Nihal ÇELİKTÜRK, Fatma DEMİR KORKMAZ, Funda KARBEK AKARCA

COVID-19 Pandemi Döneminde Yetişkin Hastada İleri Kardiyak Yaşam Desteği Uygulamalarındaki Değişiklikler

İlk Çin’in Wuhan şehrinde görülen ve daha sonra Dünya Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020’de pandemi olarak ilan edilen koronavirüs hastalığı-2019 (COVID-19) kısa sürede tüm dünyaya yayıldı. COVID-19 enfeksiyonu şu anda dünyada en önemli halk sağlığı sorunudur. COVID-19 enfeksiyonu sadece solunum sistemi hastalığı değil sistemik bir hastalık olarak karşımıza çıkmaktadır. Kardiyak etkilenim de bunların başında gelmekte ve miyokardiyal enfarktüsten kardiyak arreste kadar geniş bir yelpazede klinik bulgu vermektedir. COVID-19 enfeksiyon hastaları kardiyak arrest açısından risk altında olup, bu hastaların ölüm oranı da yüksektir. Kardiyak arrestte en önemli müdahale hayat kurtarmak ve acil bakım sağlamak amacıyla uygulanan, bir dizi tedavi ve klinik uygulamaları içeren ileri kardiyak yaşam desteğidir. İleri kardiyak yaşam desteğinde göğüs kompresyonu, pozitif basınçlı ventilasyon ve hava yolu desteği gibi birçok uygulama sırasında aerosol yayılması söz konusudur. İleri kardiyak yaşam desteği sırasında enfeksiyon açısından risk altında olan sağlık çalışanlarının bu riski COVID-19 enfeksiyon hastalarında daha da fazladır. Bu durumda yeterli, etkili ve güvenli bir ileri kardiyak yaşam desteği hem sağ kalım oranlarının artmasını hem de sağlık çalışanlarının enfeksiyondan korunmasını sağlayacaktır. Bu derlemede olası veya kesinleşmiş COVID-19 enfeksiyon yetişkin hastalarında etkili ve güvenli ileri kardiyak yaşam desteğinin sağlanması için güncel rehber önerilerine yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

COVID-19, Hemşirelik, İleri Kardiyak Yaşam Desteği, Pandemi

Changes in Advanced Cardiac Life Support Applications in Adult Patient During COVID-19 Pandemia

The Coronavirus Disease-2019 (COVID-19), which was first seen in Wuhan, China and later declared a pandemic by the World Health Organization on March 11, 2020, spread all over the world in a short time. COVID-19 infection is currently the most important public health problem in the world. COVID-19 infection emerges as a systemic disease, not just a respiratory system disease. Cardiac involvement is one of them, and it gives clinical findings in a wide range from myocardial infarction to cardiac arrest. COVID- 19 infection patients are at risk for cardiac arrest and the mortality rate of these patients is also high. The most important intervention in cardiac arrest is advanced cardiac life support, which includes a range of treatments and clinical applications, applied to save lives and provide emergency care. In advanced cardiac life support, aerosol emission occurs during many applications such as chest compression, positive pressure ventilation and airway support. Healthcare workers at risk for infection during advanced cardiac life support are even more at risk for COVID-19 infection patients. In this case, an adequate, effective and safe advanced cardiac life support will provide both an increase in survival rates and protection of healthcare workers from infection. This review includes current guideline recommendations for the provision of effective and safe advanced cardiac life support in adult patients with probable or confirmed COVID-19 infection.

Keywords:

Advanced Cardiac Life Support, COVID-19, Nursing, Pandemia,

PDF

___

Arentz, M., Yim, E., Klaff, L., Lokhandwala, S., Riedo, F. X., Chong, M., & Lee, M. (2020). Characteristics and outcomes of 21 critically ill patients with COVID-19 in Washington State. Jama, 323(16), 1612-1614.
Atilla, Ö. D., & Kılıç, T. Y. (2020). COVID-19 Salgınında Acil Servis Organizasyonu, Hasta Değerlendirme ve Yönetim Süreçleri. İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi, 30, 183-194.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Infection control guidance for healthcare professionals about coronavirus (COVID-19). 259 COVID-19 ve İleri Yaşam Desteği DEUHFED 2023;16(2) [Erişim tarihi: 1 Şubat 2020]. Erişim Linki: https:// www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/infection control.html
Chan, J. F. W., Yuan, S., Kok, K. H., To, K. K. W., Chu, H., Yang, J., ... & Yuen, K. Y. (2020). A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to person transmission: a study of a family cluster. The lancet, 395(10223), 514-523.
Cook, T. M. (2020). Personal protective equipment during the coronavirus disease (COVID) 2019 pandemic–a narrative review. Anaesthesia, 75(7), 920-927.
D’accolti, M., Soffritti, I., Passaro, A., Zuliani, G., Antonioli, P., Mazzacane, S., ... & Caselli, E. (2020). SARS-CoV-2 RNA contamination on surfaces of a COVID-19 ward in a hospital of Northern Italy: what risk of transmission. Eur. Rev. Med. Pharmacol. Sci, 24(17), 9202-9207.
Edelson, D. P., Sasson, C., Chan, P. S., Atkins, D. L., Aziz, K., Becker, L. B., ... & Topjian, A. A. (2020). Interim guidance for basic and advanced life support in adults, children, and neonates with suspected or confirmed COVID-19: from the emergency cardiovascular care committee and get with the guidelines-resuscitation adult and pediatric task forces of the American Heart Association. Circulation, 141(25), e933-e943.
Guan, W. J., Ni, Z. Y., Hu, Y., Liang, W. H., Ou, C. Q., He, J. X., ... & Zhong, N. S. (2020). Clinical characteristics of coronavirus disease 2019 in China. New England journal of medicine, 382(18), 1708-1720.
Huang, C., Wang, Y., Li, X., Ren, L., Zhao, J., Hu, Y., ... & Cao, B. (2020). Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The lancet, 395(10223), 497-506.
Keleş, G. T., & Kumcu, O. (2020). Covid-19 Hastalarında Temel ve İleri Yaşam Desteği Algoritmaları. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 235-242.
Merchant, R. M., Topjian, A. A., Panchal, A. R., Cheng, A., Aziz, K., Berg, K. M., ... & Adult Basic and Advanced Life Support, Pediatric Basic and Advanced Life Support, Neonatal Life Support, Resuscitation Education Science, and Systems of Care Writing Groups. (2020). Part 1: executive summary: 2020 American Heart Association guidelines for cardiopulmonary resuscitation and emergency cardiovascular care. Circulation, 142(16_ Suppl_2), S337-S357.
Nolan, J. P., Monsieurs, K. G., Bossaert, L., Böttiger, B. W., Greif, R., Lott, C., ... & Wyllie, J. (2020). European Resuscitation Council COVID-19 guidelines executive summary. Resuscitation, 153, 45-55.
Olasveengen, T. M., Semeraro, F., Ristagno, G., Castren, M., Handley, A., Kuzovlev, A., ... & Perkins, G. D. (2021). European resuscitation council guidelines 2021: basic life support. Resuscitation, 161, 98-114.
Panchal, A. R., Bartos, J. A., Cabañas, J. G., Donnino, M. W., Drennan, I. R., Hirsch, K. G., ... & Berg, K. M. (2020). Part 3: adult basic and advanced life support: 2020 American Heart Association guidelines for cardiopulmonary resuscitation and emergency cardiovascular care. Circulation, 142(16_Suppl_2), S366-S468.
Pradhan, S., Tenzin, K., Pelzom, D., Dorji, J. L., Dorji, P., & Gurung, M. S. (2019). Knowledge, attitude and practice on advanced cardiac life support (ACLS) among the general duty medical officers in Bhutan. Bhutan Health Journal, 5(1), 35-37.
Ramzy, M., Montrief, T., Gottlieb, M., Brady, W. J., Singh, M., & Long, B. (2020). COVID-19 cardiac arrest management: a review for emergency clinicians. The American Journal of Emergency Medicine, 38(12), 2693-2702.
Resüsitasyon Derneği. COVID-19 hastaları için ileri kardiyak yaşam desteği algoritması. [Erişim tarihi: 2 Aralık 2020]. Erişim Linki: http://resusitasyon.org/ tr/etkinlikler-haberler/291-covid-19- hastalari-icin eriskin-ileri-yasam-destegi-algoritmasi.html
Shi, S., Qin, M., Shen, B., Cai, Y., Liu, T., Yang, F., ... & Huang, C. (2020). Association of cardiac injury with mortality in hospitalized patients with COVID-19 in Wuhan, China. JAMA cardiology, 5(7), 802-810. 260
World Health Organization (WHO). COVID-19 public health emergency of international concern (PHEIC). Global research and innovation forum: towards a research roadmap. [Erişim tarihi: 12 Aralık 2020]. Erişim Linki: https://www.who. int/publications/m/item/covid-19-public-health emergency-of-international-concern-(pheic)-global research-and-innovation-forum
World Health Organization (WHO). Modes of transmission of virus causing COVID-19: implications for IPC precaution recommendations: scientific brief, 29 March 2020 (No. WHO/2019- nCoV/Sci_Brief/Transmission_modes/2020.1). [Erişim tarihi: 23 Mart 2023]. Erişim Linki: https:// www.who.int/news-room/commentaries/detail/ modes-of-transmission-of-virus-causing-covid-19- implications-for-ipc-precaution-recommendations
World Health Organization (WHO). WHO coronavirus (COVID-19) dashboard. [Erişim tarihi: 10 Ağustos 2022]. Erişim Linki: https://covid19.who. int/
Wu, F., Zhao, S., Yu, B., Chen, Y. M., Wang, W., Song, Z. G., ... & Zhang, Y. Z. (2020). A new coronavirus associated with human respiratory disease in China. Nature, 579(7798), 265-269.
Zhou, F., Yu, T., Du, R., Fan, G., Liu, Y., Liu, Z., ... & Cao, B. (2020). Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. The lancet, 395(10229), 1054-1062