İŞLETMELERDE AHLAKİ OLMAYAN DAVRANIŞLARIN DUYURULMASI (WHISTLEBLOWING)

Günümüzde çalışma hayatında ahlaki olarak nitelendirilebilecek davranışlar kadar, ahlaki olmayan ve hem kuruma, hem de çalışanlara zarar veren davranışlara da sıklıkla rastlanmaktadır. İşletmenin kaynaklarını kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, rüşvet vermek veya almak, ayrımcılık yapmak, yasaları ihlal etmek gibi birçok davranış bu kategoride değerlendirilirken, bu davranışların ortaya çıkışı ile birlikte hem örgüt içinde hem de örgüt dışında duyurulması da önemli hale gelmiştir. Whistleblowing (duyurma) kavramı, işte kurumlarda ahlaki olmayan bu davranışların kurum içinde ve kurum dışında duyurulmasını ifade etmektedir. Bu çalışmanın amacı, whistleblowing kavramına ilişkin olarak yapılacak operasyonel bir tanım çerçevesinde, kavramın çalışma hayatında hukuki açıdan değerlendirmesini yapmak ve bu eylemi yapan çalışanların korunmasına yönelik olarak başvurulabilecek olanaklara ilişkin değerlendirmelerde bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Whistleblowing (duyurma), Hukuki Açıdan Whistleblowing, Çalışanların Korunması

İşletmelerde ahlaki olmayan davranışların duyurulması (whıstleblowıng)

In organizations, employees meet ethical behavior and also unethical behavior which damage organizations and employees. Whistleblowing occurs as using organizations' resources badly, stealing, bribing, discrimination, do not obeying the rules in organizations. That is so important to blowing these kinds of behaviors. Whistleblowing is about reflecting unethical behavior inside and outside the organizations. The purpose of the study is giving an operational definition of whistleblowing, investigating whistleblowing in organizations in terms of legal regulations and evaluating of protecting whistleblowers.

Keywords:

-,

PDF

___

Aydın, U. (2002-2003). İş hukuku açısından işçinin bilgi uçurması (Whistleblowing). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2): 79-100
Bouville, M. (2008). Whistle-blowing and morality. Journal of Business Ethics, 81 (3): 579-585
Chiu, R. K. (2003). Ethical judgement and whistleblowing intention: examining the moderating role of locus of control. Journal of Business Ethics, 43 (1-2): 65-74
Corpus Mevzuat ve İçtihat Programı, www.corpus.com.tr, (14.10.2011; 25.10.2011)
Çelik, N. (2011). İş hukuku dersleri, 24. Baskı. İstanbul: Beta Yayınevi
Dasgupta, S. ve Kesherwani, A. (2010). Whistleblowing: a survey of literature. The IUP Journal of Corporate Governance, 9 (4): 57-70
Demir, F. ve Demir, G. (2009). İşçinin sadakat borcu ve uygulaması
Kamu-İş Dergisi, 11 (1): 1-37
Erdem, M. R. (2009). Suçu bildirmeme suçu (TCK m. 278). Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2009 (80): 105-120
Ertürk Ş. (2003). İş ilişkisinde temel haklar, 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi
Gerçek, H. (2005). Mühendislikte etik sorunların ele verilmesi. Madencilik, 44 (4): 29-38
Gültepe, H. (2005). Yeni Türk Ceza Kanunu’nda ihbar yükümlülüğünün sağlık hukuku yönünden değerlendirilmesi. Kazancı Hukuk Dergisi, 2005 (10): 101-105
Kaptein, M. (2011). From inaction to external whistleblowing: the influence of the ethical culture of organizations on employee responses to observed wrongdoing. Journal of Business Ethics, 98 (3): 513-530
Keenan, J. P. (2002). Whistleblowing: a study of managerial differences
Employee Responsibilities and Rights Journal, 14 (1): 17-32
King, G. (1999). The implications of an organization’s structure on whistleblowing. Journal of Business Ethics, 20 (4): 315-326
Larmer R. A. (1992). Whistleblowing and employee loyalty. Journal of Business Ethics, 11 (2): 939-948
Lewis, D., Ellis, C., Kyprianou, A. ve Homewood, S. (2001)
Whistleblowing at work: the results of a survey of procedures in further and higher education. Education and The Law, 13 (3): 215-225
Mesmer-Magnus, J. R. ve Viswesvaran, C. (2005). Whistleblowing in organizations: an examination of correlates of whistleblowing intentions, actions, and retaliation. Journal of Business Ethics, 62 (3): 277-297
Mollamahmutoğlu, H. (2008). İş hukuku, 3. Baskı. Ankara: Turhan Kitabevi
Park, H., Rehg, M. T. ve Lee, D. (2005). The influence on Confucian ethics and collectivism on whistleblowing intentions: a study of South Korean public employees. Journal of Business Ethics, 58 (4): 387-403
Park, H., Blenkinsopp, J., Oktem, M. K. ve Omurgonulsen, U. (2008)
Cultural orientation and attitudes toward different forms of whistleblowing: a comparison of South Korea, Turkey, and the U.K. Journal of Business Ethics, 82 (4): 929-939
Qusqas, F. ve Kleiner, B. H. (2001). The difficulties of whistleblowers finding employment. Management Research News, 24 (3/4): 97-100
Ray, S. (2006). Whistleblowing and organizational ethics. Nursing Ethics, 13 (4): 438-445
Sökmen, A. ve Tarakçıoğlu, S. (2011). Mesleki etik. Ankara: Detay Yayıncılık
Tavakoli A. A. (2003). Culture and whistleblowing an empirical study of Croation and US managers utilizing Hofstede’s cultural dimensions. Journal of Business Ethics, 43 (1): 49-64
Tsahuridi, E. ve Vandekerckhove, W. (2008). Organizational whistleblowing policies: making employees responsible or liable?. Journal of Business Ethics, 82 (1): 107-118
Tikici, M. (2005). Örgütsel davranış boyutlarından seçmeler, 1. Baskı
Ankara: Nobel Yayınları
Uşan, M. F. (2003). İş hukukunda iş sırrının korunması, 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınevi
Velasquez, M.(2002). Business ethics concepts and cases. New Jersey: Prentice Hall