Modernleşme Serüveni: Doğu-Batı Ekseninde Bir Mukayese

Modernleşme genellikle iki ayrı şekilde açıklanır: Birincisi bilim ve felsefe alanındaki gelişmelerin etkisiyle ortaya çıktığı savı, ikincisi ise dini, ekonomik ve siyasi unsurların etkisiyle ön plana çıktığı savıdır. Bu makalenin amacı modernleşmeyi açıklamak için ileri sürülen her iki savı da göz önünde bulundurarak, Batı’da gerçekleştiği iddia edilen modernleşme serüveninin Doğu’da da (özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde) gerçekleşip gerçekleşmediğini analiz etmektir

Th e Adventure of Modernization: A Comparison of the East and the West

Th e causes of modernization are generally explained in two diff erent ways: Firstly, it is claimed to be the eff ect of developments in the fields of science and philosophy; secondly, it is seen as the outcome of religious, economic and political factors. Th e aim of this article is to investigate, while keeping in mind both of these two theses, whether the modernization adventure, which is said to have taken place in the West was also realized in the East (especially in the Ottoman Empire) or not

___

Bumin, Tulin (1996). Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza, YKY, İstanbul.

Copleston, F. (1997). Felsefe Tarihi: Descartes, çev: Aziz Yardımlı, İdea Yayınları, İstanbul.

Cevizci, Ahmet, (2002). Felsefe Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul.

Demir, Remzi, (2005). Philosophia Ottomanica, Cilt II, Lotus Yayınevi, Ankara.

Tekeli, Sevim, Kâhya, Esin vd. (2002). Bilim Tarihine Giriş, Nobel Yayınları Ankara.

Demirhan, Ahmet (2004). Modernlik, İnsan Yayınları, İstanbul.

Gökberk, Macit (2002). Felsefe Tarihi, Remzi Kitapevi, İstanbul.

Marx, Karl, (1976). Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı, çev: Sevim Belli, Sol Yayınları, An- kara.

Sander, Oral (2008). Siyasi Tarih, İlk Çağlardan 1918’e, İmge Kitapevi, Ankara.

Russell, Bertrant (2000). Batı Felsefesi Tarihi, Say Yayınları, İstanbul.

Weber, Max (1999). Protestan Ahlakı Ve Kapitalizmin Ruhu, çev: Zeynep Gürata, Ayraç

Yayınevi, Ankara. Westfall, R. S. (1997). Modern Bilimin Doğuşu, çev. İsmail Hakkı Duru, Verso Yayınları, Ankara. Makaleler Akça, Gürsoy (2003). “Anzavur Demirpolat, Heterodoxy-Orthodoxy Tartışmaları ve Türk

Fütüvvet Teşkilatı (Ahilik)”, S.Ü, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10. Aslan, Seyfettin (2003). “Osmanlı Siyasi Rejimini Şekillendiren Bir Olgu Olarak Patrimon

yalizm”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17, (1-2). Çelik, Celalettin (2003). “İslam İktisat Ahlakına Dair Birbirini Tamamlayan Bakış Açıları:

Weber ve Ülgener Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, İslam Araştırmalar Dergisi, 16, (4). Dinler, Demet (2003). “Türkiye’de Güçlü Devlet Geleneği Tezinin Eleştirisi”, Praksis Der- gisi, 9. Hızlı, Mefail (2008). “Osmanlı Medreselerinde Okutulan Dersler ve Eserler”, U.Ü. İlahiyat

Fakültesi Dergisi, 17, (1). Karagöz, Betül (2008). “Osmanlı Monokrasisi’nin Sultanizm’den Korunmasında Ahilik

Kurumunun Rolü”, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Yayınları Bildiri Kitabı. Kundakçı, Deniz (2008). “Weber’deki Marksizm: Genel Ekonomi Tarihi Üzerine Mukaye

seli Bir Giriş”, Toplum ve Bilim, 112. Unan, Fahri (2003). “Osmanlı Medrese Uleması, İlim Anlayışı ve İlmi Verim”, Koomduk

İlimder Jurnalı/ Sosyal Bilimler Dergisi, 5. Torun, İshak (2002). “ Kapitalizmin Zorunlu Şartı Protestanlık Ahlak”, C.Ü. İktisadi İdari

Bilimler Dergisi, 3, (2). Yıldırım, Ergün (2005). “Toplumsal Gelişme Açısından Protestanlık ve İslam”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12.