Tuğçe TOKER UĞURLU, Elif Zeynep ATABAY, Ezgi, Egenur YILMAZ, mert öztürk, Figen ATEŞCİ

Tıp fakültesi öğrencilerinde psikolojik damgalama eğilimi: Bir Özel Çalışma Modülü örneği

Amaç: Ruhsal sorunları olan hastalar, sağlık çalışanlarının tutumlarına karşı oldukça duyarlıdırlar. Ayrımcı ve reddedici davranışlar olarak özetleyebileceğimiz damgalayıcı tutumların varlığının sağlık çalışanlarında değerlendirilmesi bu nedenle önemlidir. Tıp fakültesi eğitim modeli içerisinde yer alan bir uygulama ve değerlendirme yöntemi olan “Özel Çalışma Modülü” araştırması olarak planlanan bu çalışmanın amacı dönem 1 ve 6 öğrencilerinin psikolojik damgalama eğilimini ölçmek ve karşılaştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya toplam 268 öğrenci katıldı. Çalışmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu ve Damgalama (Stigma) Ölçeği kullanılarak toplandı. Bulgular: Ankete katılan toplam 268 öğrencinin %69’u dönem 1, %31’i dönem 6 idi. Öğrenciler sosyodemografik ve damgalama ile ilişkili özellikler açısından benzer bulundu (p>0,05). Damgalama Ölçeği puanlarının karşılaştırması sonucunda; dönem 1 ortalama ölçek puanı 47,39±9,81, dönem 6 ortalama ölçek puanı ise 47,76±9,67 olarak saptandı (p=0,775). Ölçeğin dört alt boyutu için hesaplanan ortalamalar da iki grup arasında benzer bulundu (p>0,05). Ayrıca erkek cinsiyette olmanın kadın cinsiyete göre damgalama eğilimi riskini 2,880 kat artırdığı bulundu (p=0,001). Sonuç: Benzer sosyodemografik özelliklere sahip olan öğrenci grubunda, hem dönem 1 hem de dönem 6’da düşük damgalama eğilimi saptanmıştır. Eğitimin etkisi çeşitli kısıtlılıklar nedenli net olarak incelenememiş olsa da tıp eğitimi içerisine empati, damgalama, iletişim becerilerini geliştirmeye yönelik teorik ve uygulamalı programların dahil edilmesinin genç hekimlerin damgalayıcı tutumlarına olumlu etki edebileceğini düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler:

damgalama, eğitim, öğrenci, tıp

PSYCHOLOGICAL STIGMATIZATION TENDENCY AMONG MEDICAL SCHOOL STUDENTS: AN EXAMPLE OF A SPECIAL STUDY MODULE

Objective: Patients with mental problems are very sensitive to the attitudes of healthcare professionals. For this reason, it is important to evaluate the presence of stigmatizing attitudes that we can summarize as discriminatory and rejecting behaviors in healthcare professionals. This study is planned as a “Special study Module” research, which is a practice and evaluation method within the education model of the medical faculty. The study aimed to measure and compare the psychological stigmatization tendency of class 1 and 6 students. Materials and Methods: 268 students participated in the study. The data of the study were collected using the questionnaire form prepared by the researchers and the Stigma Scale. Results: 69% of the total 268 students participating in the survey were 1st grade, 31% were 6th grade students. Students were found similar in terms of sociodemographic and stigma-related features (p>0.05). The Stigma Scale scores showed no significant difference (p=0.775) between class 1 and class 6 students with the mean scale scores of 47.39±9.81 and 47.76±9.67 , respectively. Mean scores calculated for the four sub-dimensions of the scale were also found similar between the two groups (p>0.05). In addition, it was found that the male gender increased the risk of stigmatization 2.880 times higher than the female gender (p=0.001). Conclusion: Low stigmatization tendency was found in both 1st grade and 6th grade students with similar socio-demographic characteristics. Although the effect of education has not been explicitly examined due to various limitations, we think that the inclusion of theoretical and practical programs for developing empathy, stigmatization, and communication skills in medical education can positively affect stigmatizing attitudes of young doctors.

Keywords:

stigmatization, education, student, medicine,

PDF

___

Avcil C, Bulut H, Hızlı Sayar G. Psikiyatrik hastalıklar ve damgalama Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Derg. 2016;2:175-202.
Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik damgalama ile mücadele. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2010;9:71-8.
Demirören M, Şenol Y, Aytuğ Koşan AM, Saka MC. Tıp eğitiminde ruhsal bozukluklara karşı damgalama eğitimi gereksiniminin değerlendirilmesi: nitel ve nicel yaklaşım. Anadolu Psikiyatr Derg. 2015;16:22-9.
Petkari E, Masedo Gutiérrez AI, Xavier M, Moreno Küstner B. The influence of clerkship on students’ stigma towards mental illness: a meta-analysis. Med Educ. 2018;52:694-704.
Özmen S, Erdem R. Damgalamanin kavramsal çerçevesi̇. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Derg. 2018;23:185-208.
Erbaydar NP, Çilingiroğlu N. Tıp Eğitimi Geleceğin hekimlerinin ruh sağlığı sorunu olan bireylere yönelik tutumlarını etkilemekte midir? Türk Psikiyatr Derg. 2010;21:114-25.
Arkan B, Bademli K, Duman ZÇ. Sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları: son 10 yılda Türkiye’de yapılan çalışmalar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011;3:214-31.
Ozer U, Varlik C, Ceri V, Ince B, Arslan-Delice M. Change starts with us: stigmatizing attitudes towards mental illnesses and the use of stigmatizing language among mental health professionals. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences 2017;30:224-32.
Danacı AE, Balıkçı K, Aydın O, Cengisiz C, Uykur AB. Tıp eğitiminin şizofreniye yönelik tutumlar üzerine etkisi; 5 yıllık izlem çalışması. Türk Psikiyatr Derg. 2016;27:2-5.
Yüksel EG, Taşkin EO. Türkiye’de hekimler ve tip fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastaliklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatr Derg. 2005;6:113-21.
Akdede BBK, Alptekin K, Topkaya ŞÖ, Belkız B, Nazlı E, Özsin E, ve ark. Gençlerde şizofreniyi damgalama düzeyi. Yeni Symp. 2004;42:113-7.
Birdoğan SY, Berksun OE. Tıp fakültesi 1. sınıf ve 6. sınıf öğrencilerinde psikiyatrik hastaya yönelik tutumlar. Kriz Derg. 2002;10:1-7.
Yanık M, Şimşek Z, Katı M, Nebioğlu M. Tıp fakültesi öğrencilerinin şizofreniye karşı tutumları ve psikiyatri eğitminin etkisi. Yeni Symp. 2003;41:194-99.
Yenilmez Ç, Güleç G, Ernur D, Aydın A, Yücel Ö, Asil G, ve ark. Eskişehir'de tıp fakültesi öğrencilerinin şizofreniye yönelik bilgi ve tutumları. Klinik Psikiyatri 2010;13:185-95.
Kılınç A. Probleme dayali öǧrenme. Kastamonu Eğitim Derg. 2007;15:561-78.
Yaman E, Güngör H. Damgalama (stigma) ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Değerler Eğitimi Derg. 2013;11:251-70.
Aksoy Ü, Delibaş SB, İnceboz T, Miman Ö, Özkoç S, Akisü Ç. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi lisans eğitiminde yer alan ve 1998-2017 yılları arasında Tıbbi Parazitoloji Anabilim Dalı tarafından uygulanan özel çalışma modülleri. DEÜ Tıp Fakültesi Derg. 2017;31:129-35.
Aybek H. Tip fakültesi̇ öğrenci̇leri̇ni̇n probleme dayalı öğrenmeye i̇li̇şki̇n görüş ve tutumlarının değerlendi̇ri̇lmesi̇. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıp Eğitimi Anabilim Dalı, Antalya, 2019.
Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Özel Çalışma Modülleri Kılavuzu [İnternet]. [Erişim tarihi: 04 Eylül 2020]. Erişim adresi: https://www.pau.edu.tr/moe/tr/sayfa/ocm-rehberi
Ünal S, Hisar F, Çelik B, Özgüven Z. Üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançları. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Derg. 2010;23:145-50.
Aghanwa HS. Attitude toward and knowledge about mental illness in Fiji islands. Int J Soc Psychiatry. 2004; 50:361-75.
Savrun BM, Arikan K, Uysal O, Cetin G, Poyraz BC, Aksoy C, Bayar MR. Gender effect on attitudes towards the mentally ill: A survey of Turkish university students. Isr J Psychiatry Relat Sci. 2007; 44:57-61.