REFORM ÇAĞI ÖNCESİ AVRUPA’SINDA USSAL EKONOMİK ETKİNLİĞİN BELİRTİLERİ

Büyük keşifler, eski yolların terk edilerek yenilerinin açılması, Akdeniz yerine Atlantik seyrinin yeğlenmesi, yenidünyadan getirilen kıymetli madenlerin muazzam miktarı, bunların hepsi ticaret devrimine yol açmıştır. On beşinci asrın yatırıma yönelik iş fırsatları muazzam derecede artmış, hemen her türden borçlanma yaygınlaşmış, denizcilik sigortaları yaygınlaşmış, özel ve kamu borçlanmalarda büyük artışlar görülmüş, gemi mülkiyetine ve çeşitli şirket sermayelerine katılım hızlanmıştır. Büyük kentlerde devredilebilir tahvil ve hisse senetleri alınır satılır olmuştur. Büyük tüccarlar, şirketin yönetimine hiç katılmaksızın, en küçük parasını dahi her yerde sermayeye dönüştürebilme olanağına kavuştuğu gibi, kârların dağıtılmasını beklemekle yetinmiştir. Fiyat yükselişleri İspanya, İtalya ve Fransa'da baş göstermiş, zirvesine ise İngiltere'de ulaşmıştır. Fiyat devrimi, para olarak da kullanılan kıymetli madenler stokundaki artışın bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Oysa kilise hukukçuları ve vaizleri, bir kimsenin ticarette ulaşacağı kazancın ancak diğerlerinin zarara uğratılmasıyla olanaklı olduğunu, kendisi bir tüccar dahi olsa aldığı fiyattan daha yükseğine satmaması gerektiğini, bu nedenden dolayı da, bütün ticari kazançların daima tüccarın çabalarının bedeline eşit olması gerektiğini, açıkça bildirmişlerdir. Kilise özel serveti savunmuştur ve tüccara kendi emeğinin bedeline denk bir kârı elde etmesine izin vermiştir; fakat zenginliklere yol açan aşırılıkları tamamıyla günahkârlık olarak nitelendirmiştir. Ayrıca, verilen borçtan fazlasının alınmasını, olmayan bir şeyin satılması olarak görerek kendi içinde adaletsizliğe neden olduğunu, bu fazladan ödemenin de adalete aykırı olduğunu bildirmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Katolikliğin Toplumsal Ahlakı, Adil Fiyat, Kapitalist Ruh, Ussal Ekonomik Etkinlik

The marks of ratıonal actıon ın europe before the reformatıon era

he great discoveries, the opening of new routes and the abandoning of old ones, the Atlantic replacing the Mediterranean, the volume of precious metal imported from the New World, all of them were caused the commercial revolution. The fifteenth century of the business opportunities for the investment were enormously increased; loans for all kinds, marine insurance, shares in public and private debts, part ownership of ships and different companies. Also large towns have a real exchange of transferable bonds. The great merchant, therefore invests a little of his money everywhere, not necessarily taking part in the administration of his business, but waiting for his distribution of profits. The price rise, which began in Spain, overran Italy, then France, where it reached a peak in England. The price revolution occurred as a result of the increasing stock of monetary metals. But the canon lawyers and the church preachers were declared that; one man's gain in trading must always be another's loss, so not everyone that sells at higher price than he bought as a trader, by this reason, all commercial gains must be equal to the exertions of the merchant. The church defended private wealth and allowed the merchant a fair return for his labour; but the immoderate quest for riches was sin. And to take usury for money lent is unjust in itself, because this is to sell what does not exist, and this evidently leads to inequality which is contrary to justice

Keywords:

-,

PDF

___

Aristoteles (2002). Politika. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Byron (1990). In partnership with God: contemporary Jewish law and ethics. Syracuse: Syracuse University Press.
Cleary P. (1914). The church and usury: an essay on some historical and theological aspects of money-lending. Dublin: M H Gill.
Day J. (1987). The medieval market economy. New York: B. Blackwell Press.
De Roover R. (1948). Money, banking and credit in mediaeval Bruges. Cambridge, Massachusetts: The Medieval Academy of America.
Dempsey B. W. (1948). Interest and Usury, London: D. Dobson.
Donald D. W. A. (1975). Compound interest and annuities. London: Heineman Publisher.
Dopsch A. (1937). The economic and social foundations of European civilization. London: Routledge & Kegan Paul.
Dudden F. H. (1935). The life and times of St. Ambrose. Oxford: The Clarendon press.
Fanfani A. (1972). Catholicism, Protestantism and Capitalism. New York: IHS press.
Freyer H. (1954). Endüstri çağı. İstanbul: İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınları.
Gemahling P. (1939). Büyük ekonomistler. İstanbul: İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınları.
Hodgett G. A. J. (1972). A social and economic history of medieval Europe. London: Routledge.
Jeremy D. J. (1988). Religion, business, and wealth in modern Britain. London: Routledge.
Jones N. L. (1989). God and moneylender. New York: B. Blackwell.
Knight M. (1964). Economic history of Europe to the end of the middle ages. Boston: Mifflin Company.
Langholm O. D. (1984). The Aristotelian analysis of usury. New York: Columbia University Press.
Little D. (1969). Religion, Order and Law: A Study in Pre-Revolutionary England. New York: University of Chicago Press.
Lowry T. S. (1998). Ancient and medieval economic ideas and concepts of social justice. New York: Library of Congress Catalogina.
Neumark F. (1943). İktisadi düşünce tarihi. İstanbul: İ.Ü. İktisat Fakültesi Yayınları.
Noonan J. T. (1957). The scholastic analysis of usury. Cambridge: Harvard University Press.
O’brien G. (1928). An essay on the economic effects of reformation. New York: Augustus M. Kelley Publishers.
O'brien G. (1967). An essay on medieval economic teaching. New York: Burt Frankling Publisher.
Parks T. (2005). Medici money: banking, metaphysics and art in fifteenth century. New York: W. W. Norton Publisher.
Parsons T. (1949). The structure of social action. Illinois: The Free Press Glencoe.
Pica J. N. (1962). The banking and finance among Jews in renaissance Italy. New York: Bloch Publisher.
Pirenne H. (1982). Orta çağ kentleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Plotnik M. J. (1937). Werner Sombart and his type of economics. New York: ECO Press.
Pounds N. J. (1974). An economic history of medieval Europe. New York: Longman.
Robertson H. M. (1933). Aspects of the rise of economic individualism. Cambridge: Cambridge University Press.
See H. (1972). Modern kapitalizmin oluşumu. İstanbul: Turan Neşriyat Yurdu.
Shatzmiller J. (1990). Sylock reconsidered: Jews, moneylending and medieval society. Berkeley: University of California Press.
Tawney R. H. (1980). Religion and the rise of capitalism. London: Penguin.
Thompson J. (1960). Economic and social history of Europe in the later middle ages. New York: F.Ungar Publisher.
Weber M. (1950). General economic history. Illinois: Greenberg Publisher.
Weber M. (1964). The sociology of religion. Boston: Beacon Press.
Weber M. (1984). The Protestan ethic and the spirit of capitalism. London: George Allen and Unwin.
Yinger J. M. (1976). Religion, society and the individual. New York: Macmillan.