Hatice Handan ÖZTEMİZ, İbrahim Emre KARAA

LOJİSTİK FİRMALARINDA PERFORMANS ÖLÇÜMÜ: TEK SKORLU DENGELENMİŞ SKOR KART VE MARKOV ZİNCİRLERİ ANALİZİ: SERTEL LOJİSTİK ÖRNEĞİ

Bu çalışmada ilk olarak bir üçüncü parti lojistik (3PL) firmasının performansı çok boyutlu performans yöntemlerinden Dengelenmiş Skor Kart (BSC) ile ölçülmüştür. BSC’ de yer alan 24 ölçüt, uzman görüşü alınarak Analitik Ağ Süreci (ANP) analizi ile ağırlıklandırılmıştır. Ölçütlerin kutupluluğu baz alınarak azalması ve artması beklenen iki adet tek skor elde edilmiştir. Firmanın beklenen performans hedef skorlarına ulaşabilme olasılığını hesaplamak için Markov zincirleri analizi yapılmıştır. Sonuç olarak, % 90 ve üstü zamanında teslimat oranları hedefindeki firma beklentisi % 84 olasılıkla ulaşılabilir bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Lojistik, Üçüncü Parti Lojistik (3PL), Dengelenmiş Skor Kart (BSC), Analitik Ağ Süreci (ANP), Markov Zincirleri.

PERFORMANCE MEASUREMENT IN LOGISTICS FIRMS: SINGLE SCORE BALANCED SCORE CARD AND MARKOV CHAIN ANALYSIS

In this study, firstly a third party logistics (3PL) company’s performance was measured by the multi-dimensional performance method of the Balanced Scorecard (BSC). According to experts opinion, 24 criterias are located in BSC was weighted by Analytic Network Process (ANP) analysis. Two scores were obtained that are expected to decrease and increase according to the polarity of criterias. In order to estimate the probablity of reaching expected company’s performance target score, Markov Chains was performed. As a result of the analysis the firms expectations on the 90% and over timely delivery rate can be obtained with the probablity of 84 %.Keywords: Logistics, Third Party Logistics (3PL), Balanced Score Card (BSC), Analytic Network Process (ANP), Markov Chain.

PDF

___

Alp, S. ve Öz, E. (2009). Markov Zinciri Yöntemi İle Taşınabilir Bilgisayar Tercihlerinin Analizi. Akademik İncelemeler, 4 (2), 37-54.
Akgül, E. (2006). İşletme Performansının Değerlendirilmesinde Balanced Scorecard (Toplam-Dengeli Başarı Göstergesi) ve Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi. İstanbul
Aktan, Ç. C. (2008). Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama. İşveren Çimento, Temmuz- Ağustos sayısı, 4-21. http://www.ceis.org.tr/dergiDocs/makale132.pdf.
Atkinson, A.A., Waterhouse, J.H. ve Wells, R.B., 1997, A Stakeholder Approach to Strategic Performance Measurement. Sloan Management Review, 38 (3), 25-38.
Baki, B. ve Şimşek, B. (2004). Lojistik Faaliyetlere Göre Performans Ölçütlerinin Belirlenmesi. http://yaem2004.cu.edu.tr/bildiriler/151%20-%20CD.pdf. Erişim Tarihi: 15.02.2016.
Baynal, K. ve Karasakal, O. (2011). İşletmelerde Performans Ölçümlerinin Balanced Scorecard İle Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama. Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği 28. Ulusal Kongresi.
Can, T. (2006). Sektörler Arası İlişkilerin Markov Zincirleri ile Analizi ve Tahmini Türkiye Örneği. I. Basım. Derin Yayınları. İstanbul.
Chow, G., Heaver, T. D. and Henriksson, L. D. (1994). Logistics Performance. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 24(1),17 – 28.
Cinemre, N. (2004). Yöneylem Araştırması. İkinci Baskı. Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
Çağlar, B. M. (2014). Lojistik İşletmelerinde Bilişim Teknolojilerinin Kullanımı, Müşteri Memnuniyeti ve İşletme Performansı İlişkisi: Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 41-55.
Draper, N. ve Smith, H. (1988). Applied Regression Analysis. Second Edition, New York: John Wiley& Sons.
Elitaş, C. ve Ağca, V. (2006). Firmalarda Çok Boyutlu Performans Değerleme Yaklaşımları: Kavramsal Bir Çerçeve. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8 (2), 343-370.
Ergeç, F. (1996). Markov Analizi ile Hisse Senedi Fiyatının Tahmin Edilmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 25 (2), 123-151.
Geyikçi, U. B. (2013). Basel Kriterleri Çerçevesinde Kredi Derecelendirme Model Önerisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Manisa.
Gunasekaran,A. ve Kobu, B. (2007). Performance Measures and Metrics in Logistics and Supply Chain Management: A Review Of Recent Literature (1995–2004) for Research and Applications. International Journal of Production Research. 45 (12), 2819-2840.
Harmon, P. (2007). Book Review: Bussines Process Management and the Balanced Score Card: Using Processes as Strategic Drivers. A BTrends Books Review.http://www.bptrends.com/publicationfiles/TWELVE-03-07-BR-%20BPM-BalScorecard-Smith-Harmon-Final.pdf. Erişim Tarihi: 14.08.2015.
Howard, R.A.(1971). Dynamic Probabilistic Systems (Volume I). John Wiley & Sons, Inc. New York City.
İlarslan, K. (2014). Hisse Senedi Fiyat Hareketlerinin Tahmin Edilmesinde Markov Zincirlerinin Kullanılması: İMKB 10 Bankacılık. Journal of Yaşar University, 9(35), 6099-6260.
Kabadayı, E. T. (2002). İşletmelerde Üretim Performans Ölçütlerinin Gelişimi, Özellikleri ve Sürekli İyileştirme ile İlişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 6, 61-75.
Kaplan, R.S. and Norton, D.P. (1992). The Balanced Scorecard – Measures That Drive Performance. Harvard Business Review, Vol. 70, January/February.
Kaplan R.S. and Norton, D.P.(1996). Using the Balanced Scorecard as a Strategic Management System. Harvard Business Review. January–February 1996, p. 76.
Koçak, K ve Şen, Z. (1998). Kurak ve Yağışlı Gün Oluşumlarının Markov Zinciri Yaklaşımı ile Uygulamalı İncelenmesi. Tr. J. of Engineering and Environmental Science, 22 (1998) , 479 – 487.
Lawrie, G and Cobbold, I. (2004),"Third-generation balanced scorecard: evolution of an effective strategic control tool". International Journal of Productivity and Performance Management, 53 (7), 611 – 623.
Lynch, R ve Cross, K., (1991). Measure UP! Yardsticks for Continuous Improvement. Oxford:Blackwell Publishing.
Mentzer, J. T. ve Kondrad, B. P. (1991). An Efficiently/ Effectiveness Approach to Logistics Performance Analysis. Journal of Business Logistics, 12 (1), 33-62.
Niven, P (2002). Balanced Scorecad: Step-By –Step: Maximizing Performance And Maintaining Result. New York, John Wiley & Sons, Inc.
Öz, E. (2009). An Estimation By Hidden Markov Model for The Istanbul Stock Exchange. Ekonomik Yaklasim, 20(72), 59-85.
Özdağoğlu, A., Özdağoğlu, G. ve Kurt Gümüş, G. (2012). Altın Fiyatındaki Dağılımların Markov Zinciri İle Analizi: Uzun Erimli Olasılıklar. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 40, Haziran-Aralık 2012, 119-142.
Özdemir, A. Y. ve Gümüşoğlu, Ş. (2007). İşletmelerin Tahminleme Sorunlarının Çözümlemesinde Markov Zincirleri Analizinin Uygulanması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (1), 337-359. https://dspace.deu.edu.tr/xmlui/handle/12345/5435 (01.06.2016).
Özdemir, A. (2009). Markov Karar Süreci İle Modellenen Stokastik ve Çok Amaçlı Üretim/Envanter Problemlerinin Hedef Programlama Yaklaşımı İle Çözülmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3),75-99.
Özdemir, A.Y. ve Demireli, E. (2014). Hisse Senedi Fiyat Verimliliğinin Markov Zincirleri İle Analizi BIST Teknoloji Endeksi Hisse Senedi Fiyatları Üzerine Bir Uygulama. Verimlilik Dergisi. 1, 41-60.
Özel, G. ve Solmaz, A. (2012). Türkiye’de Deprem Tekrarlanma Zamanının Tahmini ve Neotektonik Bölgelere Göre Depremselliğin Markov Zinciri ile İncelenmesi. Çankaya University Journal of Science and Engineering, 9 (2), 125–138.
Punniyamoorthy, M. ve Murali, R. (2008). Balanced Score Fort He Balanced Scorecard:A Benchmarking Tool. Benchmarking. An International Journal, 15 (4),420-443.
Saaty, T.L. (1994). How to make a decision: the analytic hierarchy process. Interfaces, 24(6),19–43.
Saaty, T. L. (1999). Basic Theory Of The Anlytic Hierarchy Process:How To Make A Decision, Rev.R.Acad.Cienc,Exact.Fis.Nat.(Esp). University of Pittisburgh. 93 (4). 395-423,
Saaty, T. L. (2008). The Analytic Network Process. http://www.iors.ir/journal/article-1-27-en.pdf. Erişim Tarihi: 10.05.2016.
Sink, D. S. and Tuttle, T. C. (1989). Planning and Measurement in Your Organization of the Future. IE Press: Norcross, GA.
Skinner, W. (1969). Manufacturing- missing link in corporate strategy. Harvard Business Review, 47, 136- 145.
Smith, R. (2007) Bussiness Process Management and Balanced Scorecard: Using Processes as Strategic Drivers (2th Edition). John Wiley & Sons, Inc, Hoboken, New Jersey.
Soykan, Y. (2015). Markov Zincirleri ile Pazar Payı Araştırma Modeli ve Otomobil Lastiği Pazarında Bir Uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(27).
Suwansaranyu, U.(2002). Understanding of Performance Measurement from the Organization’s Perspective. Proceedings of Symposium in Production and Quality Engineering Kasetsart University, 51-57.
Taha, H. A. (2003). Operations Research. 7th Edition, Prentice Hall, New Jersey.
Tangen, S. (2004). Performance Measurement: from Philosophy to Practice. International Journal of Productivity and Performance Management, 53( 8 ), 726 – 737.
Tijms, H. C. (2003). A First Course in Stochastic Models, John Wiley & Sons, Inc, England.
Yurdakul, M. ve Yıldırım, E. (2013). Analitik Ağ Süreci Yöntemi İle En Uygun Pazarlama Stratejisinin Belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi EYİ 2013 Özel Sayısı, 211-226.