Afet Yöneticisi Olarak Mülki İdare Amirleri: 6 Şubat 2023 Depremleri Örneği

Türkiye 6 Şubat 2023 günü tarihinin en büyük depremini yaşamış; 11 ili etkileyen deprem elli binden fazla insanımızın vefatına, yüz binlerce insanımızın sakatlanmasına veya yaralanmasına, yüzdört milyar dolardan fazla maddi kayba ve etkileri uzun yıllar silinmeyecek psikolojik ve sosyolojik yıkıma yol açmıştır. Bununla birlikte Türkiye Cumhuriyeti devleti ve milleti ile tüm imkânlarını seferber ederek afeti en az zararla atlatmak ve yaraları bir an evvel sarmak için ilk andan itibaren mücadele etmektedir. Bu mücadelede önde gelen aktörlerden birisi olan mülki idare amirleri de özellikle afet yöneticisi rolleri ile ilk andan itibaren afet bölgesinde ve dışında mücadele etmişlerdir. Bu çalışmada daha çok rutin mülki yönetim rolleri ile bilinen ancak acil durumlarda üstlendikleri roller ile yönetsel ve toplumsal sorunların çözümünde kritik rol oynayan mülki idare amirlerinin afet yöneticiliği rolü 6 Şubat Depremi ekseninde ele alınacaktır. Çalışmanın amacı mülki idare amirlerinin kriz yönetimi açısından önemini ortaya koyarak idari ve akademik farkındalık oluşturmaktır. Çalışmada literatür ve mevzuat taraması yöntemleri kullanılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Mülki idare amirleri, afet yönetimi, deprem

Civil Administrative Chiefs as Disaster Managers: The Example of the Earthquakes of February 6, 2023

Türkiye experienced the biggest earthquake in its history on February 6, 2023; The earthquake, which affected 11 provinces, caused the death of more than fifty thousand of our people, the crippling or injury of hundreds of thousands of people, the financial loss of more than one hundred and four billion dollars, and the psychological and sociological destruction whose effects will not be erased for many years. However, the Republic of Türkiye has been struggling from the very first moment to overcome the disaster with the least damage and to heal the wounds as soon as possible by mobilizing all its means with the state and nation. Civil administrators, who are one of the leading actors in this struggle, have struggled in and outside the disaster area from the very first moment, especially with their disaster manager roles. In this study, the disaster management role of civil administrators, who are mostly known for their routine civil administration roles, but their roles in emergencies and play a critical role in solving public and social problems, will be discussed on the axis of the 6 February Earthquake. The aim of the study is to raise administrative and academic awareness by demonstrating the importance of civil administrators in terms of crisis management. In the study, literatüre and legislation scanning method will be used.

Keywords:

Civil administrative officers, disaster management, earthquake,

PDF

___

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun. (2009, 29 Mayıs). Resmi Gazete (Sayı: 27261). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090617-1.htm
AFAD (2020). İl Afet Risk Azaltma Planı. (İRAP) Hazırlama Kılavuzu. Kasım, 2020. Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/Mevzuat/Kilavuzlar/IRAP-KILAVUZ_tum_v7.pdf
AFAD (2023). 6 Şubat 2023 Mw7.7 Pazarcık- Mw7.6 Elbistan Kahramanmaraş Deprem Bilgi Destek Sistemi (DeBiDeS). Erişim Adresi: https://deprem.afad.gov.tr/assets/pdf/deprem-bilgi-destek-sistemi.pdf
AFAD (t.y.a). Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu
AFAD (t.y.b.). Bütünleşik afet yönetim sistemi. Erişim Adresi: https://www.afad.gov.tr/butunlesik-afet-yonetim-sistemi
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2023). Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanımız Derya Yanık Kahramanmaraş’ta depremzedeleri ziyaret etti. Erişim Adresi: https://www.aile.gov.tr/sygm/haberler/aile-ve-sosyal-hizmetler-bakanimiz-derya-yanik-kahramanmaras-ta-depremzedeleri-ziyaret-etti/
Aktel, M. (2010). 5902 Sayılı Yasa ile Türkiye’de Afet Yönetiminde Oluşan Değişim. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 27, 169-180.
Anadolu Ajansı-AA (2023). Malatya'da yıkım ve enkaz kaldırma çalışmalarına ilişkin yeni kararlar alındı. Erişim Adresi: https://www.aa.com.tr/tr/gundem/malatyada-yikim-ve-enkaz-kaldirma-calismalarina-iliskin-yeni-kararlar-alindi/2943776
Atlı, A (2006). Afet yönetimi kapsamında deprem açısından Japonya ve Türkiye örneklerinde kurumsal yapılanma. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. (2018, 15 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 30479). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180715-1.pdf
CENDIM (2001). Afet Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi İstanbul Valiliği Brifing Notları. Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul; Alıntı yapan: Kepekçi, D. (2007). “Bütünleşik Afet Yönetim Sisteminde Kriz Yönetimi Kapsamı İçinde İstanbul İçin Yapılan Afet Acil Yardım Planı Bilgilendirmesi Ve Değerlendirilmesi”. Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı. 16-20 Ekim 2007, İstanbul. s. 118. Erişim Adresi: https://eski.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/2630.pdf
Çapar, S. (2023). Afet ve acil durumların yönetim sürecinde mülki idare, İdarecinin Sesi, 212, 10-16. Erişim Adresi: http://www.tid.web.tr/kurumlar/tid.web.tr/isd/212/selimcapar.pdf
Erdoğan, R. T. (2023). Arama-kurtarma faaliyetlerinin süratle yürütülebilmesini temin için, OHAL ilan etme kararı aldık. Erişim Adresi: https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/142803/-arama-kurtarma-faaliyetlerinin-suratle-yurutulebilmesini-temin-icin-ohal-ilan-etme-karari-aldik-
Eren, E. (2010). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta Yayınları.
Gökçimen, T. (2023). Asrın felaketinden ilk izlenimler. Kriter Dergi. 77. (01 Mart 2023) Erişim Adresi: https://kriterdergi.com/dosya-deprem-ve-afet-yonetimi/asrin-felaketinden-ilk-izlenimler.
İl İdaresi Kanunu. (1949, 10 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 7236). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7236.pdf
Karaman, Z. T. (2017). Afet yönetimine giriş ve Türkiye’de örgütlenme, bütünleşik afet yönetimi, (Ed. Zerrin Toprak Karaman, Asuman Altay), İzmir: Birleşik Matbaacılık LTD. ŞTİ.
Kars, Ö. (2023). Güçlü Ekip Hayat Kurtarır. Kriter Dergi. 77. Erişim Adresi: https://kriterdergi.com/dosya-deprem-ve-afet-yonetimi/guclu-ekip-hayat-kurtarir
Leblebici, Ö. (2014). Afetlerde kamu yönetiminin rolü ve toplum temelli afet yönetimine doğru. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 457-477.
Miahaber (2023). Yurt dışı eğitimden dönen 100 kaymakam deprem bölgesine görevlendirildi Erişim Adresi: https://miahaber.com.tr/haber/8409/yurt-disi-egitimden-donen-100-kaymakam-deprem-bolgesine-gorevlendirildi
Olağanüstü Hal Kanunu. (1983, 25 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 18204). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/18204.pdf
Özmen, B. ve Gökçe, O. (2018). Türkiye’nin afetselliği, Türkiye’nin afet yönetimi (Ed. H. Şengün, S.G. Meydan Yıldız, B. Tercan), Ankara: Palme Yayınları.
Risk. (1986). Büyük Larausse Sözlük ve Ansiklopedi içinde (C.10: ss 602-603) İstanbul: Milliyet Yayınları.
Sivil Müdafaa Kanunu. (1958, 9 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 9931). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/9931.pdf
TBMM (1995). 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı-BYKP (1996-2000). Erişim Adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/07/Yedinci_Bes_Yillik_Kalkinma_Plani-1996-2000.pdf
T.C. Strateji ve Bütçe Başkanlığı-SBB (2023). SBB Deprem Sonrası Değerlendirme Raporu. Erişim Adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf
TRTHABER (2023). Depremde can kaybı 50 bin 783. (22.04.2023) Erişim Adresi: https://www.trthaber.com/haber/gundem/depremde-can-kaybi-50-bin-783-762132.html
Türkiye Afet Müdahale Planının Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar (2022, 14 Eylül). Resmi Gazete (Sayı: 31954). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/20.5.6053
Umumi Hayata Müessir Alınacak Tedbirler ve Yapılacak Yardımlara Dair Kanun. (1959, 15 Mayıs). Resmi Gazete (Sayı: 10213). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10213.pdf
Yer Sarsıntılarından Evvel ve Sonra Alınacak Tedbirler Hakkında Kanun. (1944, 18 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 5763). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/5763.pdf.