Yoğun bakım ünitelerindeki hastaların alt solunum yolu örneklerinden izole edilen non-fermantatif gram-negatif bakterilerin antimikrobiyal duyarlılıkları ve alt solunum yolu enfeksiyonu ile ilişkili risk faktörleri

Amaç: Yoğun Bakım Ünitesi'nde (YBÜ) gelişen alt solunum yolu hastane infeksiyonlarında, non-fermentatif Gram Negatif Bakteriler (NFB) arasında yer alan Acinetobacter ve Pseudomonas türleri en sık karşılaşılan etkenlerdir. Bu çalışma ile, alt solunum yolu ile ilgili risk faktörlerini dağılımını belirlemek ve izolatların antibiyotiklere karşı duyarlılıklarını saptayarak ampirik tedavi için yol gösterici olmak amaçlandı. Yöntemler: Ocak 2008-2010 tarihleri arasında hastanemiz YBÜ’de yatmakta olan hastalardan alınan 193 alt solunum yolu örneği klasik kültür yöntemleri ve otomatik bakteri tanımlama cihazıyla incelendi, antibiyotik duyarlılıkları “Clinical and Laboratory Standards Institute” standartlarına göre disk diffüzyon yöntemiyle belirlendi. Kalite kontrol suşları olarak P. aeruginosa ATCC 27853 ve E. coli ATCC 25922 kullanıldı. Tanımlanan suşların tümü endotrakeal aspirat örneklerinden izole edildi. Bulgular: NFB infeksiyonlarına sahip hastaların, %65,6’ının 61 yaş üstünde, %60’sının erkek cinsiyette, %35,2’sinin 29 günden uzun hastanede yattığı, %38,4’ünün serebrovasküler hastalığa ve %32’sinin hipertansiyona sahip olduğu, %64,8’inin mekanik ventilatör, %56,8’inin santral venöz kateter, %36,8’inin trakeostomi uygulandığı, % 59,2’sinin karbapenem, %45,6’sının 3.kuşak sefalosporin ve %45,6’sının aminoglikozit kullandığı belirlendi. Pseudomonas suşlarının antibiyotik duyarlılık oranları; %72,7 amikasin, %65,5 piperasilin-tazobaktam, %60 imipenem, %56,4 gentamisin, %49,1 siprofloksasilin ve sefaperazon-sulbaktam, %45,5 tobramisin olarak belirlendi. Acinetobacter suşlarının antibiyotik duyarlılık oranları; %50,8 netilmisin, %50,8 tobramisin, %31,7 amikasin, %30,8 imipenem, %25,8 sefaperazon-sulbaktam olarak saptandı.Sonuç: YBÜ’deki NFB’in sebep olduğu antibiyotik direncini önlemek için, antibiyotik duyarlılık profilleri belirlenerek doğru antibiyotik kullanım politikalarının geliştirilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çapraz enfeksiyon, Gram-negatif bakteriler, Yoğun bakım üniteleri, Mikrobiyal duyarlılık testleri, Solunum yolu enfeksiyonları, Risk faktörleri

Antimicrobial susceptibilities of non-fermantative Gram-Negative Bacilli isolated from lower respiratory tracts specimens of intensive care units patients and associated risc factors of lower repiratort tract infections

Objectıve: Pseudomonas and Acinobacter species among the non-fermentative Gramnegative bacteria (NFB) are common agents of nosocomial lower respiratory tracts infections developed in intensive care units (ICU). In this study, it was purposed to determine the risk factors for lower respiratory tract infections and guide for the empirical treatment options by determining the antimicrobial susceptibility (AS). Methods: One hundered-ninety-three lower respiratory tract samples obtained from the patients hospitalized in the ICU between ‘January 2008-2010’ were identified by routine methods and automatic microbial identification systems. The AS tests were performed by using Kirby Bauer disk diffusion test according to CLSI standard procedures. P. aeruginosa ATCC 27853 and E. coli ATCC 25922 species were used as quality control species. All of these identified strains were isolated from endotracheal aspirate samples. Results: The patients infected with NFB were determined as age over 61 (65.6%), sex (male) (60%), duration of hospital stay over 28 days (35.2%), cerebrovascular disease (38.4%), hypertension (32%), mechanical ventilation (64.8%), central vein catheters (56.8%), tracheostomi (36.8%), use of carbapenems (59.24%), use of aminoglycosides (45.6%), use of 3. generation sefalosporins (45.6%). AS of Pseudomonas strains to amicasin, piperacillin-tazobactam, imipenem, gentamicin, ciprofloxacin, sefoperazone-sulbactam were 72.7%, 65.5%, 60%, 56.4%, 49.1% and 49.1%, respectively. AS of Acinetobacter strains to netilmicyn, tobramycin, amikacin, imipenem, sefoperazone-sulbactam were 50.8%, 50.8%, 31.7%, 30.8%, 25.8%, respectively. Conclusion: AS should be determined for preventing the antibiotic resistance caused by NFB in ICU and appropriate antimicrobial usage policies must be developed.

Keywords:

Cross Infection, Gram-Negative Bacteria, Intensive Care Units, Microbial Sensitivity Tests, Respiratory Tract Infections, Risk Factors,

PDF

___

1. Sümerkan B. Yoğun bakım ünitesinde Gram-negatif mikroorganizmalar ve direnç sorunu. Yoğun Bakım Dergisi 2003;3:129-134.
2. Arman D. Yoğun bakım enfeksiyonlarının önemi ve epidemiyolojisi. Yoğun Bakım Dergisi 2006;6:5-7.
3. Siegel J, Rhinehart E, Jackson M, Chiarello L. Guideline for isolation precautions: preventing transmission of infectious agents in healthcare settings 2007. In: committee Thicpa, ed, Vol CDC, 2007.
4. Gazi H, Sürücüoğlu S, Kurutepe S, İnmez E, Dinç G, Özbakkaloğlu B. Yoğun bakım ünitesi ve diğer ünitelerde yatan hastalardan izole edilen Acinetobacter baumannii suşlarında in-vitro antibiyotik direnci. Ankem Dergisi 2005;19:115 - 118.
5. Ardıç N, Özyurt M, İlga U, Erdemoğlu A, Haznedaroğlu T. Yatan hastalardan izole edilen Pseudomonas aeruginosa ve Acinetobacter suşlarının karbapenemlere ve bazı antibiyotiklere duyarlılıkları. Ankem Dergisi 2004;18:145 - 148.
6. Ustaçelebi Ş. Temel ve Klinik Mikrobiyoloji. Ankara: Güneş Kitabevi Ltd. Şti, 1999.
7. Gür D, Bal Ç, Başustaoğlu A, et al. Antimikrobik duyarlılık testleri için uygulama standartları: M100-S18 (çeviri): Clinical and Laboratory Standards Institute, 2008.
8. Orucu M, Geyik M. Yoğun bakım ünitesinde sık görülen enfeksiyonlar. Düzce Tıp Fakültesi Dergisi 2008;1:40-43.
9. Fadda G, Spanu T, Ardito F, et al. Antimicrobial resistance among non-fermentative Gram-negative bacilli isolated from the respiratory tracts of Italian inpatients: a 3-year surveillance study by the Italian Epidemiological Survey. Int J Antimicrob Agents 2004;23:254- 261.
10. Giamarellou H, Antoniadou A, Kanellakopoulou K. Acinetobacter baumannii: A universal threat to public health? Int J Antimicrob Agents 2008;32:106-119.
11. Karageorgopoulos DE, Falagas ME. Current control and treatment of multidrug-resistant Acinetobacter baumannii infections. Lancet Infect Dis 2008;8:751-762.
12. Joshi SG, Litake GM, Satpute MG, Telang NV, Ghole VS, Niphadkar KB. Clinical and demographic features of infection caused by Acinetobacter species. Indian J Med Sci 2006;60:351-360.
13. Baraibar J, Correa H, Mariscal D, Gallego M, Valles J, Rello J. Risk factors for infection by Acinetobacter baumannii in intubated patients with nosocomial pneumonia. Chest 1997;112:1050-1054.
14. Pinheiro MR, Lacerda HR, Melo RG, Maciel MA. Pseudomonas aeruginosa infections: factors relating to mortality with emphasis on resistance pattern and antimicrobial treatment. Braz J Infect Dis 2008;12:509-515.
15. Jones RN, Sader HS, Beach ML. Contemporary in vitro spectrum of activity summary for antimicrobial agents tested against 18569 strains non-fermentative Gramnegative bacilli isolated in the SENTRY Antimicrobial Surveillance Program (1997-2001). Int J Antimicrob Agents 2003;22:551-556.
16. Unal S, Garcia-Rodriguez JA. Activity of meropenem and comparators against Pseudomonas aeruginosa and Acinetobacter spp. isolated in the MYSTIC Program, 2002-2004. Diagn Microbiol Infect Dis 2005;53:265-271.
17. Azap Ö, Timurkaynak F, Arslan H, Karaman S. Hastane infeksiyon etkeni olarak izole edilen non–fermentatif Gram negatif bakterilerde siprofloksasin, ofloksasin ve Levofloksasinin in–vitro etkinliğinin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2004;57: 189-194.
18. Turner PJ. MYSTIC Europe 2007: Activity of meropenem and other broad-spectrum agents against nosocomial isolates. Diagn Microbiol Infect Dis 2009;63:217- 222.
19. Dündar D, Tamer G. Çeşitli klinik örneklerden izole edilen Pseudomonas aeruginosa suşlarının antimikrobiyal direnci: üç yıllık değerlendirme. Ankem Dergisi 2009;23:17 - 21.
20. Kalem F, Gündem N, Feyzioğlu B, Arslan U, Tuncer İ. Çeşitli klinik örneklerden izole edilen Pseudomonas aeruginosa suşlarında antibiyotik direnci. Ankem Dergisi 2008;22:123 -126.
21. Cesur S, Albayrak F, Birengel S, Kolcu Z, Tekeli E. Çeşitli klinik örneklerden izole edilen Pseudomonas aeruginosa Suşlarının karbapenem ve diğer betalaktam antibiyotiklere duyarlılıkları. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergisi 2001;32:203-206.
22. Gülhan B, Özekinci T, Atmaca S, Bilek H. 2004-2006 yıllarında izole edilen Acinetobacter baumannii suşlarında antibiyotik direnci. Ankem Dergisi 2007;21:32 - 36.
23. Yavuz M, Şahin İ, Behçet M, Öztürk E, Kaya D. Çeşitli klinik örneklerden izole edilen Acintobacter baumannii suşlarının antibiyotik duyarlılıkları. Ankem Dergisi 2006;20:107 - 110.
24. Çetin E, Kaya S, Tetik T, Arıdoğan BC. Klinik örneklerden izole edilen Acinetobacter baumannii suşlarının örneklere göre dağılımı ve antibiyotik duyarlılıkları. Ankem Dergisi 2006;20:202 - 205.
25. Rhomberg PR, Jones RN. Contemporary activity of meropenem and comparator broad-spectrum agents: MYSTIC program report from the United States component (2005). Diagn Microbiol Infect Dis 2007;57:207-215.
26. Çiftçi İ, Çetinkaya Z, Aktepe O, Arslan F, Altındiş M. Klinik örneklerden izole edilen Pseudomonas aeruginosa suşlarının antibiyotiklere duyarlılıkları. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Dergizi 2005;35:98-102.
27. Kireçci E, Sevinç İ. Klinik örneklerden izole edilen pseudomonas aerugınosa suşlarının çeşitli antibiyotiklere in-vitro duyarlılıkları. Ankem Dergisi 2008;22:209 - 212.
28. Karlowsky JA, Draghi DC, Jones ME, Thornsberry C, Friedland IR, Sahm DF. Surveillance for antimicrobial susceptibility among clinical isolates of Pseudomonas aeruginosa and Acinetobacter baumannii from hospitalized patients in the United States, 1998 to 2001. Antimicrob Agents Chemother 2003;47:1681-1688.