LETTERS WRITTEN BY A TURKİSH SPY ESERİNDE AYDINLANMA: KARTEZYEN FELSEFESİ

Aydınlanma Çağı 18. yüzyılla bağdaştırılsa da, Aydınlanma felsefesinin kaynağı düşüncenin otoriteden uzaklaşmaya başladığı Rönesans ve özellikle de söz konusu gelişmelerin bir sistem haline getirildiği ve rasyonalizmin belirginleştiği 17. yüzyılla olarak kabul edilir. Bu düşünceler 17. yüzyıl sonlarında Marana ve/veya birden fazla İngiliz yazar/çevirmen tarafından kaleme alındığı düşünülen Letters Written by a Turkish Spy (Bir Türk Casusun Mektupları’dır. Tamamı sekiz ciltten oluşan koleksiyon altı yüzden fazla kurgusal mektuptan oluşmaktadır. Bu mektuplar sözde Paris’e Osmanlı Sultanı adına bilgi toplamak üzere yollanan Arap Mahmut adındaki bir Türk (Osmanlı) casusu tarafından kaleme alınmış, sonra ise çevrilmiştir. Bu çalışmanın amacı, 18. yüzyılda oldukça revaçta olan söz konusu koleksiyonun Aydınlanmanın temelini oluşturan Kartezyen felsefesini nasıl ortaya koyduğu ve ne denli popülerleşmesine katkıda bulunduğunu incelemektir

Although the Age of Enlightenment is generally connected with the eighteenth century, the developments that took place at end of the seventeenth century; especially those connected with the establishment of a universal system paved the way to the Enlightenment. Ideas connected to the Enlightenment and especially Rene Descartes has not only refl ected upon science and philosophy, but also on the literature produce in that period.Letters Written by a Turkish Spy, published at the end of the 17th century, is an extraordinary and neglected example of such a case. The Letters, by Giovanni P. Marana and/or one or more collaborators, is an eight volume collection composed of more than 600 letters. These pseudo-letters were ‘supposedly’ written by Mahmud the Arab (Ottoman), who has been sent to Paris as a spy by the Ottoman State in order to gather and send information about France and Europe. This paper will deal with Descartes and Cartesian philosophy present within these letters, and the role of this collection in popularizing Cartesian philosophy

Keywords:

Descartes Cartesian philosophy,

PDF

___

Aktel, Ebru. (2006). Descartes’in Bilgi Kuramı. T.C. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı Y. Lisans Tezi. Kocaeli.

Baktır, Hasan. (2008). “A Dialogic Enlightenment Perspective; Approach to the Ottoman and European Relations in Pseudo-Oriental Letters”. Turkish Studies; International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Cilt 3/4 Summer. Erzincan.

Bumin, Tülin. (2003). Tartışılan Modernlik. İstanbul.

Şebnem Şenyener, Bir Türk Casusun Mektupları, İstanbul 2005.

Cevizci, Ahmet. (2002). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul.

Descartes, Rene. (1984). Metot Üzerine Konuşma. Çev. K. Sahir Sel. İstanbul.

Descartes, Rene. (1960). Tabiat Işığı ile Hakikati Arama. Çev. Mehmet Karasan. Ankara.

Descartes, Rene. (1993). Felsefenin İlkeleri. Çev. Mesut Akın. İstanbul.

Gökberk, Macit. (1996). Felsefe Tarihi. İstanbul.

Gökberk, Macit. (1991). Ruhun İhtirasları. Çev. Mehmet Karasan. İstanbul.

McBurney, William H. (1957). “The Authorship of the Turkish Spy”. PMLA. Vol. 72. No.5. New York: s. 915-935.

Şenyener, Şebnem. (2001). Bir Türk Casusunun Mektupları. İstanbul.

Topdemir, Hüseyin Gazi. (2011). Felsefe. Ankara.

Tucker, Joseph. (1958). “On the Authorship of The Turkish Spy: an Etat Present” Papers of the Bibliographical Society of America. LII. New York: s. 34-47.

Yıldırım, Cemal. (2001). Bilimin Öncüleri. Ankara.

Weitzman, Arthur J. (ed.) (1970). Letters Writ by a Turkish Spy. New York.

Weitzman, Arthur J. (1999). Bir Türk Casusun Mektupları. Çev. Mehmet Öz-Fatma Acun. T. C. Kültür Bakanlığı Dünya Edebiyatı. Ankara.

ISSN: 2146-7064
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2012
Yayıncı: Nobel Akademik Yayıncılık

Arşiv