK, Ö. (2004). Eskiçağ Konya Araştırmaları 2, Konya: Kömen Yayınları.
BALLANCE, M. H. (1957). “The Site of Derbe: A New Inscription”, Anatolian Studies, VII : 147-151.
BELKE, K. –RESTLE, M. (1978-1980). “Die Festungsanlage auf dem Baş Dağ (Kara Dağ): Eine Hellenistische Burg im zentralen Kleinasien”, Öjh, LII: 1-30.
BELKE, K. –RESTLE, M. (1984). Galatien und Lykaonien, Wien.
BRANDIS, G. (1910), “Galatia”, Paulys Real-Encyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft, III: 519-559.
BRYCE, T. R. (1992). “Lukka Revisited”, Journal of Near Eastern Studies, 51: 121-130.
CALDER, W. M. –BEAN, G. E. (1958). A Classical Map of Asia Minor, London: Published by The British Institute of Archaeology at Ankara.
CARMODY, F. J. (1972). “Toponymie Anatolienne: Les Noms Classiques Des Pays et Des Peuples”, Revue Hittite et Asianique, XXX: 5-53.
CASABONNE, O. (1999). “Notes Ciliciennes”, Anatolia Antiqua/Eski Anadolu, VII: 69-88.
CASABONNE, O. (2000). “Notes Ciliciennes”, Anatolia Antiqua/Eski Anadolu, VIII: 89-103.
DARKOT, B. (1997). “Konya”, İslam Ansiklopedisi, Eskişehir: Eskişehir Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları.
DOĞANAY, O. (2005). Ermenek ve Yakın Çevresi Antik Yerleşim Birimleri, Konya: Çizgi Kitabevi.
EYİCE, S. (1971). Karadağ (Binbirkilise) ve Karaman Çevresinde Arkeolojik İncelemeler, Recherches Archéologiques á Karadağ (Binbirkilise) et Dans La Région De Karaman, İstanbul: İstanbul Edebiyat Fakültesi Yayınları.
FORLANINI, M. (1990). “Uda, Un Cas Probable D’Homonymie”, Hethitica, X: 109-127.
FREELY, J. (2002). Türkiye Uygarlıklar Rehberi 4, Akdeniz Kıyıları, (Çevirenler: Tuncay Birkan, Gürol Koca, Aslı Biçen), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
FRENCH, D. (1996). “The Site of Barata and Routes in the Konya Plain”, Epigrafica Anatolia, XXVII: 93-110 (Tafel I-VIII).
GÖKTÜRK, M. T. (2002). “Anadolu’da Her Sikke Bir Şehir, Anadolu’da Sikke Basan Kentler Üzerine Alfabetik Bir İnceleme”, Anadolu Medeniyetleri Müzesi 2001 Yıllığı: 109-182.
HEAD, B. V. (1911). Historia Numorum, A Manual of Grek Numismatics, Oxford: New and Enlarged Edition.
HILD, F.-HELLENKEMPER, H. (1990). Kilikien und Isaurien, Tabula Imperii Byzantini, Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
HILL, G. F. (1900). Cataloque of the Grek Coins of Lykaonia, İsauria and Cilicia, London: Printed by order of the Trustees.
JONES, A. H. M. (1971). The Cities of The Eastern Roman Provinces, Oxford: At the Clarendon Press.
KAYA, M. A. (1998). “Anadolu’da Roma Egemenliği ve Pompeius’un Siyasal Düzenlemeleri”, Tarih İncelemeleri Dergisi, XIII: 163-172.
KAYA, M. A. (2005a). “Anadolu’da Roma Eyaletleri: Sınırlar ve Roma Yönetimi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, 24/38: 11-30.
KAYA, M. A. (2005b). Anadolu’daki Galatlar ve Galatia Tarihi, İzmir: İlya Yayınları.
LEVICK, B. (1967). Roman Colonies In Southern Asia Minor, Oxford: Oxford At the Clarendon Press.
LEWIN, A. (1991). “Banditismo E Civilitas Nella Cilicia Tracheia Antica E Tardoantica, Scambi e identita cultural:
La Cilicia”, Quaderni Storici, 76/a XXVI, n.1: 167-181.
MAGIE, D. (1950). Roman Rule in Asia Minor, I-II, Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
MALAY, H. (1987). “Batı Anadolu’da Aristonikos Ayaklanması”, Tarih İncelemeleri Dergisi, III: 13-48.
MEMİŞ, E. (1994). “M.Ö. II. Binyıl Anadolu Tarihinde Lukkalar”, XI. Türk Tarih Kongresi Bildirileri : 269-275.
MERTEK, K. (1985). “Karaman Müzesi’nde Bulunan Roma Devri İmparator Sikkelerinden Birer Örnek”, Karaman Müzesi Yıllığı, 3: 17-29.
MITCHELL, S. (1993). Anatolia. Land, Men and Gods in Asia Minor I-II: The Celts and the Impact of Roman Rule. Oxford-New York.
MITFORD, T. B.- ANDREWS, St. (1980). “Roman Rough Cilicia”, Aufstieg und Niedergang der Römischen Welt, II, 7.2: 1230-1261.
ÖZGAN, R. (2000). “Derbe Antik Kenti” Karaman Tarih Kültür Sanat, Karaman: Karaman Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları.
ÖZSAİT, M. (1982). “Anadolu’da Hellenistik Dönem ve Roma Egemenliği”, Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi 2: İstanbul: Görsel Yayınlar: 280-361.
ÖZSAİT, M. (1985). Hellenistik ve Roma Devrinde Pisidya Tarihi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
RADT, W. (2002). Pergamon, Antik Bir Kentin Tarihi ve Yapıları, (Çeviren: Suzan Tamer), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
RAIMOND, É. (2004). “La Problématique Lukkienne”, Colloquium Anatolicum, III: 93-146.
RAMSAY, W. M. – BELL, G. (1909). The Thousand and One Churches, London.
RAMSAY, W. M. (1890). The Historical Geography of Asia Minor, Royal Geographical Society, Supplement Papers, IV, London: John Murray, Albemerle Street.
RAMSAY, W. M. (1961). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, (Çeviren: Mihri Pektaş), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
RUGE, W. (1900). “Clibanus”, Pauly-Wissowa-Kroll, Real Encyclopādie der klassischen Altertumswissenschaft, Stutgart, IV/1: 22.
SHAW, B. D. (1990). “Bandit Highlands And Lowland Peace: The Mountains of İsauria-Cilicia”, Journal of Economic And Social History of the Orient, XXXIII/II: 238-270.
SYME, R. (1939). “Observations On The Province of Cilicia”, Anatolian Studies Presented W. H. Buckler (Edited W. M. Calder, J. Keil): 299-332.
SYME, R. (1948). “Torosların Muntazam İşgali”, III. Türk Tarih Kongresi Bildirileri: 570-575.
SYME, R. (1995). Anatolica Studies in Strabo, Oxford: Clarendon Press.
TEXIER, Ch. (2002). Küçük Asya, Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi, III, Çev.: Ali Suat, Ankara: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı Yayınları.
TRITSCH, F. J. (1950). “Lycian, Luwian and Hittite”, Archiv Orientalni, XVIII/1-2: 494-518.
UMAR, B. (1982). Türkiye Halkının İlkçağ Tarihi, İzmir: Ege Üniversitesi Basın-Yayın Yüksek Okulu Yayınları.
UMAR, B. (1993). Türkiye’deki Tarihsel Adlar, İstanbul: İnkılâp Kitabevi.